چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی روابط هند و ایران
بازتاب سفر روحانی به هند در رسانه‌های جهانی/الجزیره: سفر روحانی موفق بود/رویترز: ایران پیشنهاد ارائه مشوق به هند داد/ دیلی تایمز پاکستان: هنوز یک مانع بزرگ وجود دارد؛ ترامپ
عدم قطعیت درباره سرنوشت برجام که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان تهران و قدرت های جهانی منعقد شده چالشی بزرگ برای سیاست خارجی هند است چرا که ترامپ وعده تشدید تحریم‌ها علیه ایران و کارشکنی در مسیر برجام را داده است.
آفتابنیوز :
سرویس سیاسی- شبکه خبری «الجزیره» با اشاره به این که 9 توافقنامه از جمله اجاره بخشی از بندر چابهار ایران به یک شرکت هندی پس از مذاکرات دوجانبه مقدماتی میان نخست وزیر هند و رییس جمهوری ایران در دهلی نو امضا شده‌اند، می‌نویسد: مودی در توئیتی اشاره کرده که گفت و گوی سازنده‌ای را با روحانی داشته و پس از این دیدار روابط میان دو کشور رونق خواهد گرفت.
به گزارش آفتابنیوز؛ او نوشته است که مذاکرات دقیقی در مورد راه‌های توسعه همکاری بیشتر میان دو کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. پس از این دیدار در بیانیه‌ای مشترک بر افزایش اقدامات اقتصادی هندوستان در بندر چابهار تاکید شده است و از آن بندر به عنوان دروازه‌ای طلایی یاد شده که کمک می‌کند تا دامنه همکاری‌ها به افغانستان و آسیای مرکزی ادامه یابد.
روحانی در جریان کنفرانس مطبوعاتی مشترک اظهار کرد که ارتباطات ریلی و راه آهن میان دو کشور از چابهار تا زاهدان در نزدیکی مرز افغانستان برای ایران اهمیت به سزایی دارد. سال گذشته، دهلی نو با موفقیت کشتی‌های باری حامل گندم را برای کمک به افغانستان از طریق بندر چابهار فرستاد و از این طریق پاکستان را دور زد چرا که اسلام‌آباد اجازه نمی‌دهد کشتی‌های دهلی نو از مسیر راهی آن کشور به افغانستان برسند. واقعیت هم آن است که چابهار امکان اتصال هند به افغانستان و آسیای مرکزی را فراهم می‌کند. همچنین در مجاورت با بندرعباس، هندوستان می‌تواند با اروپا به گسترش روابط بپردازد. این موضوع به هند کمک می کند تا مانع از اقدامات تهاجمی پاکستان شده و نقش مهمی در آسیای میانه و افغانستان ایفا کند. این امر همچنین کمک می‌کند تا توازن قوا میان پاکستان و هدوستان حفظ شود.
این شبکه خبری در ادامه اشاره می‌کند که دهلی نو در حال حاضر متعهد به سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری در بندر چابهار شده که یکی از ارزان‌ترین خطوط حمل و نقل جهان در خارج از تنگه هرمز محسوب می شود. این بندر برای هند مهم است چرا که مسیرهای تازه تجارت دریایی و اتصال به افغانستان را برای آن کشور می‌گشاید و مهمتر از همه به هند برای رقابت با چین در منطقه کمک می‌کند.
«الجزیره» می نویسد: «چابهار در ۱۴۰ کیلومتری بندر گوادر پاکستان واقع شده است؛ بندری که با کمک چینی‌ها به عنوان بخشی از کمربند و جاده اتصالی آن کشور قلمداد می شود. در نتیجه، در حالی که در پاکستان، چین در توسعه بنادر آن کشور سرمایه گذاری کرده است برای جبران این موضوع هندوستان نیز در چابهار در ایرن سرمایه گذاری می کند در نتیجه، در فاصله کوتاهی از یکدیگر دو بندر می توانند به مسیر اتصال پاکستان و هند به آسیای میانه تبدیل شوند.
دو کشور درباره لزوم برقراری ثبات در افغانستان نیز با یکدیگر دیدگاه مشترکی دارند و در بیانیه‌ای رسمی به تقویت مشاوره سه جانبه هند، ایران و افغانستان تاکید کرده‌اند. در مه ۲۰۱۶ نیز سه کشور توافق نامه ترانزینی سه جانبه‌ای را امضا کردند.
«الجزیره» در ادامه می افزاید: «روابط تجاری میان دو کشور ایران و هند تحت تاثیر واردات نفت خام ایران از سوی هند گسترش یافته است. هند دومین خریدار بزرگ نفت ایران پس از چین است. براساس گزارش وزارت خارجه هند تجارت دو جانبه هند و ایران طی سال مالی ۱۷-۲۰۱۶ به ۱۲.۸۹ میلیارد دلار رسیده است».
با این حال، این شبکه خبری اشاره می‌کند که عدم قطعیت درباره سرنوشت برجام که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان تهران و قدرت های جهانی منعقد شده چالشی بزرگ برای سیاست خارجی هند است چرا که ترامپ وعده تشدید تحریم‌ها علیه ایران و کارشکنی در مسیر برجام را داده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که خروج احتمالی امریکا از برجام می تواند بر سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده هند در ایران تاثیر منفی داشته باشد و می نویسد: «اگر امریکا از برجام کناره گیری کند این موضوع پیامدهای زیادی به همراه خواهد داشت. چین و روسیه این موضع را نمی پذیرند و بنابراین هند بایستی با دقت و شکیبایی بر موضع پیشین خود پافشاری کند چرا که نمی خواهد امریکا مسیر اشتباهی را بپیماید. هند در تلاش است تا در ایران سرمایه گذاری کند. از سوی دیگر هندوستان با اسرائیل نیز در حوزه دفاعی و امنیتی روابط نزدیکی دارد. با این حال، «سوانتا اشواریا» نویسنده کتاب «رابطه هند و ایران» و استاد مرکز مطالعات غرب آسیا در دانشگاه جامعه اسلامی در دهلی نو می گوید که هند می تواند روابط خود را هم با اسرائیل و هم با ایران حفظ کند چرا که از رابطه با هر دو بازیگر نفع می برد. او معتقد است که رابطه با ایران علاوه بر آشنایی هندوستان با آن کشور و ثبات روابط تاریخی دو کشور برای دسترسی هند به افغانستان از طریق بندر چابهار اهمیت زیادی دارد. واردات نفت خام از ایران نیز مهم است و هندوستان به این زودی نمی تواند کشور دیگری را برای خرید نفت جایگزین ایران کند».
یکی از بزرگترین چالش‌ها برای هندوستان شکاف فرقه‌ای و قومیتی و مذهبی ایجاد شده در منطقه است. کشورهای عرب سنی خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی، امارات و بحرین در برابر ایران شیعه متحد و هماهنگ شده‌اند. آنان در همکاری با اسرائیل هستند و هندوستان نیز با این کشورها روابط تجاری دارد. با این حال، دیپلماسی هندوستان باید توانایی خود برای ایجاد روابط مستقل دوجانبه با منافع مشترک با تمام کشورهار را نشان دهد. روابط با ایران از نظر اقتصادی و ژئوپولیتیک برای دهلی نو اهمیت زیادی دارد.
«مینا سینگ هوری» هماهنگ کننده مرکز مطالعات غرب آسیا در دهلی نو می گوید که هند ایران را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای قابل توجه برسمیت می‌شناسد. او به «الجزیره» می گوید: نزدیکی جغرافیایی ایران، موقعیت استراتژیک ان کشور برای پروژه های مختلف ارتباطی در منطقه و منابع هیدروکربنی‌ای که در اختیار دارد رابطه با ایران را برای هندوستان مهم می سازد.
پیشنهاد ایران به هند
خبرگزاری «رویترز» نیز در گزارشی به نقل از منابع آگاه اشاره کرده است که ایران به طرف هندی پیشنهاد تخفیف در حمل و نقل نفتی را به منظور تشویق دهلی نو به افزایش واردات نفت از ایران داده است. این خبرگزاری می‌نویسد: «ایران به عنوان عضوی از اوپک علاقمند به افزایش سهم برای تولید نفت در رقابت با عربستان سعودی و عراق از دیگر اعضای مهم آن نهاد است. ایران قصد دارد مشتریان نفتی خود را در آسیا حفظ کند تا بتواند با تهدید احتمالی تحریم های بیشتر از سوی آمریکا مقابله کند».
این خبرگزاری در ادامه اشاره می‌کند که تحت تاثیر جو ایجاد شده توسط ترامپ رییس جمهوری امریکا علیه ایران در ماه آوریل تا ژانویه در ده ماه نخست سال مالی اخیر، هندوستان حدود ۱۷ درصد وادات نفت خود از ایران را کاهش داده و به روزی ۴۴۲.۸۰۰ بشکه نفت در روز رسانده است.
«دیلی تایمز» پاکستان نیز در سرمقاله تازه خود به همکاری میان هند و ایران پرداخته است. این روزنامه می‌نویسد: «باید روابط میان ایران و هندوستان را در سطحی فراتر از صرف همکاری‌های اقتصادی و اشتراک سهم در بندر قلمداد کردند. علاقه هند به ارتباط با افغانستان از طریق ایران به وضوح در رابطه میان ایران و هندوستان مشخص است. هند قصد رقابت با پاکستان را در این زمینه دارد. با همکاری رو به رشد با ایران هند تلاش می‌کند تا بر مشکلات جغرافیایی فائق آید و نقش کلیدی پاکستان در منطقه را خنثی کند. هند از زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۱۱ میلادی به این سو بیش از ۲ میلیارد دلار در افغانستان سرمایه‌گذاری کرده است. در حالی که هند هدف رسمی خود را ایجاد ثبات در افغانستان و کسب اطمینان از عدم پناه گرفتن ستیزه‌جویان ضد هند در افغانستان اعلام کرده است اما واقعیت آن است که هند جاه‌طلبی برای مقابله با پاکستان و کنترل آن کشور در مرزهای غربی دارد. همکاری ایران هم موضوع تازه‌ای نیست و هند خریدار اصلی نفت و گاز ایران بوده است و علیرغم تحریم‌های بین المللی علیه تهران در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ میلادی ارتباط تجاری خود را با تهران حفظ کرده است».
این روزنامه پاکستانی در ادامه با اشاره به چالش پیش‌روی گسترش روابط ایران و هند می نویسد: یک تهدید کلیدی برای این رابطه مربوط به همکاری استراتژیک هند با امریکاست. با توجه به این که اکنون روند تخریب برجام توسط دولت امریکا در جریان است این آزمایشی برای دیپلماسی هندوستان خواهد بود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه خبرهای مرتبط
انتشار یافته: ۲
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
توليدات صنعتي رو به رشد و قابل رقابت با غرب و حتي بهتر از چين دارد
توسعه روابط با هند ،باعث خواهد شد تا پاكستان در روابط سياسي و اقتصادي خود با ايران تجديد نظر كنه
توليدات صنعتي رو به رشد و قابل رقابت با غرب و حتي بهتر از چين دارد
توسعه روابط با هند ،باعث خواهد شد تا پاكستان در روابط سياسي و اقتصادي خود با ايران تجديد نظر كنه