اروپا به میز مذاکرات بازگردد

آفتاب‌‌نیوز : مسئول پرونده هسته‌ای درباره محور اصلی مذاکرات خود با اتحادیه اروپا که تاکنون محرمانه باقی مانده است تصریح کرد: «دو مسئله مهم همیشه در بحث اتمی ایران بیان می‌شد. یکی موضوعی که ایرانیان به رفتار غرب سوء ظن پیدا کرده بودند و آن قصد غرب در محروم سازی ملت ایران از فناوری اتمی و چرخه سوخت است. مسئله دیگر که طرف غربی مکرراً در بحث‌های خود ادعا می‌کند که ما می‌خواهیم از عدم انحراف فناوری هسته‌ای ایران مطمئن شویم. خیلی طبیعی بود که در مباحث خود با آقای سولانا به این دو موضوع توجه جدی کنیم».

لاریجانی با تکذیب اخبار رسانه‌های غربی درباره پیشنهاد ایران برای «تشکیل کنسرسیوم غنی‌سازی با فرانسه» گفت: من تعجب می‌کنم این بحث به این نحو مطرح شد اصلا بحث فرانسه مطرح نبود. مسئله ما اصل ایده کنسرسیوم بود که می‌تواند راه اطمینان بخشی باشد. یعنی اگر این چند کشور مدعی هستند که می‌خواهند به راه حلی برسند که عدم انحراف را کاملا روشن کند، خوب این می‌تواند یک راه حل خوب و منطقی باشد. ولی اینکه چه کشوری و یا کشورهایی در آن مشارکت دانسته باشند موضوع ثانوی است که در صورت توافق روی اصل موضوع بعنوان یک مکانیزم باید با حضور و مشارکت خود طرف‌ها بحث شود».

وی همچنین درباره دستاوردها و نتایج مذاکرات خود با خاویر سولانا که توسط کشورهای اروپایی «مایوس‌کننده» خوانده شده است، تصریح کرد: مسیر مذاکراتی که آقای سولانا و من دنبال کردیم از یک نگاه منصفانه نتیجه بخش بوده و می‌تواند اقدام مثبتی باشد، که برای طرفین ادامه مذاکرات را براساس الگوی بازی برد- برد فراهم سازد. طبعا درمسیر مذکرات طرفی نباید خواسته حداکثری خود را دنبال کند اما این امر به اراده دو طرف بستگی دارد. اگر طرف مقابل تحت فشار آمریکا سستی در اراده نشان دهد، طبیعی است که شرایط رادیکال می‌شود، البته دنیا به آخر نمی رسد ولی روی همه همکاری‌های ما تاثیر می‌گذارد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی با ابراز «تعجب» از «بازگشت پرونده به شورای امنیت آن هم در شرایطی که مذاکرات ایران و اتحادیه اروپا مبنای خوبی برای مذاکرات گسترده‌تر ایجاد کرده است» گفت: شاید این تحرکات، تاکتیکی برای همراه کردن مذاکرات با فشارهای بیشتر و پشتیبانی روانی برای امتیاز گیری بیشتر باشد. مجموعه‌‌ای از توافقات با آقای سولانا در طی چهار جلسه نقطه مناسبی برای حل فصل مسائل و پایه خوبی برای مذاکرات گسترده ترفراهم کرد اما چرخش این روزها احتمالا به دلیل فشار کشورهای ماجراجو نظیر آمریکا است که خیلی غیر طبیعی نیست.

وی افزود: «این امریک موضوع را بخوبی نشان می‌دهد که قصد آنها ازمذاکرات رسیدن به تفاهم نیست که اگر این بود چرا از نماینده خود آقای سولانا حمایت نمی‌کنند و مذاکراتی که درچهار جلسه آن نتایج مثبت بوده با چه توجیهی آن را عقیم می‌کنند».

لاریجانی با رد اظهارات مقامات اروپایی مبنی بر این که «ایران هیچ انعطافی در بحث‌ها نداشته است و همین عامل توقف مذاکرات بوده است» تصریح کرد: آن‌ها صادقانه حرف نمی زنند. اصولا مذاکرات برای رسیدن به تفاهم است و طبعا طرفین باید انعطاف‌های معقول داشته باشد. اتفاقا فکر می‌کنم بحثهای بنده و آقای سولانا چارچوب منطقی و منصفانه‌‌ای را درهمه جهات دنبال کرد».

وی افزود: ضربه زدن به چنین مسیری یعنی حل و فصل مسئله از طریق مذاکرات و تکیه زدن بر زورآزمایی از طریق شورای امنیت و تکرار چنین رفتار ماجراجویانه‌‌ای از نظر ایران تهدید امنیتی محسوب می‌شود و لاجرم در نوع رفتار ما با آژانس که در مقررات NPT هم ذکر شده است تغییر ایجاد می‌کند. انعطاف معقول در جائی رخ می‌دهد که مذاکرات تحت فشار نباشد. شاید عده‌‌ای تصور کنند اصلا مذاکرات تحت فشار در نظام غیر عادلانه بین المللی رایج است. پس باید بدانند طرف مقابل هم از همین قاعده بهره خواهد جست. در واقع در این معادله مذاکره مسیر تفاهم معقول و منصفانه نیست. زنگ تفریح زورآزمایی قبلی است. ما در این راه غلط گام نمی نهیم، اما اگر طرف مقابل دنبال چنین راهی است، ما حتما از ظرفیت‌های خود در این بازی استفاده می‌کنیم.

دبیر شورای عالی امنیت ملی در بخشی دیگر از اظهارات خود با تاکید بر این که «از جانب ایران هیچ مانعی برای ادامه مذاکرات وجود ندارد» گفت: تا وقتی رویکرد مذاکراتی مبنا باشد، پیشنهاد ما کماکان روی میز است. ما از فردای روز ارائه پاسخ اعلام کردیم آماده مذاکره با 1+5 هستیم. خوب با رایزنی‌های انجام شده، مذاکرات با آقای سولانا به عنوان نماینده 1+5 آغاز گردید و ادامه آن را هم ممکن می‌دانیم.

وی با اشاره به درخوایت موکد اروپا و آمریکا بر پیش‌شرط تعلیق گفت: «در مذاکرات با سولانا ساعتها راجع به این مسئله بحث شد، تعلیق برای چه؟ تعلیق چه چیزی؟ تعلیق آن چیزی که دلالت بر انحراف دارد، حرف غلطی نیست ولی تعلیق آن چیزی که خود معتقدند دلالتی به انحراف ندارد. چه معنایی دارد. اگر دنبال بازی بزرگ با ایران هستند بهانه جویی معنا ندارد. اگر هم دنبال محدودسازی ایران هستند بی جهت دم از همکاری‌های درازمدت با ایران نزنند و مختصر عقلی برای ما قائل باشند».

لاریجانی همچنین معادله «تعلیق تحریم ایران در شورای امنیت در مقابل تعلیق غنی سازی» را «نامعادله» و «غیر عادلانه» دانست و یادآور شد: اصلا این معادله نیست از همان ابتدا نامعادله است. می‌توانستند به جای این نامعادله بگویند تعلیق اقدامات در شورای امنیت در مقابل تعلیق نفس کشیدن! به صرف اینکه در دو طرف کلمه تعلیق بکار ببرند که معادله عادلانه نمی شود».

وی افزود: «اقدام شورای امنیت اصلا کار غلطی بود و غیر حقوقی و ذاتا مباین با مسیر مذاکرات برای رسیدن به تفاهم. اگر آن را کار درستی می‌دانند ادامه دهند. خودشان می‌دانند این مسیر نوعی دامن زدن به بحران منطقه‌‌ای است. پس باید راه درشت خویی را کنار بگذارند و راه مذاکره را در پیش بگیرند تا به تفاهم برسیم».

دبیر شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد: «صراحتا می‌گویم در مذاکرات ما با آقای سولانا ما به اموری که برای پیشبرد مذاکرات سازنده است دست یافتیم. این مسیر منطقی است و برنامه روشنی می‌تواند هم برای رفع نگرانی آنها از عدم انحراف فعالیت‌های هسته‌ای ایران و هم حفظ حقوق ملت ایران در تولید سوخت هسته‌ای و غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز ترسیم نماید. حالا اگر دیگران می‌خواهند راه مذاکره را سد کنند مسئولیت عواقب آن بر عهده خودشان است».

وی درباره واکنش ایران به تصویب تحریم‌های احتمالی در شورای امنیت گفت: من همیشه گفته ام مسیر شورای امنیت و تحریم و سخت گیری غیرحقوقی و غیرقانونی، مسیری است که باید انتظار رفتار متقابل متناسب از ایران داشته باشد. این مسیر کاملا متباین از مسیر مذاکرات و بسته پیشنهادی، پاسخ ایران و همکاری‌های داز مدت است. اگر تصور شود می‌توان همزمان هر دو مسیر را بعنوان سیاست چماق و هویچ فعال کرد، اشتباه محاسباتی است. البته در همه شرایط امکان مذاکره وجود دارد ولی جنس مذاکرات و شرایط طرفین کاملا متفاوت می‌شود. مطمئنا اگر قطعنامه جدید در شورای امنیت صادرشود برای ادامه مذاکرات آن وقت دراین نقطه‌‌ای که الان هستیم نخواهیم بود.

لاریجانی درباره «اثرات آزمایش اتمی کره شمالی بر پرونده ایران» یادآور شد: برخی از کشورهای غربی از این مسئله جهت تند کردن شرایط و مانع تراشی برای ادامه مسیر مذکرات سوء استفاده کرده اند لیکن واقعیت آن است که همه آگاهان سیاسی می‌دانند مسئله کره شمالی با شرایط ایران کاملا متفاوت است. ایران همچنان عضو NPT است و همچنان بازرسی‌های آژانس در تاسیسات هسته‌ای ایران ادامه دارد. علاوه بر آن ما بارها بطور رسمی و متناوب گفته ایم که نه تنها به دنبال بمب هسته‌ای نیستیم، بلکه آماده ایم تا درچارچوب NPT در خصوص مکانیزم‌هایی برای حصول اطمینان بیشتر درباره عدم انحراف فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران به سمت اهداف ممنوعه به توافق متقابل برسیم.

وی افزود: آمریکا و اسرائیل می‌خواهند پس از اقدام کره شمالی فرصت طلبی کنند وبا فضا‌سازی و شبیه سازی مصنوعی و غیر واقعی بین ایران و کره شمالی، فضا را در شورای امنیت تند کنند.

لاریجانی در باره احتمال خروج ایران از NPT گفت: NPT فی حد نفسه میثاق بین المللی خوبی است و باید مورد احترام ما باشد. البته اگر طرف مقابل همچنان با صدور قطعنامه به دنبال شیوه فشار و تهدید باشد ایران بی تفاوت نخواهد نشست. شما دیدید که مجلس طرحی را تهیه کرده و در کمیسیون امنیت ملی هم تصویب نموده که در مقابل رفتار ماجراجویانه آنان بازرسی‌های آژانس به تعلیق در آیند. خیلی طبیعی است که مجلس شورای اسلامی حافظ منافع ملی ایران باشد، ما علاقه‌‌ای به این مسیر نداریم لکن روش متقابل که اثرات منطقه‌‌ای خواهد داشت بدلیل رفتار ماجراجویانه آمریکاست. آنچه از نظر ما راه درست است، تعهد همگان بهNPT است تا نظارت‌های آژانس بطور طبیعی انجام گیرد. ما کشوری مسئولیت پذیر درنظام بین المللی هستیم ولی اجازه سوء استفاده نمی دهیم.

دبیر شورای عالی امنیت ملی با تاکید بر این که «اگر آمریکایی‌ها دست از خشونت رفتاری بردارند نه با ایران خواهند داشت نه با دیگران» و با اشاره به بسته پیشنهادی اروپا و آمریکا یادآور شد: کشوری که حرف از تحریم و براندازی می‌زند نمی تواند ادعای همکاری دراز مدت کند. وقتی سفیر آمریکا در عراق کرارا تقاضای مذاکره با ایران می‌نماید چرا در مرکزیت آمریکا دنبال این هستید که نیاز خود را به صورت امتیاز بفروشند. ایران کشور قدرتمند و نجیب است و آماده است قدرت خود را برای ایجاد صلح و آرامش پایدار در منطقه بسیج کند و همیشه نگاه احترام آمیزی نسبت به همه همسایگان خود داشته است.