آفتابنیوز : خبر بازداشت یازده شاهزاده سعودی، ۴ وزیر کنونی، دهها وزیر سابق و همچنین چند تن از مقامات برجستۀ این کشور به اتهام فساد، از جمله مهمترین اخباری بود که روز یکشنبه در رسانههای بینالمللی منتشر شد.
به گزارش
آفتابنیوز، بنا بر گزارش شبکه تلویزیونی العربیه، این بازداشتها بخشی از تحقیقاتی است که پس از سیل جده در ۲۵ نوامبر سال ۲۰۰۹ میلادی و شیوع «سندروم تنفسی خاورمیانه» معروف به بیماری مرس (MERS) در سال ۲۰۱۲ میلادی که هرکدام از این وقایع بیش از صد کشته برجای گذاشت، آغاز شده بود. شمار قابل توجه مرگومیر در این حوادث در حالی روی داد که دولت عربستان بودجۀ هنگفتی را برای ارائه خدمات به شهروندان اختصاص داده بود اما بخش قابل توجهی از این بودجه ناپدید شد.
خبر دستگیریهای شامگاه شنبه ساعاتی پس از آن اعلام شد که ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی وزرای جدیدی را نیز برای دو پست کلیدی اقتصاد و امنیت ملی منصوب کرد.
پادشاه ۸۱ سالۀ این کشور همچنین از تشکیل کمیتۀ جدیدی به نام کمیته ضدفساد به ریاست محمد بن سلمان، ولیعد عربستان سعودی خبر داد. بنا بر اعلام وزارت دارایی سعودیها، این تصمیم پادشاهی با هدف افزایش حاکمیت قانون و اعتمادسازی برای افزایش میزان سرمایهگذاریها انجام شده است.
در حکم سلطنتیِ تشکیل این کمیته آمده است: «اگر فساد ریشه کن نشود و فاسد پاسخگو نباشد، هیچ وطنی نیز وجود نخواهد داشت.»
اگرچه هنوز فهرست کامل بازداشت شدگان و اینکه آنها با چه اتهاماتی روبرو هستند، اعلام نشده اما به گفته تحلیلگران، این سطح از دستگیریها و اخراجها که در تاریخ مدرن عربستان سعودی بیسابقه است در حقیقت برای تحکیم پایههای قدرت ولیعهد جوان این کشور انجام شده است.
اگرچه این بازداشتها به نام مبارزه با فساد انجام شده اما بیشتر وسیلهای برای حذف مخالفان و رقبای سیاسی بوده است تا به این ترتیب شرایط برای پادشاهی ولیعهد جوان در آینده آماده شود.
به این ترتیب قدرت ولیعهد که همزمان سمت وزیر دفاع را نیز دارد، برای کنترل نهادهای امنیتی و اقتصادی که تاکنون توسط شاخۀ قدرتمند دیگری از خانواده سلطنتی اداره میشد، افزایش مییابد.
این دستگیریها تنها دو ماه پس از آن اتفاق افتاد که پادشاه عربستان شاهزاده محمد بن نایف، وزیر کشور پیشین، برادرزاده و ولیعهد خود را عزل و پسر ۳۲ سالهاش را جانشین خود معرفی کرد. با آغاز ولایت عهدی محمد بن سلمان، شاهزاده محمد بن نایف از تمام مناصب خلع شد و در حصر خانگی قرار گرفت.
در میان بازداشتشدگان روز شنبه، نام شاهزاده متعب بن عبدالله بن عبدالعزیز، وزیر گارد ملی و فرزند ملک عبدالله پادشاه فقید عربستان و همچنین دریادار عبدالله بن سلطان بن محمد آل سلطان دیده میشود.
شاهزاده متعب که به همراه برادرش دستگیر شده است، پیش از ولیعهدی محمد بن سلمان یکی از مدعیان مهم مقام ولیعهدی محسوب میشد. او فرمانده گارد ملی بود یعنی ریاست گروهی از نخبگان نیروهای امنیتی داخلی را برعهده داشت که ریشه در ارتباطات قوی قبیلهای داشتند و از سوی متحدان پدرش ملک عبدالله که پنج دهه ادارۀ این کشور را برعهده داشت، حمایت میشدند.
شاهزاده متعب همچنین آخرین عضو از طایفه «شمر» در خاندان سلطنتی محسوب میشد که همچنان در حکومت ملک سلمان در سطح بالایی، قدرت را در اختیار داشت.
والد الابراهیم، بنیاگذار گروه رسانهای ام. بی. سی (MBC) و چند بازرگان و میلیاردر مشهور سعودی از جمله شاهزاده وليد بن طلال، وزیر پیشین دارایی و صالح کامل نیز از جملۀ دستگیرشدگان هستند.
پادشاهی این کشور عادل فقیه، وزیر اقتصاد را نیز عزل و به جای او معاونش، محمد التواجیری را به این سمت منصوب کرد. وزیر جدید اقتصاد عربستان سعودی، مدیر سابق بانک اچ.اس.بی.سی (HSBC) در خاورمیانه است. او قصد دارد حدود ۲۰۰ میلیارد دلار از داراییهای دولتی را در بخش خصوصی سرمایهگذاری کند.
پیش از این در ماه سپتامبر نیز دهها نفر از جمله شماری از روحانیون بانفوذ عربستان دستگیر شدند. بسیاری از این بازداشتشدگان در مقابل سیاست خارجی اتخاذ شده توسط ولیعهد جوان از جمله در انزوا قرار دادن کشور همسایه، قطر و همچنین برخی از برنامههای اصلاحات او مانند خصوصیسازی داراییهای دولتی و کاهش سطح یارانهها مقاومت کرده بودند.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی وعده داده بود که با فساد مالیِ ریشه دوانده در بالاترین سطوح این کشور مبارزه کند. او اکنون ریاست سازمان مبارزه با فساد را برعهده دارد و به پشتوانۀ قدرت اوست که پروندههای فساد با قدرت پیگیری و قرار بازداشتهای متعدد صادر میگردد و همچنین امکان اعمال محدودیت برای سفرهای شاهزادگان و امکان مسدود کردن داراییها آنها فراهم میشود.
به نوشته یورونیوز، بدیهی است که این کار، مشروعیت ولیعهد را نیز در نزد مردم عربستان افزایش میدهد بویژه آنکه در سالهای اخیر اخبار گستردهای درباره فساد مالی و اخلاقی شاهزادگان سعودی در سراسر جهان منتشر شده است.