آفتابنیوز : دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، معتقد است سازمان تجارت جهانی نمیتواند مشکلاتی را که با ترقی اقتصادی سریع چین ایجاد شدهاند حل کند و عملا مقرراتی که تجارت بینالمللی را کنترل میکنند، به چالش کشیده است. ترامپ در یکی از پیامهای خود در توییتر نوشت: سازمان تجارت جهانی برای آمریکا غیرمنصفانه بوده است.
آمریکا به منظور بخشیدن شکل جدید به روابط تجاری، هر دوی متحدان و رقیبانش را مورد حمله قرار داده و ترامپ تهدید کرده بر ۱۵۰ میلیارد دلار کالاهای چینی تعرفه وضع کند. چین نیز هشدار داده روی ۵۰ میلیارد دلار واردات آمریکایی تعرفه تعیین خواهد کرد.
این اختلاف تجاری فزاینده نظم تجاری جهانی را در معرض خطر فروپاشی قرار داده است، بنابراین در حالی که رهبران جهان برای دفاع از منافع کشورشان به کاخ سفید میروند بزرگترین قربانی ممکن است خود سیستم جهانی تجارت باشد.
پنج چالش بزرگی که پیشروی سازمان تجارت جهانی قرار دارند عبارتند از:
تضعیف مقررات
تعرفههای یک جانبهای که آمریکا و چین تهدید کرده اند آنها را اجرا کنند، برمبنای رویههای مورد تایید سازمان تجارت جهانی نیستند و اگر این تعرفهها اعمال شوند تنشهای تجاری را برخواهند افروخت که این نهاد تجاری نمیتواند مهار کند. به گفته پاتریک لو، اقتصاددان ارشد سابق در سازمان تجارت جهانی، جدیدترین دور تعرفهها برای این نهاد خوب نیست و اگر این تدابیر اجرا شوند این دو بازرگان بزرگ جهانی به سازمان تجارت جهانی دهنکجی کردهاند.
دلیل سرکشی
سازمان تجارت جهانی با موج اختلافات از سوی کشورهایی روبهروست که از امنیت ملی به عنوان توجیحی برای وضع تعرفهها استفاده میکند. در واقع آنها از حفرهای در قانون سازمان تجارت جهانی بهرهبرداری کرده اند که به ۱۶۴ عضو خود اجازه میدهد هر اقدامی که آنها برای دفاع از منافع امنیتی اساسی خود لازم میبینند را انجام دهند.
مقامات تجاری نگران هستند اگر کشورها به میزان فزایندهای از بهانه امنیت ملی برای توجیح محدودیتهای تجاری خود استفاده کنند، سازمان تجارت جهانی ممکن است کارکرد خود را از دست دهد. روبرتو آزودو، مدیرکل سازمان تجارت جهانی، اظهار کرد: بهتر است کشورها به جای اینکه محدودیتهای سیستم سازمان تجارت جهانی را امتحان کنند، به نگرانیهای امنیت ملی خود در سطح سیاسی واکنش نشان دهند.
فلج شدن داوری
آمریکا از اوت سال ۲۰۱۷ با نامزدهای نهاد دعاوی سازمان تجارت جهانی که یک مجمع مهم برای حل اختلافات است، جلوگیری کرد. نماینده تجاری آمریکا در گزارش تجاری خود اظهار کرد: سازمان تجارت جهانی همیشه آن طور که انتظار میرفت کار نکرده است و به جای این که به عنوان یک نهاد مذاکرهکننده که در آن کشورها میتواند مقررات جدید و بهتری ایجاد کند، عمل کند گاهی تحت نفوذ سیستم حل اختلافات قرار گرفته که در آن قضات تلاش میکنند سلیقههای سیاستی خود را بر کشورهای عضو تحمیل کنند. اگر آمریکا به این روند ادامه دهد نهاد دعاوی در اواخر سال ۲۰۱۹ فلج خواهد شد، زیرا سه عضو ضروری برای امضای احکام صادره را نخواهد داشت.
اختلاف در زمینه اقتصاد بازار
چین میگوید آمریکا و اتحادیه اروپا با رفتار خود با چین به عنوان یک اقتصاد غیربازاری در تحقیقات ضد دامپینگ مقررات سازمان تجارت جهانی را نقض کرده اند. این اختلاف اتحادیه اروپا را وادار کرده مقررات ضد دامپینگ اولیه خود را تغییر دهد و ممکن است آمریکا را نیز وادار کند در نحوه تنبیه تولیدکنندگان چینی که کالاهای ارزان به بازار این کشور را وارد میکنند، تغییراتی صورت دهد.
آمریکا اعلام کرده برنامهای ندارد تا با چین در تحقیقات ضد دامپینگ همانند سایرین رفتار کند، زیرا پکن اصول اقتصاد بازار را رعایت نکرده است. نماینده تجاری آمریکا پیش از این، این مساله را جدیترین مساله حقوقی خوانده بود که آمریکا در سازمان تجارت جهانی دارد.
مذاکرات ناموفق
به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ،دو دهه طول کشید تا سازمان تجارت جهانی نخستین توافق تجاری مهم خود را کامل کند و دورنما برای توافقهای جدید میان ۱۶۴ عضو این سازمان ضعیف مانده است. در نتیجه کشورها به سوی توافقهای جزئی میروند که روی بخشهایی مانند تجارت الکترونیکی یا سرمایهگذاری متمرکز شده است. وضعیت مذکور این احساس را ایجاد میکند که دستورکار مذاکرات همه جانبه در سازمان تجارت جهانی درگیر اختلاف نظرات شده است.