آفتابنیوز : سرویس اقتصادی- روزنامه بریتانیایی «گاردین» با اشاره به این که دولت سعی در تک نرخی کردن ارز دارد تا از افزایش صف تقاضای دلار
جلوی صرفی ها جلوگیری کند، می نویسد: «بحران پولی در چد روز اخیر دامن گیر ایران شد. ارزش ریال کاهش یافت. وحشت خریداران را شاهد بودیم که به دنبال خرید دلار بودند؛ آن هم در میان عدم اطمینان از چشم انداز سیاسی کشور. از سال ۱۹۷۹ میلادی، ارزش پول ایران در برابر دلار به طور پیوسته کاهش یافته است. در آن زمان ارزش یک دلار ۷۰ ریال ایران بود. اکنون ظرف مدت یک هفته ارزش یک دلار به ۶۰ هزار ریال در مرکز تهران رسید چرا که مردم از عملکرد اقتصادی کشورشان مطمئن نیستند و در مورد ثبات ساسی در آینده نیز اطمینانی ندارند. در نتیجه، می خواهند ارزش سرمایه خود را از طریق تبدیل کردن آن به دلار حفظ کنند. روحانی رییس جمهوری ایران در دور نخست ریاست جمهوری خود موفق به کنترل نوسانات ارزیای شد که از احمدی نژاد سلفاش به ارث رسیده بود. در حالی که یک دلار در سال ۲۰۱۳ میلادی ۲۶۰۰۰ ریال خریداری می شد این مبلغ معادل ۴۰ هزار ریال در اوریل سال گذشته و ۶۰ هزار ریال در روز دوشنبه بود.
به گزارش آفتابنیوز؛ این روزنامه در ادامه می نویسد: «اسحاق جهانگیری» معاون رییس جمهوری اما نرخ واحد ۴۲ هزار ریال را برای دلار وضع کرده است. با این حال، روز سه شنبه نشانه هایی وجود نداشت که این سیاست با موفقیت اجرا شده باشد چرا که بسیاری از صرافی ها در تهران بسته بودند تا از تشکیل صف های طولانی خودداری شوند و آن صرافی هایی هم که باز بودند به خرید و فروش نمی پرداختند.
روزنامه «گاردین» با اشاره به تاثیر اعتراضات اخیر در ایران به علل افزایش قیمت دلار می پردازد: «این بحران سه ماه پس از اعتراضاتی روی می دهد که گلایه اصلی معترضان در آن عامل اقتصادی بود و بزودی ابعاد سیاسی گرفت و تا ۸۰ شهر ایران گسترش یافت و سیاستمداران ایرانی را غافلگیر کرد. همچنین در ماه مه ترامپ با ضرب الاجل در مورد تحریم ها در قبال ایران مواجه خواهد بود. او تصمیم می گیرد که امریکا در برجام باقی بماند یا خارج شود. زمزمه های خروج امریکا از برجام به گوش می رسد. تحریم مرتبط با موضوع هسته ای به احتمال زیاد بازگردانده خواهد شد.
«سعید لیلاز» اقتصاددان برجسته ایرانی که نزدیک به تیم روحانی است می گوید که هر دو عوامل سیاسی داخلی و خارجی باعث کاهش ارزش ریال شدهاند و برخی از مقام های ایرانی نیز رقبای منطقه ای ایران از جمله عربستان سعودی و امارات را عامل اصلی برای این موضوع می دانند.
لیلاز به «گاردین» می گوید: ما با بحران ارز مواجه نیستیم ما در دسترسی به ارز با مشکل مواجه هستیم؛ بین این دو تفاوت زیادی وجود دارد. اگر بخواهید در قالب اعتبارنامه یا همان اعتبار اسنادی به ارز دسترسی داشته باشید بدون توجه به این که در بخش خصوصی باشید یا دولتی می توانید آن را دریافت کنید. تنها ۵ درصد از ارز خارجی در ایران در فرم اعتبارنامهای برای فروش در بانک ها و بازارهای مبادله ای است که دسترسی به این ارز اعبتارنامهای برای بخش تجاری است. ایران در سال گذشته ۱۷ میلیارد دلار مازاد ارزی داشته است زمانی که صادرات غیر نفتی به ۴۷ میلیارد دلار رسیده بود و ۵۵ میلیارد دلار نفت فروخته بود.
«بیژن خواجه پور» اقتصاددان ایرانی در وین نیز با لیلاز همنظر است و می گوید که عوامل غیر اقتصادی و سیاسی در ایجاد وضعیت فعلی نقش موثری داشتهاند. او میگوید: «دلایل سیاسی می توانند از ترس از تحریمهای شدید یا فشار خارجی به خاطر نگرش خاص ترامپ نسبت به ایران تا منازعات داخلی و رقابت برای قدرت و یا فشار بر روحانی را در بر گیرند و احتمالا از دلایل تاثیرگذار بوده اند.
خواجهپور میگوید که نرخ ارز ارتباطی به عملکرد اقتصادی کشور نداشته اما می تواند بر آن عملکرد تاثیرگذار باشد. او می گوید: ما در یک دوره گذار رابطه میان دولت و دولت عمیق و موازی قرار داریم؛ فضای فعلی شرایط را برای فساد در اقتصاد فراهم کرده است. ما دربرهه بسیار جساسی از نظر روابط سیاسی قرار داریم که نتیجه آن می تواند روحانی را تقویت کند و یا تضعیف نماید. هنوز مشخص نیست که نتیجه این روند چه خواهد بود.
او در ادامه می افزاید: اگر دولت موفق به یکسانسازی ارز شود و نقدینگی کافی در بازار جریان داشته باشد پس از آن توان ثابت نگهداشتن نرخ ارز وجود خواهد داشت. در آن صورت ان دستاوردی ملموس و واقعی برای دولت روحانی خواهد بود.