آفتابنیوز : خانم "کریستیا فریلند" وزیر خارجه کانادا روز دوشنبه در نخستین واکنش رسمی خود به رفتار سعودیها گفت: «کانادا برای حقوق بشر در کانادا و در سراسر جهان ایستادگی خواهد کرد و حقوق زنان نیز بخشی از حقوق بشر است.» او با تاکید بر این که هیچ تغییری در موضع کشورش در اینباره بوجود نیامده افزود: «دولت ما همواره از حقوق زنان در سطح بینالملل پشتیبانی کرده و ما نیز بارها دربارۀ حقوق زنان از جمله در عربستان سعودی سخن گفتهایم.»
تنش دیپلماتیک میان دو کشور پس از آن روی داد که سفارت کانادا در ریاض روز جمعه در پیامی توییتری ضمن ابراز نگرانی از دستگیری فعالان مدنی در پادشاهی سعودی از جمله سمر بداوی از فعالان برجسته حقوق زنان، خواستار آزادی فوری آنها شد.
یک روز پیش از آن نیز وزیر خارجه کانادا نسبت به دستگیری سمر بداوی، خواهر رائف بدوی وبلاگ نویس مشهور و فعال حقوق بشر در عربستان سعودی ابراز نگرانی کرد و علاوه بر همدردی با خانواده بدوی، خواستار آزادی هر دوی آنها شد.
در واکنش، پادشاهی سعودی ضمن اخراج سفیر کانادا و فراخواندن سفیر خود از اوتاوا، اعلام کرد که هرگونه همکاری جدید در بخشهای سرمایهگذاری و بازرگانی با کانادا را ممنوع خواهد کرد. عربستان همچنین تمام پروازهای مستقیم به تورنتو را به حال تعلیق درآورد و اعزام دانشجویان بورسیه سعودی به کانادا را متوقف کرد.
هنوز مشخص نیست که آیا این تصمیمها بر تبادلات بازرگانی سالانۀ دو کشور به ارزش ۴ میلیارد دلار و قراردادهای دفاعی آنها به ارزش ۱۳ میلیارد دلار نیز تاثیر خواهد گذاشت یا خیر.
از نظر برخی تحلیلگران واکنش تند ریاض به اوتاوا در این موضوع نشاندهندۀ عدم انعطافپذیری ریاض در موضوعات حقوق بشری با وجود اصلاحات اجتماعی و اقتصادی محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور است.
واکنشهای جهانی
در دو روز گذشته برخی از متحدان منطقهای عربستان از جمله امارات متحده عربی و بحرین، همچنین عبداللطیف الزیانی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس با انتشار بیانیههایی همبستگی خود را با ریاض اعلام کردند.
با این حال قطر موضع متفاوتی از دیگر همسایگان اتخاذ کرد. وزیر خارجۀ قطر ضمن مخالفت با موضع شورای همکاری خلیج فارس در قبال بحران دیپلماتیک کانادا و عربستان و تاکید بر روابط حسنه و طولانی مدت دوحه و اوتاوا، اعلام کرد که کشورش از حق دولتها و سازمانهای بینالمللی در بیان دیدگاههایشان بویژه هنگامی که موضوع نقض حقوق بشر و آزادی بیان مطرح باشد، دفاع میکند.
عفو بینالملل نیز علاوه بر دفاع از موضع کانادا، با انتقاد از سرکوب فعالان حقوق بشر در عربستان سعودی از جامعه جهانی خواست تا برای دفاع از فعالان حقوق بشر در این کشور و آزادی آنها وارد عمل شود.
پیچیدگی اوضاع برای واکنش آمریکا
در تنش دیپلماتیک جاری میان عربستان سعودی و کانادا، آمریکا به عنوان نزدیکترین متحد هر دو کشور تا کنون به نفع هیچ کدام موضعی نگرفته است.
به گزارش یورونیوز، این در حالی است که به باور برخی تحلیلگران دولت آمریکا در حل این بحران میتواند سازندهترین نقش را ایفا کند. اما واکنش آمریکا به این سادگی نخواهد بود، زیرا از سویی دفاع کاخ سفید از سیاست حقوق بشری عربستان منافی سیاست دموکراتیک آمریکاست و از سوی دیگر اگر بخواهد طرف کانادا را بگیرد، این رفتار قطعا خوشایند متحد نفتی او نخواهد بود.