آفتابنیوز : آیت الله سروش محلاتی صبح امروز در مراسم دومین سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی با بیان اینکه یکی از جنبه های شخصیت هاشمی مربوط به نگرش فقهی ایشان است، اظهار کرد: آیت الله هاشمی به لحاظ تفکر اسلامی نسبت به سایر علما تفاوت هایی دارد، ولی باید دید منشاء و اصل این تفاوت ها چیست.
وی ادامه داد: در موضوع تشکیل حکومت اسلامی دو نگاه در حوزویان متعارف است. یک نگاه حکومت را با شایستگیهای فقیه آغاز کرده و اسلامی بودن حکومت را به آن می دانند که یک فقیه عادل در راس حکومت قرار گیرد. سایر امور برای آنها اهمیت چندانی ندارد.
سروش محلاتی بیان کرد: نگاه دوم این است که به جای تمرکز بر فرد، باید بررسی کرد حکومت، شریعت را به خوبی اجرا میکند؟ بر این اساس حکومت اسلامی حکومتی است که دنبال اجرای شریعت است. این حکومت مطلوب است حتی اگر در راس آن فقیه جامع نباشد.
سروش محلاتی با اشاره به اینکه هاشمی نگاه سومی دارد که طرفداران زیادی ندارد تصریح کرد: از دیدگاه وی، دینی بودن حکومت را با معیار سومی باید ارزیابی کرد؛ یعنی بررسی شود آیا حکومت به آرمان ها و اهداف خود پایبند است؟ اگر به این اهداف پایبند باشد، اسلامی است حتی اگر برخی احکام اسلامی را به دلیل مشکلات اجرا نکند. پس به جای تمرکز بر اجرای تمام احکام شرعی، باید دنبال اجرای اصول و اهداف باشیم و اگر شرایط جامعه فراهم است، احکام اسلامی دیگر هم اجرا شود.
این پژوهشگر دینی همچنین خاطرنشان کرد: نگاه هاشمی مبتنی بر نگاه امام علی (ع) است. امام علی (ع) به مالک اشتر توصیه می کند که حاکم اسلامی باید مسئولیت مالیات، جهاد با دشمن، عمران و آبادی و خوب زندگی کردن مردم را دنبال کند. با این تفکر هاشمی دنبال دولت امیرکبیر می رود و می گوید او زمامدار اصلاح طلب اسلامی بود. او اعتقاد دارد که اگر مجتهد روشنفکر به جای امیرکبیر رهبر جامعه اسلامی بود، مجبور بود اصلاحات امیرکبیر را انجام دهد، البته هاشمی به امیرکبیر هم نقد داشت؛ زیرا امیرکبیر شاه را همه کاره کشور می دانست.
به گزارش ایسنا، سروش محلاتی ادامه داد: هاشمی جرات دیدن نقاط قوت تمدن غرب را هم دارد و غرب را یکسره سیاه نمی بیند. حکومت دینی او حکومتی متحجر نیست و او دیدگاه سید قطب درباره حکومت اسلامی نمی پذیرد. او دریافت فناوری از تمدن غرب را وظیفه حکومت می داند. در زمان هاشمی، کسی در حوزه مانند او سخن نمی گوید. شاکله فکری هاشمی در 19 دی 95 همان تفکر سال 46 او بود.