آفتابنیوز : حجتالاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی عصر امروز (پنجشنبه) نهم آذر ماه در اولین سالگرد ارتحال آیتالله موسوی اردبیلی که با حضور جمعی از طلاب و اعضای دستگاه قضا در کانون توحید برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره آیتالله موسوی اردبیلی و با اشاره به شخصیت آن مرحوم، اظهار کرد: زندگی آیتالله موسوی اردبیلی جوانب مختلفی دارد که از جهات مختلف قابل بررسی است. مقطع ابتدایی زندگی ایشان در اردبیل و مقطع دوم بعد از هجرت ایشان به قم است. در همین مقطع با امام راحل آشنا شدند و در دروس امام شرکت کردند و مجددا به اردبیل رفتند و در سال 48 به تهران آمدند و به تاسیس مجموعهها و مساجدی در تهران پرداختند و کم کم در شورای انقلاب حضور پیدا کردند و نقش موثری در پیروزی انقلاب داشتند.
به گزارش آفتابنیوز، وی خاطرنشان کرد: بخش دوم زندگی ایشان که بسیار اثرگذار در انقلاب است همین حضورشان در روند شکلگیری انقلاب و پس از آن حضور در قوه قضاییه است که در آن زمان مرحوم شهید بهشتی ریاست قوه قضاییه را بر عهده داشتند و بعد از ایشان ریاست قوه قضاییه به مرحوم اردبیلی سپرده شد. پس از فوت امام راحل مرحوم اردبیلی به قم هجرت کردند و زعامت مرجعیت شیعه را بر عهده داشتند و دانشگاه مفید را تاسیس کردند که تاثیر بسیار زیادی در جامعه داشت.
تولیت آستان امام راحل ادامه داد: مهمترین وجه زندگی مرحوم اردبیلی که بیشترین تاثیر را در جامعه ما داشته است دوره حضور ایشان در انقلاب و بخصوص دوره حضور در راس قوه قضاییه است. در اینجا من چندان به بحث فلسفه قضا نمیپردازم اما به این نکته باید اشاره کنم که از دیدگاه مرحوم اردبیلی دستگاه قضایی تنها متصدی اجرای عدالت در جامعه نیست، بلکه این یکی از وظایف دستگاه قضا است و وظایف دیگری نیز دارد که در خاطرات ایشان به آن اشاره شده است. از نظر ایشان اجرای عدالت بالاترین وظیفه دستگاه قضاست اما علاوه بر اجرای عدالت، باید ثبوتا و اثباتا نیز عدالت در جامعه برقرار شود.
حسن خمینی ادامه داد: بحران از آنجایی شروع میشود که قضات بگویند ما کاری به این کارها نداریم، ما هستیم و خدا که باید عدالت را اجرا کنیم در حالیکه این تنها وظیفه آنها نیست، هم باید عدالت اجرا شود و هم مردم باید بپذیرند آنچه که واقع میشود عدالت است. طبق مبادی علمی که از امیرالمومنین علی (ع) میدانیم این یکی از مواردی است که باید به آن در جامعه پرداخته شود. وظیفه حاکمان و قاضیان و متصدیان امر قضا این است که آنچه را که حکم میکنند در راستای عدالت باشد و مردم آن را بپذیرند.
وی خاطرنشان کرد: بر همین اساس در دستگاه قضا چیزی تحت عنوان هیات منصفه راهاندازی شده است و آیین دادرسی برای این است که حکم قابل پیشبینی باشد. اگر فردی در دادگاه شرکت میکند نمیداند چه باید کند که قاضی او را مجرم نداد و یا اگر کدام گناه را مرتکب شود از سوی قاضی مجرم شناخته میشود. متاسفانه در برخی از موارد میبینیم برخی به عنوان اجرای حکم و قانون کلاه شرعی بر سر خود میگذارند که این امر کاملا از نظر بزرگانی همچون مرحوم اردبیلی رد شده است.
تولیت آستان امام راحل تاکید کرد: پیامبر (ص) میفرماید روشهای عقلانی باید در جامعه اجرا شود و هیچ یک از ائمه ما به علم غیب عمل نمیکنند. همین قواعد عقلایی نظام قضایی در منظر آقای اردبیلی و آن چیزی که از رویه ایشان بر میآید بر این است که یک آیین دادرسی اعمال شود که مورد تایید اسلام است. امام در حکم هشت مادهای میگوید که اگر برای یک چیز دیگری به منزل فردی که مجرم است میروی و چیز دیگری را پیدا کنید حق ندارید آن را اعمال کنید. یکی از دوران درخشان زندگی امام راحل سندی است که هنوز اعمال نشده است، امام در جلسهای که گزارشی به او میدهند و یک فردی میگوید ما از طریق شنود چیزهایی را شنیدهایم ولی امام آن را رد میکند و میگوید هرگز حق ندارید با آبروی مردم کاری داشته باشید و این یک نوار است و ارزشی ندارد. این سخن امام بسیار تکاندهنده و تاثیرگذار در جامعه است.
حسن خمینی خاطرنشان کرد: این سخن امام برای این است که آیین دادرسی و وحدت رویه قضایی وجود داشته باشد. قضات نباید این را دست کم بگیرند که هر دو نفری که از دادگاه بیرون می آیند یکی از آنها راضی و دیگری ناراضی است. اگر حکمی داده میشود باید هر دو طرف قانع شده باشند و این نشان دهنده سیستم مدیریتی درست در دستگاه قضا است. اقناع جامعه یکی از وظایف نهاد قضاوت در دنیای ما است و این چیزی است که در رویه مرحوم اردبیلی وجود داشته است. او حتی در قضیه بنیصدر نیز این قضیه را اعمال میکند.
وی افزود: آن چیزی که به عنوان درس نیاز داریم از آن استفاده کنیم پایه و اساس شهید بهشتی بر مدار قضاوت است. آن چیزی که از قواعد اسلام استفاده میشود این است که دستگاه قضا باید در کنار اجرای عدالت به اقناع جامعه نیز توجه کند. این تنها کافی نیست که بین خود و خدای خود مساله را حل کنیم. در جایگاه یک محاکمه باید به این نکته نیز دقت شود که حق مردم به طور کامل و اقناع شدن آنها مورد توجه قرار گیرد. آقای اردبیلی معتقدند دستگاه قضایی حکم بین طرفین دعواست حتی اگر یک طرف دعوا حکومت باشد. ممکن است یک فردی با بخش عظیمی از نظام مشکل داشته باشد که در سال 59 و 60 همین امر در رابطه با یکی از شهروندان و امام راحل به وجود آمد و وقتی خواستند قاضی را عزل کنند امام دستور داد حق ندارید این کار را انجام بدهید و باید حق شهروند ادا شود.
تولیت آستان امام راحل تاکید کرد: احساس من از دوران مسئولیت مرحوم اردبیلی که مهمترین مقطع زمانی ایشان است، این است که او میخواست یک قوه قضاییهای داشته باشیم که بین طرفین دعوا حاکم باشد و ابزار کنترلی نباشد و بر این مسیر پافشاری میکردند و تلاش میکرد که قوه قضاییه در کنار اجرای عدالت به اقناع جامعه بر اجرای عدالت هم توجه کند. در سالهای اخیر بیماری ایشان سبب میشد که جایگاه علمیشان خیلی دیده نشود ولی کتابهای زیادی از او در دسترس است که نشان دهنده این است که با یک فقیه ارزشمند مواجه هستیم که مسائل را میشناسد و بر اصول ثابت خودش استوار است.
منبع: ایسنا