رایس مسیر تحریم ایران را هموار می‌کند

آفتاب‌‌نیوز : در صورت موفقیت کاندولیزا رایس در این نقشه،‌ جهان شاهد بازچینی صفوف اتحاد با آمریکا در خاورمیانه خواهد بود. وزیر امور خارجه ایالات متحده آخرین بار پس از برقراری آتش‌بس میان لبنان و اسرائیل به منطقه آمد. 

رایس برای جلب حمایت کشورهای عربی، افسانه قدیمی رقابت میان ایرانیان و اعراب را دستاویزی مناسب می‌داند. البته بی‌شک تکرار ادعاهای پیشین در خصوص تلاش ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای نیز بی‌تأثیر نخواهد بود. ایالات متحده پیش از این نیز یک بار همین شیوه را برای ایجاد تفرقه میان ایران و اعراب به کار گرفته بود. 

البته این بار در بازی استراتژیک قدرت ایالات متحده در منطقه، اسرائیل ینز همواره کشورهای به ظاهر میانه‌رو عرب را متوجه ترس و بیم از ایران و فعالیت‌هایش کرده است. در حال حاضر دولت جرج بوش برای انجام کاری ریشه‌ای و اساسی در منطقه خاورمیانه تحت فشار شدید است. 

ایالات متحده این روزها به دلیل حمله نسنجیده به عراق،‌ دروغگویی در خصوص تسلیحات کشتار جمعی این کشور و گزارش اخیر یکی از مؤسسات اطلاعاتی آمریکا تحت فشار داخلی و بین‌المللی مضاعفی قرار دارد. 

در خاورمیانه امروز عراق تبدیل به کشوری شده است که هر روز در گرداب جنگ و خونریزی بیشتر دست و پا می‌زند. ایران نیز تبدیل به حامی اصلی حزب‌الله در منطقه شده است. البته پس از جنگ ارتش اسرائیل و حزب‌الله لبنان، این گروه مقاومت موضعی قدرتمندتر از پیش اختیار کرده است. از سوی دیگر، پرونده هسته‌ای ایران و اختلافات ایالات متحده با این کشور نیز به نظر نمی‌رسد که در آینده‌ای نزدیک قابل حل باشد. 

جرج دبلیو بوش که گویا علاقه‌ای وافر به جا گذاشتن ارثی تاریخی در کشورهای اسلامی دارد به همین منظور به دو کشور مسلمان نشین عراق و افغانستان حمله کرد. البته این جنگ‌ها نام خوش و آب رنگ مبارزه با تروریسم را به خود گرفتند. با این وجود،‌ هر دو کشور مقصد ایالات متحده اکنون تبدیل به محلی برای تقابل غربی با نیروهای مسلمان شده‌اند. 

اما سیاست‌ کشورهای عربی، سیاسیتی متمایز از سایر کشورهای جهان است. سیاستی مبتنی بردادن از یک دست و گرفتن از دست دیگر. بنابراین اگر ایالات متحده خواب گرفتن امتیازی از اعراب را دارد باید آنچه را که اعراب به آن مایلند نیز پیشکش کند. به همین دلیل است که کاندولیزا رایس برای جلب رضایت اعراب با پیام طرح جدید ایالات متحده برای حل بحران فلسطین به منطقه می‌آید. 

با این وجود در مناطق اشغالی هیچ تحولی قابل مشاهده نیست. حماس همچنان با وجود نبود بودجه کافی سرسختانه برای کنترل امور تلاش می‌کند و البته این بار در دو جبهه مبارزه می‌کند: با اسرائیل و با طرفداران جنبش فتح. این گروه مقاومت همچنان با پیش شرط ایالات متحده موافقت نکرده : اسرائیل هنوز به رسمیت شناخته نشده است. 

در این میان فلسطین همچنان در دو بن‌بست سیاسی و اقتصادی دست و پا می‌زند. 

بی‌شک کشورهای عربی بر تمامی این حوادث اشراف کامل دارند. اما سرسختانه معتقدند که ایالات متحده برای برقراری صلح در منطقه تلاش می‌کند. قطعا عراق محل تداعی این صلح نخواهد بود چرا که جنگ در این کشور هر روز وخیم‌تر شده و گویا جنگ و خونریزی را پایانی نیست. 

منظور از صلح بی‌شک بازگرداندن آرامش به لبنان نیز نیست چرا که پس از سی و چهار روز جنگ بی‌امان، سرانجام با برقراری آتش‌بس، نه تنها حزب‌الله تضعیف نشد که محبوب‌تر هم شد. ایالات متحده و اسرائیل از این جنگ درس خوبی گرفتند: زمانی که جنگ میان دو طرف بسیار قدرتمند و بسیار ضعیف است، گروه ضعیف‌تر تنها باید برای بقا بجنگد. 

بنابراین ایالات متحده به دلیل تمامی اشتباهات مرتکب شده در خاورمیانه باید مفری برای خود پیدا کند. بی‌شک ایالات متحده برای مذاکره با کشورهای میانه‌رو عربی نظیر عربستان سعودی و مصر آمادگی کامل دارد. 

بی‌شک کاندولیزا رایس قصد ندارد اعراب را متقاعد کند که ایران تهدیدی جدی‌تر از اسرائیل برای شماست، اما بی‌شک زمانی که ایالات متحده قصد حل مناقشه اسرائیل و فلسطین را داشته باشد، اعراب باید در کنار ایالات متحده صف بکشند. در این میان ایالات متحده اندک اندک اعراب را به این باور می‌رساند که ایران در حال گسترش نفوذ خود و دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است. 

اعراب به همان اندازه که اطمینانی به سخنان جرج بوش ندارند، به خوبی واقفند که برای حل بحران میان فلسطین و اسرائیل که از حمایت کامل کاخ سفید برخوردار است،‌ چاره‌ای جز اطمینان به ایالت متحده و وعده‌هایش ندارند.
از سوی دیگر، اعراب نیز درک خود – اگر آن را ترس خطاب نکنیم – از ایران را دارند. جمهوری اسلامی ایران پس از سقوط صدام حسین به بازیگر اصلی میانه خاورمیانه تبدیل شده است. این کشور تأثیر استراتژیک خود بر عراق به گفته مقامات آمریکایی گسترش داده و تبدیل به ابرقدرت منطقه شده است. 

در جنگ سی و چهار روزه حزب‌الله و لبنان نیز ایران برخلاف سایر کشورهای منطقه که به دستور آمریکا از حزب‌الله حمایت نمی‌کردند، بر مواضع پیشین خود نسبت به این گروه مقاومت پافشاری کرد. براساس آخرین نظرسنجی انجام گرفته پس از جنگ لبنان، شیخ حسن نصرالله، محمود احمدی‌نژاد و اسامه بن‌ لادن از محبوبترین شخصیت‌های جهان عرب هستند. 

اما آنچه که بیش از پیش مصر، عربستان سعودی و اردن را برآشفت تمایل علنی ایالات متحده به گفت‌وگو مستقیم با مقامات ایرانی در خصوص عراق بود. در این میان، ایالات متحده از هیچ کدام از کشورهای عربی حتی نامی هم نبرد. 

دلخوری فعلی اعراب از ایالات متحده از این سرچشمه می‌گیرد که دولت بوش از پس از حملات یازدهم سپتابر اندک تلاشی برای رفع این شبهه که کشورهای سنی تبدیل به مجری فرامین آمریکا شده‌اند،‌ نکرده است. 
اعراب در جهان امروز دقیقا همان نقشی را ایفا می‌کنند که ایران همواره از آن سرباز زده بود.

 به دنبال جنگ لبنان و اسرائیل و مقاومت سرسختانه حزب‌الله، ترس اسرائیل از ایران بیشتر شده است. به همین دلیل است که آمریکا و اسرائیل از دستیابی ایران به تجهیزات نظامی بیشتر و پیشرفته‌تر واهمه دارند. 

در حال حاضر آمریکا و اسرائیل برای همراه کردن کشورهای عربی با خود دو شیوه متفاوت دیپلماتیک اتخاذ کرده‌اند.
 در حالی که رایس علنا برای جلب حمایت اعراب به منطقه سفر می‌کند، اسرائیل دیدار در خفا با مقامات و شیوخ عرب را ترجیح می‌دهد. 

به عنوان نمونه هفته گذشته، رسانه‌های خبری با تیتر درشت خبر از دیدار مقامات اسرائیل و عربستان سعودی دارند.
بی‌شک در صورت وقوع چنین دیداری، مقامات اسرائیل اطمینان اعراب را برای پایان دادن به مناقشه با اسرائیل جلب کرده‌اند. از سوی دیگر از اعراب خواسته‌اند تا برای مقاومت در برابر ایران هسته‌ای در کنار ایالات متحده بایستد. 

در حقیقت تلاش اسرائیل برای جلب حمایت اعراب در قبال مسأله ایران، بیانگر میزان واهمه اسرائیل از گسترش نفوذ ایران در خاورمیانه است. 

در حال حاضر سوال اساسی این است که آیا کشورهای عربی با واگذار کردن تمامی برگ‌های برنده خود به ایالات متحده در کنار این کشور و مقابل ایران صف می‌کشند یا با اتخاذ سیاستی زیرکانه بدون موضع‌گیری در برابر ایران، تلاش خود را بر حل بحران در فلسطین متمرکز خواهند کرد؟ 

در این میان اعراب باید به خوبی بر این امر واقف باشند که هیچ کدام از طرفین اسرائیل و ایالات متحده تا زمان اطمینان از اتخاذ موضعی واحد از سوی کشورهای عربی با خود در قبال ایران، امتیازدهی نخواهند کرد. در صورت نیت کشورهای عربی برای ایستادن در کنار ایالات متحده آنها باید با نادیده گرفتن منافع دراز مدت خود به وعده‌های آمریکا برای حل بحران فلسطین دلخوش کنند.