روند صعودی مسمومیت با الکل/ استانی که بیشترین مرگ و میر ناشی از مسمومیت‌های الکلی را دارد

آفتاب‌‌نیوز : به‌طوری که از بین این رقم گزارش مرگ و میر در سال 95، هزار و 101 نفر در اثر سم، 685 نفر با دارو، 3 هزار و 190 مورد مسمومیت با سوء مصرف مواد مخدر و 836 مورد در اثر استنشاق گاز مونوکسید کربن اتفاق افتاده است. از این بین بیشتر مسمومین بخاطر سوء مصرف مواد مخدر جان سپرده‌اند اما مسمومیت با دارو همچنان در رأس قرار دارد.

همچنین به گفته عضو هیأت علمی سازمان غذا و دارو، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن با 200 مورد افزایش بالاتر از سال 94 است یعنی سال 95، 200 نفر بیشتر بخاطر گاز مونوکسید کربن جان‌شان را از دست داده‌اند.از سوی دیگر آمارهای دیگر حاکی از آن است آمار مرگ و میر بین مردان و زنان در اثر مسمومیت با دارو به‌طور معمول بین عدد 80 و 20 درصد می‌چرخد یعنی احتمال فوت در اثر مسمومیت در مردها 80 درصد و در زنان 20 درصد است. به گفته دکتر طلعت قانع مسمومیت در مردها جدی‌تر و کشنده‌تر است.

طلعت قانع عضو هیأت علمی سازمان غذا و دارو در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران به بهانه هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها درباره شایع‌ترین علت بروز مسمومیت در ایران گفت: مطابق اطلاعاتی که از سوی ستاد دانشگاه‌های علوم پزشکی گزارش شده بیشترین موارد مراجعه به بیمارستان‌ها بخاطر مسمومیت دارویی است و بعد از آن مسمومیت با مواد مخدر و اعتیاد آور قرار دارد اما مسمومیت با مواد مخدر بالاترین میزان مرگ و میر را ایجاد می‌کند. این متخصص سم شناسی درباره آمار ثبت مرگ و میر‌های ناشی از انواع مسمومیت‌ها در کشور گفت: استان فارس بیشترین تعداد کشته‌های مسمومیت ناشی از دارو را ثبت کرده است. در سال 95 و 6 ماه نخست سال 96، 5هزار و 837 نفر در اثر مسمومیت با دارو فوت کرده‌اند. بعد از آن بیمارستان لقمان تهران در رتبه دوم و مشهد در رتبه سوم قرار دارد که عدد مرگ و میر در این دو استان نزدیک به هم است. ارومیه و اصفهان نیز در رده‌های بعدی هستند.

او به این نکته هم اشاره کرد که بیشترین میزان مراجعات و بستری در بیمارستان در اثر مصرف بیش از حد دارو، مواد مخدر، سم و استنشاق گاز مونوکسید کربن مربوط به استان ایلام است.

به گفته قانع، بیشترین میزان مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر برای استان تهران است که به بیمارستان لقمان مراجعه کرده‌اند. بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد الکل نیز ابتدا در استان فارس و بعد در بیمارستان لقمان گزارش شده است. ارومیه و مشهد نیز در رتبه‌های بعدی قرار دارند. به‌طوری که تعداد مراجعین مسموم شده با الکل در سال 95 در استان فارس 834، تهران 581، ارومیه 408، مشهد 308، کرمانشاه 225 و قزوین 182 نفر ثبت شده است که نشان می‌دهد آمار مسمومیت با الکل روبه افزایش بوده است.

او درباره علت زیاد بودن آمار بالای مرگ و میر با مسمومیت دارویی و الکلی در این استان‌ها نیز گفت: مسمومیت‌های دارویی بویژه بسته به فرهنگ استانی کم و زیاد می‌شود برای مثال در استان ایلام و کردستان مسمومیت‌ها به نسبت جمعیت بالا است البته در شهرهایی که بخش‌های مجزا برای این نوع مراجعه‌کنندگان وجود دارد مردم بیشتر مراجعه می‌کنند اما فاکتور مهم جمعیت استانی است و چون جمعیت استان فارس به نسبت همدان و قزوین زیاد است میزان مراجعات زیادی هم در این استان ثبت شده است.
این عضو هیأت علمی سازمان غذا و دارو در ادامه افزود: افرادی که داروهای اعصاب، ضد افسردگی و ضد جنون مصرف می‌کنند مستعد مسمومیت هستند، چون ذات این بیماری به شکلی است که بیماران تمایل روحی به مصرف دارو دارند. علاوه بر این بیشترین مسمومیت‌های عمدی با ضد درد‌های غیر مخدر مثل دیکلوفناک و ژلوفن و استامینوفن اتفاق می‌افتد که مصرف‌کننده‌ها به نوعی دگرآزاری می‌کنند، این افراد معمولاً از اختلالات روانی رنج می‌برند.

 قانع این را هم گفت که بیمارانی که دچار مسمومیت دارویی می‌شوند قابلیت زیادی برای نجات پیدا می‌کنند اما درباره عوارض مصرف مواد مخدر نمی‌توان کار زیادی کرد. مواد مخدر مانند تریاک و مشتقاتش تنفس را در خواب بسیار آهسته می‌کند به‌طوریکه حتی خانواده این افراد متوجه مرگ مصرف‌کننده نمی‌شوند همچنین کسانی که بعد از ترک اعتیاد عود مجدد دارند اگر آخرین دوز مواد مخدر را مصرف کنند دچار مرگ‌های مغزی و کما می‌شوند.

او در پایان به معتادانی که با شربت متادون اقدام به ترک اعتیاد می‌کنند توصیه کرد شربت متادون را در بطری‌های نوشابه نگهداری نکنند چراکه کودکان به گمان نوشابه، متادون را سر می‌کشند. به‌طوریکه شربت متادون به تنهایی در چهار سال منجر به ۱۱ هزار مورد مسمومیت در کشور شده است که از این میان بیش از ۲۰۰ مورد مرگ تنها ناشی از متادون بوده که ۱۱ درصد آن نیز مربوط به کودکان بوده است.

مسمومیت با غذا دیرتر ، اما به شکل سرطان بروز می‌کند

دکتر «حسین حسن نیامقدم» فلوشیپ سم شناسی بالینی و مسمومیت‌ها و عضو هیأت علمی بخش مسمومیت بیمارستان لقمان معتقد است برخلاف تصورعام مسمومیت‌های مزمن شایع‌ترین نوع مسمومیت‌ها هستند به این معنا که غذا و آب و هوای آلوده برخی از انواع خطرناک آلاینده‌ها را وارد بدن می‌کنند اما چون پر سر و صدا نیستند کسی توجهی نشان نمی‌دهد این مسمومیت‌ها بعدها به شکل انواع سرطان، دمانس (اختلال در حافظه) و اختلالات رفتاری بروز می‌کنند.

در آمار و گزارش‌های سازمان هواشناسی همواره غلظت مونواکسیدکربن و ذرات معلق بیشتر از حد مجاز اعلام می‌شود و شاید بتوان گفت عمده علت آلودگی هوا بر دوش این دو آلاینده است. به گفته این فلوشیپ سم شناسی بالینی و مسمومیت‌ها مونوکسید کربن ناشی از احتراق ناقص اتومبیل در شهرهای بزرگ و وسایل گرمایشی بخصوص در فصول سرد سال منجربه ایجاد سر درد می‌شود اینها مسمومیت‌هایی هستند که همه ما هر روز تجربه‌شان می‌کنیم ولی مسمومیت حاد نیستند که پای بیمار را ناگهان به بیمارستان بکشانند.

او با اشاره به اینکه سالانه 24 تا 25 هزار مورد مرگ ناشی از انواع مسمومیت‌ها در بیمارستان لقمان ثبت می‌شود، گفت: مسمومیت‌ها به سه دسته اتفاقی، عمدی و تفریحی با مواد مخدر طبقه ‌بندی می‌شوند اما شایع‌ترین علت مرگ مسمومیت‌ها، ناشی از اور دوز با مواد مخدر است که منجربه کاهش سطح هوشیاری و اختلال در ارگان‌های بدن می‌شود علاوه بر این مسمومیت‌های عمدی نیز بیشتر با مواد مخدر است البته نه اینکه فرد عمداً خودش را با مواد مخدر مسموم کند. گاهی اوقات مسمومیت‌های عمدی به دنبال مصرف تفریحی مواد مخدر اتفاق می‌افتد بدین معنا که فرد در مقدار دوز مصرفی مواد مخدر دچار مشکل می‌شود.

حسن نیا در ادامه حرف‌هایش به این نکته هم اشاره کرد که مسمومیت با مواد مخدر چنانچه قصد عمدی در کار نباشد آمار قابل توجهی دارد.

به گفته عضو هیأت علمی بخش مسمومیت بیمارستان لقمان، افرادی که قصد خودآزاری دارند معمولاً داروهای رده‌های اعصاب را استفاده می‌کنند در این بین شایع‌ترین مسمومیت دارویی حاد کشور که موجب می‌شود بیمار به بیمارستان مراجعه کند داروهای اعصاب مانند دیازپام و لورازپام، ضد افسردگی‌ها، داروهای آرامبخش و داروهای مسکن غیر مخدر هستند.