آفتابنیوز : ثریا زارعی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه دوران بلوغ یکی از پرتنشترین مراحل زندگی هر انسانی است، اظهار کرد: بسیاری از والدین بلوغ را در پسران مهمتر و حساستر میدانند در حالی که چنین نیست. این امر بدان دلیل است که شاید ممکن است پرخاشگری دختران در روزهای نوجوانی چندان زیاد نبوده و یا تغییرات رفتاریشان به اندازه پسران ملموس نباشد.
بلوغ دختران را باید جدی گرفت
این کارشناس علوم تربیتی با بیان اینکه بلوغ در دختران به معنای توانایی ایفای نقش مادری است، گفت: فردی که دوران بلوغ را پشت سر گذاشته باشد، بالغ نامیده میشود، اما نکتهای که نباید از آن غفلت کرد این است که پدیده بلوغ به این سادگیها نیست.
وی با ذکر این نکته که به طور کلی در شرایط طبیعی بلوغ دختران در سنین 11 تا 13 سالگی است، تصریح کرد: شرایط آب و هوا، گرمسیری یا سردسیری بودن منطقه زندگی نیز تأثیر بسزایی در بلوغ زودرس و یا دیررس دختران دارد.
زارعی با یادآوری اینکه سن بروز تغییرات بدنی در دوره بلوغ بسیار متغییر است، ادامه داد: والدین نباید فراموش کنند که تنها جسم دختران نیست که با پدیده نوجوانی درگیر میشود، بلکه روح و روان آنان و به تبع آن رفتارشان هم در این سن تحت تأثیر بلوغ است.
علایم بلوغ در دختران
وی تصریح کرد: میل به گوشهگیری، حساسیت نسبت به انتقاد دیگران، بیقراری، بیثباتی، تحریکپذیری، نوسان در خلقوخو، مخالفت با خانواده و دوستان و بهطور کلی جامعه، در رویا فرو رفتن، شرم و حیای مربوط به تغییرات ناشی از بلوغ جنسی و همچنین تنبلی و سستی، نافرمانی از بزرگترها، خیرهسری و خودرأیی، نداشتن احساس امنیت و اعتماد به نفس، مقاومت در برابر پند و اندرز والدین، تمایل شدید به ارتباط نزدیک با دوستان و گفتوگوهای پنهانی و طولانی با آنها، حساسیت نسبت به آراستگی ظاهر خود و صرف وقت جلوی آیینه از مهمترین علائم بلوغ در دختران است.
این کارشناس علوم تربیتی با اشاره به اینکه تمامی این علایم به صورت یکجا و با هم توسط یک شخص تجربه نمیشود، اظهار کرد: هرچند تفاوتهای فردی در شدت دریافت این ویژگیها مؤثر است، اما کم و بیش همه این اتفاقات در درون و بیرون هر دختری خواهد افتاد.
خانواده بهترین مرجع دریافت اطلاعات «بلوغ» برای دختران است
زارعی در ادامه با تأکید بر اینکه خانواده، بهویژه مادران بهترین مرجع دریافت اطلاعات در دوران بلوغ برای دختران هستند، گفت: به دلیل شرم و حیایی که هر فرزندی در برخورد با والد غیرهمجنس خود دارد، بهتر است دختران بتوانند خیلی راحت سئوالات خود را از مادرانشان بپرسند.
وی با بیان اینکه تغییرات دوران بلوغ هم برای دختران و هم برای پسران، اهمیت دارد، گفت: مسائل دختران به خاطر شرایط خاص عاطفی، جسمی و فرهنگی اهمیت ویژهای پیدا میکند و مادر به عنوان نزدیکترین فرد از نظر عاطفی به دخترش میتواند گذر از این دوران را برای او آسانتر کند.
این کارشناس علوم تربیتی با تأکید بر اینکه کماطلاعی درباره مسائل دوران بلوغ ممکن است باعث شود دختر نوجوان احساس کند این تغییرات نوعی بیماری است، تصریح کرد: دختران به ویژه در این دوران دستخوش اختلالاتی از قبیل بیحوصلگی و گوشهگیری شده و عصبی، بهانهجو و پرخاشگر میشوند.
مادران از بلوغ دخترانشان غافل نشوند
این کارشناس علوم تربیتی با بیان اینکه بسیاری از مادران به خاطر شرم و حیا و گاهی بیاطلاعی، مسئله بلوغ را در دخترانشان مسکوت میگذارند و آن را مشمول مرور زمان میکنند، گفت: به این ترتیب دختران نوجوان یا باید خودشان به تنهایی با این مسئله مواجه شوند یا اطلاعات مورد نیازشان را از گروههای همسال بگیرند که آنها هم از این نظر چندان قابل اعتماد نیستند.
وی با تأکید بر اینکه سکوت مادران در این زمینه ممکن است دختر نوجوان را دچار احساس بیاعتمادی نسبت به او کند، ادامه داد: بهتر است والدین به ویژه مادران، درباره تغییرات جسمانی دوران بلوغ با دختران خود صحبت و به آنها کمک کنند خود را باور داشته باشند.
مادران شاغل زمان خاصی را برای صحبت با دخترانشان اختصاص دهند
زارعی با بیان اینکه در این دوره که فرزندان نیاز به توجه بیشتری دارند و باید روابط عاطفی عمیقتری با آنها برقرار کرد، گفت: والدین شاغل به خاطر شرایط کاری خارج از منزل، حتماً باید زمانی از روز را به صحبت کردن با فرزندان خود اختصاص دهند و درباره اتفاقاتی که در طول روز افتاده و مشکلاتی که با آنها درگیر هستند، صحبت کنند.
وی با اشاره به اینکه در آستانه بلوغ، مادر به عنوان فردی که هنوز کودک به شدت به او وابسته است، میتواند نقش مهمی را مثل یک دوست ایفا کند، اظهار کرد: بهتر است مادر با نوجوان درباره دوران بلوغ صحبت کند، چون ناآگاهی از پدیده بلوغ، ممکن است نوجوان را در روبه رو شدن با این موقعیتها دچار اضطراب و نگرانی کند و عواقب روانی بدی را در وی به جای بگذارد.
این کارشناس علوم تربیتی گفت: دختران نوجوان نیاز دارند که برای تجربه همه مراحل بلوغ و ظهور آن در جسم و روان خود آگاه و آماده باشند و بدانند که چطور باید با آن رو به رو شوند یا معنای آن رخدادها در بلوغ برای آنها چیست.
به گفته وی والدین نه تنها ناگزیر از انطباق با شرایط جسمانی تازه نوجوانانشان هستند، بلکه در عین حال لازم است از تغییرات روانی دنیای نوجوانی نیز آگاهی داشته باشند به همین خاطر مادران باید در دوران بلوغ به دختران خود توضیح دهند که ممکن است در این سن مشکلات و خطراتی در دوستیهای ناسالم و به دور از اطلاع خانواده اتفاق افتد.
زارعی با اشاره به اینکه اهمیت این نکته زمانی مشخص میشود که دخترها مشکلات کوچک را از ترس برخوردهای خشن از خانواده مخفی میکنند، تصریح کرد: خود این پنهان کاری، باعث سوء استفاده از جانب دیگران و بروز مشکلات شدیدتری میشود.
«باید»ها و «نباید»ها را فراموش کنید
این کارشناس علوم تربیتی با تأکید بر اینکه مادران در گفتوگوهای این دوران با دختران خود نباید زیاد از عبارتهای «باید» و «نباید» استفاده کنند، اظهار کرد: در این مرحله هدف، آگاه شدن دختر از عقاید مادر است.
وی افزود: بهتر است مادران هر چند وقت یکبار وقتی را برای دخترانشان در نظر بگیرند و در این زمان با او به صورت دو نفری به پارک رفته و در حین پیادهروی از حال و روزش باخبر شوند.
محبت را فراموش نکنید
زارعی با بیان اینکه در میان نیازهای متنوع این دوره نیاز به «محبت» و «توجه جنس مقابل» جایگاه ویژه و منحصر بهفردی دارد، گفت: این نیاز به طور کلی مقارن با بیداری غرایز جنسی و بیداری صفات ثانویه و رشد سریع ابعاد بدنی آغاز میشود و ابتدا به صورت کششهای عاطفی (به خصوص در دختران) و سپس به صورت یک نیاز عاطفی – جنسی در برابر جنس مقابل که تابع قوانین رشد و تکامل بشری بوده، اساس انگیزه تشکیل خانواده و تکامل و بقای نوع انسان نیز مرهون درک چنین نیازی از جانب انسان هاست.
وی با بیان اینکه مواجهه صحیح والدین و نوجوانان و جوانان با این نیاز نیرومند در فاصله زمانی بین بلوغ و ازدواج، نقش بسزایی در نهادینه کردن بهداشت روانی – اخلاقی در افراد، خانوادهها و نهایتاً جامعه دارد، گفت: بهعکس بیتوجهی، سوء تدابیر تربیتی و گاهی نیز موضعگیریهای به اصطلاح روشنفکرانه گروهی از والدین موجب میشود که عدهای از دختران و پسران در تأمین چنین نیازی به بیراهه رفته و تسلیم هیجانات عاطفی خود شوند.
این کارشناس علوم تربیتی نسبت به بروز این اتفاق هشدار داد و خاطرنشان کرد: این گروه دختران و پسران با ایجاد ارتباط پنهان و آشکار با یکدیگر به استقبال سرنوشت شومی میروند که گاه حتی سرتاسر فضای زندگی آینده آنها را تحت تأثیرات خود قرار میدهد.