تلاش ایران برای کمرنگتر کردن نقش دلار در معاملات تجاری و روابط اقتصادیاش با جهان
آفتابنیوز : سرویس اقتصادی- علیرغم آن که مخاطرات زیادی در ارتباط با مبادلات ارزی وجود دارد، تلاش ایران برای کمرنگتر کردن نقش دلار در معاملات تجاری و روابط اقتصادیاش با جهان فرصتی برای ایران به منظور تقویت ثبات اقتصاد آن کشور است.
بنه گزارش آفتابنیوز، سایت «المانیتور» با تحلیل تاثیر «دلار زدایی» بر روی اقتصاد ایران مینویسد: «علیرغم آن که توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی در سال ۲۰۱۵میلادی به لغو تحریمهای بین المللی منجر شد اما موفق به حذف محدودیتهای اصلی امریکا در معاملات با دلار برای ایران نشد. به همین ترتیب، برخی در ایران این دیدگاه را مطرح می کنند که در مبادلات تجاری دلار کنار گذاشته شده و از ارزهای دیگری استفاده شد. در این میان، اخیرا ایران اولین سواپ ارزی خود را طی قراردادی با ترکیه در اکتبر گذشته امضا کرد و نخستین اعتبار اسنادی (LC) با استفاده از قرارداد پیمان پولی / سوآپ ارزی ریال ایران و لیر ترکیه برای تأمین مالی تجارت از کشور ترکیه گشایش یافت.
در این مدل اجرایی، نیازی به ارز ثالث مانند دلار آمریکا و یورو برای تسویه مبادلات ارزی وجود ندارد. این یک پیام اساسی است چرا که پیش از آن جمهوری اسلامی ایران به طور موثر هرگز نتوانسته بود وارد سواپ با سایر کشورها شود. با این حال، اجرای برنامه سواپ ارزی شامل مخاطراتی برای اقتصادهای نوظهوری چون ایران است. در این راستا باید توجه کرد که سایر کشورها چه اراده سیاسیای در این زمینه دارند و بانک مرکزی آن کشورها تا چه اندازه برای اجرای سواپ ارزی با ایران امادگی دارد.
اجرای سواپ ارزی در معاملات امکانپذیر است به شرطی که تنظیمگرهای پولی در هر دو دولت بتوانند مخاطرات ناشی از نوسانات ارزی در محیط اقتصاد کلان کشورشان را به حداقل ممکن برسانند. در حال حاضر با توجه نوسانات نرخ ارز در ایران، بانک مرکزی ایران قادر به تسهیل فرایند پردازش معاملات ارز بین المللی نیست. همچنین، سیاست کنترل بازار ارز نشان داده که ریسکی برای مبادلات ارزی خارجی ایران است.
سواپهای ارزی مسیر تجارت برای کشورهای دارای صنعت با ارزش افزوده را تسهیل میکنند و نه برای کشورهایی که به طور عمده به صادرات منابع طبیعی خود هستند. در واقع، رقابت کالاهای چینی فشار زیادی را بر تولیدکنندگان ایرانی وارد کرده است و تبعات بالقوه پیشروی آنان قرار داده است.
این سایت در ادامه مینویسد: یکی دیگر از مسائل مهم درباره سواپهای ارزی آن است که طرفین درگیر در آن میتوانند از این موضوع برای حذف ارز خارجی در مبادلات تجاری دوجانبه استفاده کنند. واقعیت اما آن است که این موضوع نیاز آنان به ارز اصلی سوم را از بین نخواهد برد چرا که بازار اصلی کالاها در سیطره دلار هستند. به طور مشابه، سواپهای ارزی به هیچ وجه بدیلی را برای روابط کارگزاری بین بانکی ایجاد نمیکنند و نمیتوانند به عنوان راهحلی موثر و بلندمدت برای مقابله با تحریمهای احتمالی امریکا علیه ایران مورد استفاده قرار گیرند.
«المانیتور» در ادامه مینویسد واقعیت آن است که شرکتهای ایرانی تنها زمانی میتوانند از سواپهای ارزی سود دوجانبه ببرند که اقتصاد ایران سهم بیشتری از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهد. این امر میتواند تحقق یابد اگر شاخصهای تجارت دوستانه بهبود یابند و استراتژیهای صنعتی به خوبی طراحی شوند.
«المانیتور» در پایان مینویسد: علیرغم تمام مخاطرات پیشرو، در مجموع دلارزدایی از روابط تجاری ایران می تواند سبب افزایش ثبات اقتصادی ایران تا حد قابل توحهی شود. حتی وارد کردن ارز چین به مجموعه سبد ذخایر خارجی توسط صندقو بین المللی پول به عنوانی یک قدرت اقتصاد رو به رشد جهانی نیز میتواند به عنوان معیاری مثبت ارزیابی شود که میتواند به ثبات اقتصادی ایران کمک کند. با این حال، سازوکارهای سیاستگذاری برای دلار زدایی که از سوی ایران اجرا می شوند باید با دقت مورد بررسی قرار گیرند. نتیجه دلار زدایی در زمانی که ایران با بحرانهای دورهای اقتصادی مواجه است و اکنون عدم قطعیت جدی درباره چشم انداز برجام و آشفتگیهای ناشی از آن وجود دارد میتواند نتایج مثبت و سازندهای را برای اقتصاد ایران به همراه داشته باشد.
نرخ دلار باید آزاد شود و خرید آن هم باید آزاد باشد اما هم خرید و هم فروش باید تحت کنترل بانک ها باشد صرافی ها در چنین سیستمی نرخی بالاتر از بانک ها نخواهند داد