داستان کارون و کلانتری
مطابق با استانداردهای جهانی محیط زیست، حد مجاز برداشت از منابع آبی تجدیدپذیر، 20 و حداکثر تا 40 درصد تعیین شده است اما این میزان در ایران ارقام وحشتناک 110 تا 130 درصد را نشان می‌دهند. این مساله به آن معناست که در سرزمین ما حقابه‌های طبیعت رعایت نمی‌شوند یا حداقل اینکه در اولویت‌های آخر قرار دارند. کار تا جایی پیش رفته است که حتی رود کارون به‌عنوان بزرگ‌ترین رودخانه کشور نيز از تامین نیازهای اکولوژیکی خود عاجز مانده است.
آفتابنیوز :
در چنین شرایطی به‌تازگي عیسی کلانتری، ريیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در نامه‌ای خطاب به اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی، حل مشکلات آبی استان‌های یزد و کرمان را به اجرای طرح‌های انتقال آب از سرشاخه‌های کارون گره زده است. در نامه مذکور،کلانتری به بحرانی بودن مساله آب در استان خوزستان و وضعیت نامناسب رودخانه کارون و آلودگی‌‌های آن اشاره کرده است.
به گزارش آفتابنیوز، همچنین موضوع انتقال آب را بین حوضه‌ای از سرچشمه‌های کارون به شرق ایران یکی از مشکلات حاد سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی کشور در سال‌هاي اخیر ذكر كرده است.
حذف کشت برنج و بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی خوزستان از جمله در شرکت‌های توسعه نیشکر که از قضا با پافشاری و حمایت‌های کلانتری در دولت‌های اصلاحات توسعه یافتند. دو راهکار پیشنهادی کلانتری به جهانگیری به منظور استحصال سه میلیارد مترمکعب آب در نتیجه اعمال سیاست‌های عدم کشت و بهینه‌سازی مصارف کشاورزی در خوزستان با هدف رفع کمبود آب در این استان و مهیا کردن شرایط برای اجرای طرح‌های انتقال آب کارون به فلات مرکزی کشور هستند.
براساس قوانین یونسکو، انجام پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای، درصورت اثبات کمبود آب در مناطق مقصد بعد از اجرای تمامی اقدامات منطقی شامل رعایت کامل اصول صرفه‌جویی، بازچرخانی و بهینه‌سازی در تمامي مصارف باهدف کاهش تقاضا در مناطق مقصد انتقال آب و به شرط عدم اخلال در تامین نیازهای آبی مناطق مبدا امکان پذیر است.
در همین زمینه، مطالعات مرکز پژوهش‌هاي مجلس که با روش شبیه‌سازی با استفاده از مدل ریاضی تخصصی انجام شده است، نشان داد که در افق 1400 کل نیاز آبی خوزستان معادل 95 درصد آبدهی حوضه کارون بزرگ خواهد بود؛ به بیان دیگر می‌توان گفت که حتی در صورت برداشت به میزان دوبرابر استانداردهای جهانی از حوضه آبریز کارون بزرگ، فقط امکان تامین 70درصد از نیازهای آبی خوزستان وجود خواهد داشت. نكته قابل توجه اينجاست كه مطالعات بر مبنای آورد 20 میلیارد متر مکعبی کارون و دز انجام شده است؛ در حالی‌که در سال‌هاي اخیر میزان آبدهی کارون بزرگ با کاهش حداقل 25درصدی مواجه بوده است. بر این اساس و با نگاه خوشبینانه حتی در صورت تحقق کامل سه میلیارد مترمکعب آب حاصل از صرفه‌جویی و عدم کشت در بخش کشاورزی خوزستان همچنان این استان با مشکل کمبود آب در سال‌هاي پیش رو مواجه خواهد بود. به استناد همین مطالعات استان خوزستان در افق 1400با کمبودآبی معادل چهارمیلیاردمترمکعب روبه رو است.
در بخش دیگری از مطالعات مرکز پژوهش‌هاي مجلس آمده است:«نکته دیگری که باید به‌طور جدی به آن توجه شود، این موضوع مهم است که تقسیم آب میان استان‌های مختلف می‌تواند اختلاف میان حوضه مبدا و شهرهای دریافت کننده را دامن بزند و این مساله با توجه به حساسیت منازعات محلی در کشور شایسته بررسی و مطالعات دقیق‌تر است». با پذیرش این مساله که در دهه‌های گذشته در سدسازی و طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای افراط شده است، مجموعه‌ای از تصمیم‌ها و اقدامات عملی خردمندانه برای خروج کشور از واماندگی در بخش آب و عبور از بحران‌های فزاینده محیط زیستی ضروری به نظر می رسد. در همین راستا ، کاهش سطح زیر کشت و تعطیلی بخشی از کشاورزی کشور با رعایت حق تقدم زمین‌های کشاورزی و اولویت بخشی به مناطق برخوردار از آب کافی با تاکید بر لزوم ایجاد مشاغل سبز، برای کشاورزانی که در نتیجه اعمال سیاست‌های ممنوعیت کشت بیکار شده اند، مناسب به نظر می رسد. همچنین جسارت لازم به منظور برنامه‌ریزی برای تخریب و از مدار خارج کردن برخی سدهای کشور که کارکرد نامناسب و معیوب دارند، مانند سد گتوند علیا که به‌دلیل جانمایی اشتباه و شور کردن حداقل 25 درصدی آب کارون به عنوان تهدید دايمی برای جلگه خوزستان مطرح است، راهگشا خواهد بود. در نهایت در صورت ضرورت به تامین آب خارج از حوضه برای مناطق فلات مرکزی کشور طرح‌های انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان با رعایت کامل ملاحظات زیست محیطی جایگزین پروژه های انتقال آب از سرشاخه های کارون و دز شوند. انتقال آب از دریا، علاوه بر کاهش فشار بر منابع آب شیرین داخل کشور از این مزیت بزرگ نيز برخوردار است که با چالش‌های اجتماعی و تنش های منطقه ای حاصل از اجرای انتقال آب از سرشاخه های کارون و دز مواجه نخواهد بود. در این میان سازمان حفاظت محیط زیست کشور بنابر وظایف ذاتی خود نقش نظارتی، بازدارندگی و توازن بخشی تعیین کننده ای به‌خصوص در ارتباط با نهادهای متولی بخش آب ،انرژی وکشاورزی کشور بر عهده دارد اما آنچه از عملکرد این سازمان در ماه‌های اخیر مشاهده شده است، علاقه مندی شخصی عیسی کلانتری به پروژه های غیرمحیط زیستی و مناقشه برانگیز انتقال آب بین حوضه‌ای است؛ تا جایی که بعضي به جای اعمال رسالت اصلی خود به تسهیلگر پروژه های بر زمین مانده سدسازی و انتقال آب وزارت نیرو بدل شده است؛ شاهد این مدعا را می توان در صدور مجوز طرح انتقال آب ونک-سمیرم(از سرشاخه‌های کارون به باغات پسته رفسنجان) و همچنین پیگیری ایشان به منظور توجیه سایر طرح‌های انتقال آب کارون بزرگ به فلات مرکزی کشور در قالب نامه اخیر به معاون اول ريیس‌جمهور بدون توجه به مشکلات حاد خوزستان در بخش‌های آب و محیط زیست مشاهد کرد.کنار هم قرار دادن این نمونه ها، نشان از نعل وارونه زدن سازمان حفاطت محیط زیست کشور دارد و این مساله را به ذهن متبادر می‌کند که کلانتری قصد دارد فجایع کشت و نیشکرهای خوزستان را این بار در قامت طرح‌های انتقال آب کارون و دز تکرار كند.
منبع: روزنامه قانون
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید