آفتابنیوز : روز گذشته با وجود تعطیلی، شاخص کیفیت هوای شهر روی عدد ١۵٣ ایستاد و یکی از بدترین روزهای تهران به لحاظ کیفیت هوا را ثبت کرد.
به گزارش آفتابنیوز، تا آنجا که در پی این وضعیت دیروز در کارگروه شرایط ویژه کاهش آلودگی هوای استان تهران تصویب شد مقاطع پیشدبستانی، مهدکودک و دبستان در تمام شهرستانهای استان تهران به استثنای سه شهرستان پردیس، دماوند و فیروزکوه امروز تعطیل شوند. همچنین معادن شن و ماسه تعطیل است و فعالیتهای عمرانی شهرداری تهران و فروش طرح ترافیک تا پایان هفته تعلیق شد. طرح زوج و فرد نیز امروز از در منازل اجرا میشود. در همین رابطه روز گذشته، برای ششمین روز متوالی کیفیت هوای تهران در شرایط «ناسالم» قرار گرفت و کیفیت هوا را در شرایط «ناسالم برای تمام گروههای جامعه» قرار داد.
هوای آلوده قاتل 20 هزار ایرانی
این درحالی است که آخرین آمار وزارت بهداشت از مرگهای ناشی از آلودگی هوا حکایت از این دارد که در سال 95، 20هزار مرگ مرتبط با آلودگی هوا در کشور ثبت شده که سهم تهرانیها از این ماجرا، پنجهزار مرگ بوده است. این آمار درحالی اعلام میشود که پاییز امسال، میزان مرگ ناشی از آلودگی هوا در سال 94، 12هزار و 897 نفر عنوان شد که در مقایسه با آمار جدید، نشان از افزایش هفتهزار و 103 موردی دارد. آبانماه امسال بود که سرپرست گروه سلامت هوای وزارت بهداشت، آمار قربانیان آلودگی هوا در سال 94 را اعلام کرد. به گفته عباس شاهسونی، قربانیان آلودگی هوا، معمولا مبتلایان بیماریهای قلبی و عروقی بودند که بیماری آنها از طریق حضور مکرر در فضای آزاد تشدید و منجر به مرگ آنها میشود. با اینهمه، به گفته سرپرست گروه سلامت هوای وزارت بهداشت، میانگین غلظت ذرات از سال 92 تا سال 94 از مقدار 39میکروگرم به 31.7میکروگرم کاهش پیدا کرده اما میانگین غلظت آلایندهها نسبت به استاندارد جهانی سهبرابر است.
آمار جدید مرگومیر ناشی از آلودگی هوا را علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت 2روز پیش اعلام کرد و گفت: «مردم باید این آمارها را بدانند.» او در ادامه درباره آمارگیری موارد مرگهای مرتبط با آلودگی هوا، توضیح بیشتری داد: «براساس فرمول سازمان بهداشت جهانی، میزان مرگ سالانه و آلایندگیها، تعداد روزهای هوای پاک و... برای به دست آوردن آمار مرگ منتسب به آلودگی هوا مورد توجه قرار میگیرد.» به گفته این مسئول در وزارت بهداشت، کلانشهرهای کشور، امروز درگیر آلودگی هوا هستند: «ما باید به خودرو، بنزین سالم و وسایل نقلیه عمومی دسترسی داشته باشیم. وزارت بهداشت هم باید بتواند سلامتی مردم را رصد و گزارش کند. به همین دلیل باید بتوانیم مرگهای منتسب به آلودگی هوا را استخراج کنیم و بتوانیم در وضع هشدار، با دستگاههای مسئول همکاری کنیم.»
همچنین به گفته مدیر پیشبینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور به دلیل پایداری وضعیت هوا، شهرهای تبریز، اصفهان، کرج، اراک و مشهد هم وضعیتی آلوده دارند. پیش از این بدترین روز تهران به لحاظ آلودگی هوا در ٢٣آبان ماه بود که شاخص کیفیت عدد١۵۶ بود. پیشبینیهای سازمان هواشناسی حکایت از آن دارد که این وضعیت امروز هم ادامه خواهد داشت و به همین دلیل همه پیشدبستانیها و مدارس ابتدایی استان تهران امروز هم تعطیل هستند. این درحالی است که به گفته مریم نادری، مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، شاخص کیفیت هوای تهران متاثر از استقرار جو آرام و پایدار در منطقه بوده است که با توجه به شرایط حاکم بر شهر در ۱۰روز گذشته سه روز در شرایط سالم، ۶روز در شرایط ناسالم برای گروههای حساس و یکروز در شرایط ناسالم قرار داشته است.
خیمه ذرات معلق در آسمان تهران
از سوی دیگر براساس سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران سهم سواریها در تولید ذرات معلق دو درصد و سهم این خودروها در سایر آلایندهها ۴۹درصد ارزیابی شده است. سهم دو درصدی سواریها در تولید ذرات معلق، بسیاری از مسئولان را دچار خطا کرده و باعث شده در برنامههای کاهش آلودگی هوا، توجه کامل به این ناوگان نشود. پیش از این شهربانو امانی، عضو شورای شهر تهران در یادداشتی در مورد آلودگی هوا ضمن اشاره به سهم ۷۰درصدی منابع متحرک گفت: کمتر از سه درصد این آلودگی را خودروهای سواری تولید میکنند بنابراین برای یک راه حل فوری باید تمرکزمان را بر کامیونها، اتوبوسهای با سوخت گازوئیل و موتورسیکلتها بگذاریم. سئوال اصلی اینجاست که سهم سواریها در میان آلودگی هوای تهران تا این حد که این عضو شورا تاکید کرده؛ ناچیز است؟ و آیا به همین راحتی میتوان از کنار خودروهای سواری و آلودگی ناشی از آنها عبور کرد؟ مسعود تجریشی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اخیرا در نشست مربوط به هفته هوای پاک اظهار کرد: بر اساس مطالعات سال۹۵، سهم خودروهای سواری اعم از شخصی، ون و تاکسی در تولید آلودگی سه درصد است علیرغم اینکه این دستگاهها ۸۰ درصد ناوگان تهران را تشکیل میدهند. افزون بر اینها، عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ماههای گذشته بارها عامل اصلی آلودگی هوای تهران را کامیونها و اتوبوسها دانست و بر ضرورت نوسازی کامیونها و اتوبوسها تاکید کرد البته این اصرار و تاکید بسیار بهجاست و ضروری است که نسبت به جایگزینی کامیونها، مینیبوسها و اتوبوسهای فرسوده بیمعطلی اقدام شود و حداقل نصب فیلتر دوده روی این دستگاهها مورد تمرکز قرار گیرد. اما سهم به ظاهر اندک سواریها در تولید ذرات معلق مسئولان را به یک خطا دچار کرده است و آن غفلت از سهم بالای سواریها در تولید «ذرات معلق ثانویه» است.
تردد کامیونها در تهران ممنوع
دراین میان شدت آلودگی هوای پایتخت به حدی بود که روز یکشنبه رئیس پلیس راهور تهران بزرگ از ممنوعیت تردد شبانه کامیونها خبرداد. سردار محمدرضا مهماندار با اشاره به تشدید آلودگی هوای پایتخت و مصوبات کمیته کاهش آلودگی هوا در مواقع اضطراری، اعلام کرد: تردد کامیونها یکشنبه شب در کلیه معابر تهران ممنوع است و متخلفان جریمه سنگینی خواهند شد. سردار مهماندار تاکید کرد: جریمه عبور غیرمجاز کامیونها در سطح شهر 90هزار تومان و 6 نمره منفی خواهد بود.
از سوی دیگر باید بدانیم آلایندههایی که از اگزوز سواریها خارج میشود؛ لزوما همان آلایندهای نیست که ما انسانها تنفس میکنیم. به عبارت سادهتر؛ گازها و ذرات معلق اولیه تولید شده از خودروهای سواری بر اثر تماس با نور خورشید و سایر فعل و انفعالات جوی، تبدیل به یک آلاینده جدید به اسم «ذرات معلق ثانویه» میشود. محمدعلی احترام، کارشناس حوزه آلودگی هوا در این باره به ایسنا میگوید: غفلت از آلاینده ثانویه ممکن است ما را در ارزیابی نقش خودروهای سواری در تولید آلودگی هوا دچار خطا کند. ضمن اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده، در تخمینهای منبعشناسی در کشورهای مختلف در شرایط دمای پایین، حدود ۴۰ تا ۵۰درصد ذرات معلق( pm۲.۵)شهرها از نوع ذرات ثانویه است، بنابراین منطقی نیست که سواریهای بنزینسوز را در تولید آلودگی به ویژه در فصول سرد سال دست کم بگیریم. دراینباره حسین شهبازی، مدیریت پیشبینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم معتقد است: آلایندههای گازی به وسیله بسیاری از خودروهای سواری تولید میشوند و قابلیت تبدیل به ذرات معقل را دارند بنابراین ادعای اینکه خودروهای سواری هیچ نقشی در تولید آلودگی ندارند، ادعای درستی نیست. او میگوید: خودروهای سواری از سه طریق در غلظت ذرات معلق شهر تهران تاثیر گذار هستند؛ یکی ذرات خروجی اگزوز که در سیاهه انتشار شهر تهران در قالب ذرات معلق اولیه مورد بررسی قرار گرفته و سهم 2درصدی در انتشار سالانه شهر تهران برای آن مشخص شده است. دیگری تشکیل ذرات ثانویه در اتمسفر بر اثر انتشار آلایندههای گازی ناشی از خودروهای سواری است و سومین راه تولید، ذرات سایشی ناشی از سایش ترمز و لاستیک و بازنشر ذرات تهنشین شده بر روی سطح زمین بر اثر تردد خودروها است.
کیفیت نامناسب کاتالیست سواریها
این عضو هیات علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نقش کاتالیست(سامانه پس پالایش) خودرو و کیفیت سوخت در کاهش آلاینده ذرات ثانویه، به روند نظارت بر چرخه تولید خودروها انتقاد میکند و به ایسنا میگوید: این موضوع در دنیا به عنوان یک موضوع نسبتا جدید پیگیری میشود و تحقیقات بسیاری درباره آن آغاز شده است اما کیفیت کاتالیست خودروهای سواری، مرغوبیت سوخت به ویژه از لحاظ مواد تبخیری و گوگرد در این زمینه اهمیت بسیاری دارد بنابراین تجهیز خودروهای بنزینی به کاتالیست مناسب و حذف خودروهای فرسوده میتواند تا حد چشمگیری در کاهش میزان تولید آلاینده ثانویه نقش داشته باشد.
با همه صحبتها هوای تهران امروز در شرایط هشدار قرار دارد و هوا برای همه گروههای سنی ناسالم است و حتی مدارس تهران تعطیل شده است. در ماههای گذشته علاوه بر تصویب قانون هوای پاک در مجلس شورای اسلامی، در دولت نیز تصمیماتی برای کاهش آلودگی هوا گرفته شد البته نگاه صفر و صدی به منابع آلاینده ممکن است کشور را در کاهش آلودگی هوا دچار شکست کند. آنچه در این میان حیاتی است؛ ارتباط بیش از پیش تصمیمسازان در شوراهای شهر، دولت و مجلس با بدنه علمی و دانشگاهی کشور برای تبیین سهم دقیق سواریها اعم از ذرات اولیه و ثانویه است تا از اتخاذ رویکرد تکبعدی در این زمینه خودداری شود.
منبع: روزنامه همدلی