لشكري در هیئت يك تن / كشتي گير و حريف خيالي در صحنه

به گواه تاریخ نمایش، اولین نمایش و تئاترها با یک بازیگر به روی صحنه اجرا می شدند و به تدریج بر تعداد بازیگران افزوده شد اما نمايش تك نفره را مي توان هنوز به عنوان شاخص بازيگري در نظر گرفت.

آفتاب‌‌نیوز :

داریوش نصیری * - به گواه تاریخ نمایش، اولین نمایش و تئاترها با یک بازیگر به روی صحنه اجرا می شدند و به تدریج بر تعداد بازیگران افزوده شد اما نمايش تك نفره را مي توان هنوز به عنوان شاخص بازيگري در نظر گرفت.

این روزها در مجموعه نفیس تئاترشهر، سالن سایه ساعت: 18:30 نمایشی خلاقانه وشریف با نام"پانزده سال آینده"نوشته مهدی کوشکی و به کارگردانی سعید زارع که جزء نمایشهای تک نفره است به روی صحنه می رود. این گونه نمایشها دارای مختصاتی است که می توان اینچنین به آنها اشاره کرد :

تئاترتك نفره یا منودرام يعني نبرد بازيگر با خودش روي صحنه، تئاتر تك نفره يعني حركت روي لبه تيغ. با كوچكترين لغزش بازيگر به قعر"دره نابازيگري"سقوط ميكند. ايستايي او براي نشان دادن قدرت بدني و تمركزش همچون كشمكش كشتي گيري با يك حريف خيالي است. حريفي كه از ذهن خود مي زايد و با نفس خود به آن جان مي بخشد. حريفي كه خودش را يكبار ديگر در آن متولد مي كند و باز همچون ماري دو سر در دل خود مي پيچد. اين پيچش هولناك اوست كه روي صحنه تداوم دارد و تا رقص ربوبي او براي درك خود، پيش مي رود. اين گفته درباره بازيگري در نمايشهاي تك نفره شايد كمي اغراق آميز باشد اما دايره لغت مجالي بيش از اين نمي دهد.

شايد براي هر يك از هنرمندان جواني كه قصد دارند دنياي بازيگري را ادامه دهند، بازي در نمايشي تك نفره جذاب باشد، ولي پيش از آن بايد گفت بازيگر نمايشهاي تك نفره تنها يك بازيگر نيست بلكه او بايد از تمام ظرفيتهاي محيطي و حتي بدني و بياني خود در راستاي به تصوير كشيدن لشكري در صحنه استفاده كند. اين مقوله نيازمند پيگيري مهارتهاي مختلف بازيگري است. در اين نوع از نمايش بايد بيش از حد متعارف از مهارتهاي بازيگري سود جست.

نخستين امر براي تداوم ريتم اثر دراماتيك، تمركز بازيگر است. چنانچه بازيگر نمايشهاي چندپرسوناژ، تمركز خود را از دست بدهد، ديگر بازيگران، اين خلاء را جبران مي كنند اما در نمايش تك نفره خلاء، هر آن بزرگتر و بزرگتر مي شود و دامنه آن تا مهارتهاي بياني، بدني و حتي ديالوگهاي از برشده بازيگر نيز ادامه پيدا مي كند. بنابراين نخستين ركن بازي در نمايشهاي تك نفره حفظ تمركز است.

در مرحله دوم قدرت بدني بازيگر قابل توجه است. اينكه سياليت زماني و مكاني اثر در جريان مهارتهاي بدني بازيگر استفاده شود. حركات پانتوميم، پرفورمنس، بازي با سايه يا حتي نوعي از حركات ژيمناستيك كه در ديدگاههاي تئاتر مدرن همچون بيومكانيك ميرهولد مطرح ميشود، قابل تامل است. بازيگري كه داراي مهارتهاي كامل بدني است، بي آنكه حتي ديالوگي را بر زبان براند، ميتواند ساعتها مخاطب را با خود همراه كند.هرچند نمايش اساسا نمايش تك نفره نيست اما قابليتهاي بدني بازيگران براي درك موضوع، مثال قابل تاملي است.

در مرحله سوم ديالوگ اهميت دارد. ديالوگها توانايي بياني بازيگران را تاكيد مي كند.

خارج از اين نوع تواناييها بايد به شيوه درك نقش و درك متن از سوي بازيگر نيز اشاره كرد، زيرا بازيگري كه نتواند متن نمايشهاي تك نفره را به درستي درك كند؛ در يك باتلاق كوچك اما عميق گرفتار آمده، زيرا بازيگر ديگري در صحنه وجود ندارد تا او را به سمت درست هدايت كند. بنابراين درك نقش و درك ديالوگها براي اين نوع تئاتر اهميت خاصي دارد. در غير اين صورت نمايش دچار شعارزدگي، خاطره گويي و... ميشود اما اگر با قدرت، انرژي و خلاقيت كافي روي صحنه برود حتي از نمايشهاي پرزرق و برق نيز پيشي مي گيرد.

علاوه بر اين، نمايش تك نفره را مي توان حتي به عنوان شاخص بازيگري نيز در نظر گرفت. حفظ جذابيت در نمايشهاي تك نفره مهمترين مسئله ای است كه تماشاگر را با خود همراه مي كند. بازيگر در صورت موفقيت و جلب نظر تماشاگر به عنوان سلطان صحنه قلمداد ميشود. در اين نمايشها، بازيگر هميشه بايد بدن و بيان آماده داشته باشد و شرايط روحي و رواني خود را تقويت كند تا روي صحنه تمركز كافي داشته باشد. سختي و دشواري و در عين حال لذت بخش بودن اجراهاي تك نفره، همانند حل يك معما يا چيستان است.

همچنين استفاده از موسيقي، نور، تصاوير پس زمينه و به كارگيري المانهاي ساده جهت انتقال موثر مفاهيم در اين نوع نمايش بسيار ضروري است، زيرا المانها، بهترين وسيله براي جذب مخاطب است تا اين هنر را به عنوان يك رسانه تاثيرگذار معرفي كند.

* بازیگر و کارگردان

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/002Flk