آفتابنیوز : مصباحی مقدم و مجید انصاری در گفتگو با اعتماد از رویکرد مجمع تشخیص مصلحت نظام گفتند.
هفته گذشته بود که آخرین بررسیها بر لایحه بودجه ۹۸ انجام شد و مهمترین لایحه مالی دولت با مهر تایید نمایندگان مجلس به شورای نگهبان ارسال شد. حالا بعد از یک هفته عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان از ارسال غیررسمی ایرادات شورای نگهبان درباره این لایحه به مجلس خبر میدهد. ایراداتی که به گفته او بیشتر شکلی است. هر چند لایحه بودجه با ابهاماتی از سوی شورای نگهبان مواجه شده است، اما این تنها گره موجود نیست بلکه علاوه بر شورای نگهبان بر خلاف روال گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام هم پا به میدان گذاشته تا لایحه بودجه ۹۸ برای اولین بار با یک «ایست بازرسی» جدید مواجه شود. موضوعی که بار دیگر حرف و حدیثهای زیادی را به دنبال داشت. برخی از این رویه حمایت و برخی هم لب به انتقاد باز کردند و حتی از این رویه با نام شورای نگهبان دوم یاد کردند.
ورود سر زده مجمع تشخیص
تا یک سال پیش خبری از نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام بر مصوبات مجلس به معنای امروز آن نبود، اما همین که موضوع لوایح چهارگانه دولت به یکی از داغترین مباحث تبدیل شد، ظهور و بروز مجمع تشخیص مصلحت نظام هم پررنگتر شد تا جایی که بعضی از نمایندگان صحبت از بدعت در قانونگذاری به میان آوردند. البته نظارت مجمع طرفدارانی هم داشت که آن را به لحاظ قانونی جزو وظایف مجمع برمیشمردند حالا بحث بدعت مجددا با ورود بودجه به مجمع داغ شده است.
روز پنجشنبه ۱۶ اسفند ماه یعنی ۴ روز بعد از تمام شدن کار بررسی لایحه بودجه در مجلس، هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام جلسهای با ریاست آملیلاریجانی تشکیل داد و لایحه بودجهای را که یک بار در صحن علنی مجلس تصویب شده بود بررسی کرد و در کمال تعجب پیش از آنکه شورای نگهبان اعلام نظر کند این لایحه را مغایر با سیاستهای کلی نظام دانست. طبق گزارش روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام در این نشست که رییس کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز حضور داشتند. اعضای هیاتعالی نظارت پس از ارایه گزارش کمیسیون نظارت دبیرخانه و استماع دیدگاههای نمایندگان دولت و مجلس، لایحه بودجه را در ۲ مورد مغایر سیاستهای کلی تشخیص میدهد و در یک مورد نیز اظهارنظر را به رفع ابهام توسط مجلس موکول میکند.
اما این تنها ایراداتی نبود که مجمع تشخیص مصلحت نظام به به لایحه بودجه وارد میداند بلکه هیاتعالی نظارت، ماده واحده لایحه مذکور را تشدیدکننده کسری بودجه و مغایر با بندهای «۱۶» و «۱۷» سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی و بند «۱۰» سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف معرفی میکند.
در این گزارش آمده است، تبصره «۴» بند «د» نیز به علت عدم سازگاری با استقلال مصارف صندوق توسعه ملی از تکالیف بودجهای مغایر با بند «۳» ماده «۱۰» سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه شناخته شد. مجمع یک گام از اعلام نظر درباره تطبیق سیاستهای کلی نظام هم فراتر میگذارد و بندهایی را هم به منظور رفع ابهام اعلام میکند. آنها در جلسه روز پنجشنبه مقرر میکنند درخصوص بند الحاقی «۱» تبصره «۱۵» پس از رفع ابهام از اینکه اطلاق آن شامل سرمایهگذاریهای قبلی هم میشود یا خیر؟ اعلامنظر شود.
خواب و بیدار محسن رضایی
هر جا صحبت از مجمع تشخیص مصلحت نظام به میان میآید، محال است نامی از دبیر آن مشاهده نشود. حضور محسن رضایی بعد از فوت آیتالله هاشمیرفسنجانی و دوران بیماری آیتالله هاشمیشاهرودی پررنگتر شده است. حرف و حدیثها که به ورود هیات عالی نظارت و نقشآفرینی آن در مصوبات مجلس رسید، رضایی تمام قد از رویه جدید مجمع حمایت کرد و در این مسیر از مناظرههای غیرمستقیم هم کوتاهی نکرد. اما رویکرد رضایی تنها به دفاع از هیات عالی نظارت و عملکرد آن ختم نشد بلکه علم مخالفت با دولت به دست گرفت و از خواب دولت و بیداری خود سخن به میان آورد.
رضایی که این روزها به طور معناداری حضورش در فضای مجازی پررنگ شده است در صفحه اینستاگرام خود مینویسد: «بودجه ۹۸ را در هیات عالی نظارت بررسی کردیم. دولت و مجلس نزدیک به سهچهارم بودجه را در شرکتهای دولتی بستهاند که در اختیار مدیران است. بخش اعظم بودجه عمومی هم در اختیار دولت قرار دارد. از این مقدار چیزی حدود ۱۰ درصد عمرانی است. این بودجه هیچ تناسبی با شرایط تحریمی و جنگ اقتصادی ندارد؛ اولا صرفهجویی در آن دیده نشده ثانیا مشارکت مردمی در آن ضعیف است ثالثا کسری بودجه ۹۸ را نشان میدهد که دولت خود را به خواب زده است.»
گفتنی است تعدادی از نمایندگان مجلس نیز پیشتر ضمن مخالفت با بودجه این نکته را تذکر دادند که بودجه امسال متناسب با شراط خاص کشو رو تحریم تنظیم نشده. هر چند نهایتا مجلس به آن رای مثبت داد.
وقتی اظهارات دیروز رضایی را در کنار رویه جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام میگذاریم بیشتر از هر زمان دیگری صحبتهای علی مطهری در ذهن تداعی میشود. مطهری چند ماه پیش درست وقتی شورای نگهبان ایرادات مجمع تشخیص مصلحت نظام را به ایرادات خود درباره لوایح پالرمو و پولشویی ضمیمه کرد و به مجلس فرستاد از بدعت مجمع تشخیص مصلحت نظام سخن گفت.
او به ایرنا میگوید: «اخیرا یک مرحله جدید در روند قانونگذاری کشور اضافه شده است و آن ورود هیاتی موسوم به «هیات عالی نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام» در روند قانونگذاری مجلس است. این هیات در مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل شده است» هر چند انتقادات مطهری به رویه جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام خود حاوی نکات قابل توجهی است، اما موضوع مهمتر اشاره نایبرییس مجلس شورای اسلامی به نقش محسن رضایی است.
او میگوید: «البته نقش دبیر محترم مجمع تشخیص را نباید در این بدعت نادیده گرفت. ایشان به اقتضای طبیعت نظامیگری؛ یعنی کشورگشایی و گسترش دادن قلمرو در حال افزایش اختیارات مجمع و ورود به حوزه قانونگذاری است و البته فرصت غیبت آیتالله هاشمیرفسنجانی را نیز مغتنم شمردهاند».
البته در این رابطه برای بررسی بیشتر با غلامرضا مصباحیمقدم و مجید انصاری دو عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام صحبت کردیم.