آفتابنیوز : دکتر علی صادقی طاری، متخصص چشم و عضو هیئت مدیره انجمن چشم پزشکی معتقد است که افراد، به خصوص کودکان برای استفاده از ابزارهایی مانند موبایل و کامپیوتر بهتر است فاصله منطقی را با آنها حفظ کنند.
به صورت کلی افراد به صورت منظم در چه بازه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کنند؟
هر نوزاد نیاز دارد تا شش ماهگی دو بار معاینه چشمی داشته باشد؛ یکی در اوایل تولد و دیگری در شش ماهگی تا اگر عارضهای وجود دارد، تشخیص داده و درمان شود؛ بعد از آن در دو سالگی و سپس چهار سالگی این معاینه انجام میشود تا مشکلات چشم تشخیص داده شود. بعد از چهار سالگی هم یک بار قبل از دوران مدرسه و سپس در دوران سنین مدرسه، معایناتی است که اغلب در مدارس انجام میشود. البته این مسئله در خصوص نوزادان با شرایط خاص نیست.
نوزادانی که نارس هستند، نیاز دارند که پنج هفته بعد از تولد نیز معاینه شوند تا بر اساس تشخیص پزشک معالج، معاینههای دورهای و درمانهای لازم انجام شود. اگر کودکی تا سن جوانی مشکل و عارضه چشمی نداشته باشد، در سن جوانی نیاز به معاینات چشمی سالانه ندارد. با این حال در سن ۴۰ سالگی به بعد نیاز است که افراد معاینات منظمی را انجام دهند، زیرا بیماریهایی مانند پیرچشمی بعد از این سن بروز پیدا میکند.
چه عارضههای چشمی در دوران کودکی شایع است؟
یکی از بیشترین و مهمترین عارضهها در میان کودکان، عیوب انکساری چشم است که با معاینه توسط چشم پزشک تشخیص داده میشود یا کودکان نشانههایی را در فاصلههای مختلف پیدا میکنند و والدین به همین دلایل به چشم پزشک مراجعه میکنند. با تشخیص پزشک این عیوب انکساری درمان میشود. معاینه عارضههای انکساری در کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا اگر اصلاح نشود موجب تنبلی چشم در کودکان میشود؛ بنابراین اگر این مشکل نهفته باشد و در دوران کودکی اصلاح نشود، در دوران نوجوانی قابل اصلاح نیست.
همچنین ممکن است که نوزادی آب مروارید مادرزادی داشته باشد که در معاینات تشخیص داده میشود و باید درمان شود. یکی دیگر از بیماریهای شایع در نوزادان، بیماری انسداد مجرای اشکی است که تا چهار ماهگی تشخیص داده میشود. حتی ممکن است پدر و مادر علایم این حالت را مانند ریزش اشک غیرمعمول ببینند و برای درمان به چشم پزشک مراجعه کنند.
بیماریهای شایع چشم در دوران بزرگسالی چه مواردی هستند؟ چه نکاتی را در این زمینه توصیه میکنید؟
افراد از سن ۴۰ سالگی نیاز به انجام معاینات دورهای منظم دارند، زیرا برخی بیماریهای چشمی مانند پیری چشم به خودی خود به وجود میآیند. همچنین افرادی که مبتلا به بیماریهایی مانند دیابت یا قند هستند، باید از همان زمان که بیماری شان تشخیص داده شده، به چشم پزشک مراجعه کنند و معاینات دورهای را بر اساس تجویز پزش معالج خود انجام دهند. در سنین بالا ممکن است برخی بیماریها نهفته باشد، به همین دلیل ضروری است که در این سنین فشار چشم توسط چشم پزشک کنترل شود.
یکی از بیماریها، آب سیاه است که بیماری نهفته و مزمن محسوب میشود، زیرا هیچ یک از علائمش مشخص نیست و فرد متوجه آن نمیشود؛ بنابراین افراد در سنین بالا باید معاینات را منظم انجام دهند. افرادی که در سابقه خانوادگی خود، بیمار مبتلا به آب سیاه دارند باید از همان دوران جوانی تحت نظر چشم پزشک، معاینات دورهای منظم را انجام دهند.
آیا امروزه تغذیه در سلامت چشم موثر است؟
امروزه با توجه به تغییر شکل الگوی غذایی مردم، کلا در علم پزشکی فست فودها به دلیل کالری بالا توصیه نمیشوند، زیرا موجب بروز چاقی شده و در سنین بالا منجر به بروز بیماریهای مزمن از جمله دیابت میشوند. با این حال در بیماریهای چشمی، معمولا تغذیه چندان تاثیر ندارد.
در گذشته برخی بیماریهای چشمی در اثر کمبود ویتامینهای آ. و ب. بروز پیدا میکردند، اما امروزه این بیماریها بسیار نادر هستند و حتی آنقدر وجود ندارند که در دانشگاهها موارد آن به دستیاران چشم پزشکی و رزیدنتها نشان داده شود تا آموزش بگیرند؛ بنابراین میتوان گفت: الگوی غذای کنونی به خصوص برای کودکان، کمبود ویتامین مشهودی که منجر به بیماری چشمی شود، نخواهد داشت. با این حال بنده به والدین توصیه میکنم به کودکان خود آب هویج بدهند.
برخی از مردم فکر میکنند فشار خون موجب افزایش فشار چشم میشود. نظر شما در این خصوص چیست؟
بیمارانی که فشار خون دارند، ضایعات ته چشمی دارند و جزء بیمارانی مانند دیابتیها هستند که باید معاینات دورهای را انجام دهند، ولی این که بگوییم کسانی که دارای فشار خون بالا هستند، حتما دچار آب سیاه میشوند، لزوما به این شکل نیست. نمیتوانید بگویید هر بیماری که فشار خون بالایی دارد لزوما آب سیاه دارد. پرفشاری خون به ته چشم آسیب میزند و فشار خون باید کنترل شود.
در این گروه بیمارانی هستند که در سنین ۱۵ تا ۳۰ سالگی بیماریهای انکساری دارند که کشف نشده و بیمار مراجعه نکرده است. اغلب بیماران در این گروه قرار میگیرند.
امروزه با استفاده از تکنولوژیهایی مانند گوشیهای موبایل یا کامپیوتر و لپ تاپ بسیار افزایش یافته است. با توجه به این که بسیاری از چشم پزشکان توصیه میکنند که استفاده از این وسایل باید محدود شود، توصیه شما چیست؟
استفاده از موبایل یا کامپیوتر یا ... یکی از مسائلی است که امروزه به شدت در جامعه با آن سروکار داریم. در علم چشم پزشکی توصیه میشود که از این اقلام به صورت مداوم استفاده نشود. شما نمیتوانید بدون حساب و کتاب از کامپیوتر استفاده کنید، زیرا مانیتور کامپیوترها یا موبایلها عارضههای چشمی را به دنبال دارد. سادهترین عارضه آنها نزدیک بینی است. در سنین بالا ممکن است منجر به خشکی چشم شود. اگر فردی ضعفی در عضلات چشمی داشته باشد، اگر به صورت متناوت و با دور و نزدیک کردن از این اقلام استفاده کند با مشکل روبرو نخواهد شد.
اما اگر به صورت مداوم از نزدیک از آنها استفاده کند، عارضه نهفته به صورت درد، سوزش، اشک یا قرمزی چشم و سردرد بروز میکند. این مسئله برای کودکان بسیار مهم است و توجه به آن و ممانعت از آن توصیه میشود و مرز خاصی برای آنها وجود دارد که والدین باید بر اساس جدول، میزان فاصله کودکان خود را از مانیتور موبایل یا کامپیوتر و تلویزیون رعایت کنند.
فاصله استاندارد با صفحات این وسایل چقدر است؟
متوسط فاصله استاندارد با این صفحات حداقل ۳۳ سانتیمتر است.
امروزه استفاده از عینکهای آفتابی بسیار رایج است. افراد برای استفاده از عینک آفتابی چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
از عینک آفتابی میتوان در روزهای به شدت آفتابی که اشعههای خورشید آسیب رسان است، همین طور روزهای برفی شدید و ... استفاده کرد. البته هیچ گاه نمیتوان توصیه کرد که همه مردم از عینک آفتابی استفاده کنند، زیرا برخی از بیماریهای چشمی در مقابل نور خورشید واکنش بیش از حد نشان میدهند.
اگر فردی میخواهد از عینک آفتابی استفاده کند، باید شیشه عینک آفتابی نسبت به اشعه ماوراء بنفش حاجب باشد. اگر عینکی چنین خاصیتی نداشته باشد، ممکن است به چشم آسیب برسد، زیرا تنها محیط را تاریک میکند. زمانی که محیط تاریک میشود مردمک چشم گشاد شده و اشعه ماورای بنفش خورشید به چشم آسیب میرساند. معمولا روی دسته عینکها اطلاعات مورد نظر درج میشود. با این حال اگر عینکی تقلبی باشد نمیتوان این مسئله را تشخیص داد؛ بنابراین باید مصرف کنندگان حواس شان به این نکته باشد.
توصیه آخر شما درباره مراقبت از سلامتی چشم به خوانندگان چیست؟
امروز با پدیدهای به نام شویندههای چشم روبرو هستیم، در حالی که این مواد شیمیایی هیچ جایی در چشم پزشکی ندارند. بهترین ماده شستشو برای چشم آب تمیز است. ممکن است در برخی موارد پزشک برخی اشکهای مصنوعی را تجویز کند؛ بنابراین هیچ ماده شیمیایی برای شستشوی چشم توصیه نمیشود. آرایش پاک کنها نیز اگر در لبه مژهها استفاده شوند، ممکن است برای چشم آسیبرسان باشند.
همچنین در برخی موارد ما از مواد شیمیایی که در صنایع به کار میروند، در منزل استفاده میکنیم که اگر چشم در معرض آنها قرار بگیرد ممکن است آسیبهای جدی به چشم وارد شود. بهترین راه حل در موارد آسیب رسیدن به چشم با این مواد باز نگه داشتن چشم در زیر آب تمیز است. این درمان اولیه بسیار کاربردیتر از درمانهای دیگر است. خانمها بدانند هیچ ماده شیمیایی بی اثر نیست و باید در مصرف آنها احتیاط کنند.
منبع:ماهنامه همشهری تندرستی