آفتابنیوز : بعد از حادثه اخیر سقوط یک هواپیما در اتیوپی، کاملا طبیعی است که عده زیادی از مردم اعتمادشان را نسبت به پرواز از دست بدهند. اما واقعیت این است که سال گذشته از هر دو و نیم میلیون پرواز تنها یک هواپیما دچار سانحه مرگبار شده و این آماری ناچیز به حساب میآید. اما چطور میشود از ترس سوار شدن به هواپیما خلاص شد؟
وقتی سوار هواپیما میشوید، کف دستتان عرق میکند؟ آیا هنگام بلند شدن هواپیما، با تمام قدرتتان دستههای صندلی را فشار میدهید؟ موقع فرود هواپیما چطور، آیا حس میکنید قلبتان تندتر میزند؟
اگر پاسختان مثبت است، بنابر نظرسنجی شرکت بوئینگ احتمالا شما هم مثل ۱۷ درصد از مردم آمریکا ترس از پرواز دارید.
بعد از سقوط هواپیمای خطوط هوایی اتیوپی که به مرگ ۱۵۷ سرنشین آن منجر شد، ترس از پرواز مسألهای کاملا منطقی به نظر میرسد، اما واقعیت این است که سوانح مرگبار هوایی بسیار کم اتفاق میافتند.
بنابر آمار و ارقام شبکه امنیت هوایی در سال ۲۰۱۸، از هر ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار پرواز تنها یک هواپیما دچار سانحه مرگبار شده و این در حالیست که میزان ترافیک هوایی در این سال ۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار پرواز برآورد شده است.
ولی از آنجایی که اخبار مربوط به سقوط هواپیما بازتابی گسترده در جهان دارد، ترس و نگرانی از پرواز هم ممکن است افزایش یابد.
اما خوشبختانه ترس از پرواز قابل درمان است؛ در واقع راههای زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد و به کار بستن توصیههای روانشناسان میتواند کمک بزرگی برای خلاص شدن از این مشکل باشد:
تمرین نفس کشیدن
متیو پرایس، استاد روانشناسی بالینی در دانشگاه ورمونت میگوید شماری از مردم به این دلیل از پرواز میترسند که یا هیچ وقت سوار هواپیما نشدهاند و یا در گذشته تجربه بدی در این رابطه داشتهاند: "متأسفانه، یک دلیل مشخص برای توضیح ترس از پرواز وجود ندارد اما عوامل زیادی میتوانند در آن دخیل باشند؛ مثلا تجربه واقعی پرواز، شنیدن اخبار مربوط به سقوط یک هواپیما یا نگرانی از قرار گرفتن در مکان بسته."
توصیه این روانشناس تمرین نفس کشیدن است؛ هوا را آرام و عمیق از طریق دهان وارد ریههایتان کنید و به همان شکل از بینی بیرون دهید. تکرار یک دعای آرامشبخش هم گاهی اوقات میتواند مفید باشد.
عدهای برای پرت کردن حواسشان در طول پرواز هدفون در گوش خود میگذارند، برخی دیگر هم قرصهای آرامبخش یا خوابآور میخورند. در این میان شماری هم به نوشیدنیهای الکلی روی میآورند.
اما اگر ترس شما به اندازهای فلجکننده باشد که حتی جرأت سوار شدن به هواپیما را نداشته باشید، بد نیست راههای درمانی مختلفی که وجود دارد را امتحان کنید.
هیپنوتیزم، روان درمانی یا رفتار درمانی شناختی از جمله روشهایی هستند که از آنها برای مقابله با ترس از پرواز استفاده میشود.
این روشهای درمانی بر شناخت الگوی اضطراب فرد، چگونگی افزایش آن و ایجاد ترس در او و مهمتر از همه، نحوه رویارویی با این حس تمرکز دارند.
رویارویی با ترس
کارشناسان میگویند بهترین راه مقابله با ترس از پرواز، "مواجهه کنترل شده با موقعیت اضطرابزا" است. این که طبق ضربالمثل قدیمی "با ترسهایت روبرو شو" عمل کنیم و تحت نظر یک روانشناس بالینی آموزش دیده به تدریج خود را در معرض مراحل مختلف پرواز قرار دهیم.
دورههای آموزشی مختلفی برای چگونگی رویارویی با این مسأله وجود دارد، از جمله برنامه "پرواز بدون ترس" که از سوی شرکت ویرجین آتلانتیک ارائه میشود. پاسخ خلبانان آموزش دیده به سوالات شرکتکنندگان هم بخشی از این دوره آموزشی است؛ در این جلسات در رابطه با طرز کار هواپیما، دلیل طبیعی بودن تلاطمهای هوایی، برنامههای خطوط هوایی مختلف برای مقابله با تروریسم و نحوه برخورد خلبانان با مشکلات احتمالی نظیرخرابی موتور هواپیما صحبت میشود.
باربارا راثبام، استاد روانپزشکی دانشگاه اموری آتلانتا ، درمان از طریق قرار گرفتن در موقعیت پرواز مجازی را با درمان به واسطه تجربه پرواز واقعی مقایسه کرده است. او میگوید: "۹۳ درصد از شرکت کنندگان در هر دو روش بعد از ۸ جلسه توانستهاند پرواز کنند."
به گفته او در ۴ جلسه اول این دوره درمانی تکنیکهای مدیریت اضطراب تدریس میشود. این که چگونه افکار منفی و غیرمنطقی (مثلا این که " سقوط خواهیم کرد") را شناسایی و اصلاح کنیم.
در چهار جلسه پایانی هم از واقعیت مجازی به عنوان روشی درمانی استفاده میشود تا افراد با ترس خود روبرو شوند و در نتیجه آن میزان اضطرابشان کاهش یابد.
راثبام میگوید: "این طور که پیداست هم هواپیمای مجازی و هم هواپیمای واقعی در این روش به یک اندازه خوب جواب میدهند. هر چند مزیت اصلی واقعیت مجازی عملیتر بودن آن است. این روش هم ارزانتر است و هم در طول ۴۵ دقیقه جلسه درمانی، هر چقدر که لازم باشد میتوانی از زمین بلند شوی و فرود بیایی."
هدف اصلی این روش درمانی آگاهی رسانی و بالابردن سطح درک نسبت به منبع اضطراب و در نتیجه مهار آن است. در واقع وقتی اطلاعات کافی نسبت به یک مسأله داشته باشید، آن مسأله دیگر نمیتواند بر شما تسلط پیدا کند.
سوانح هوایی همیشه به اخباری داغ در رسانهها تبدیل میشوند. همین چند وقت پیش بود که هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ خطوط هوایی اتیوپی ۶ دقیقه بعد از بلند شدن از فرودگاه آدیسآبابا سقوط کرد و همه ۱۵۷ سرنشین آن کشته شدند.
اما کارشناسان امنیت هوایی همیشه گفتهاند احتمال مرگ افراد در تصادفهای رانندگی در مقایسه با سقوط هواپیما بیشتر است و تلفات سوانح هوایی در دو دهه اخیر به تدریج کاهش یافته است.
بنابر آمار سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۱۳ یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در سوانح رانندگی کشته شدهاند. به طور کل مسافرت با ماشین، ۱۰۰ برابر خطرناک تر از سفر با هواپیماست. از سوی دیگر احتمال مرگ بر اثر بیماری قلبی و سرطان از هر چیز دیگری بیشتر است.
بنابر پژوهشهای انجام شده در صنعت هواپیمایی، سال ۲۰۱۷ امنترین سال برای خطوط هوایی تجاری بوده است. طبق گزارشهای شرکت مشاوره پرواز هلندی To۷۰ و شبکه امنیت هوایی در این سال هیچ سانحهای برای جتهای مسافرتی در جهان رخ نداده است.
هارو رانتر، مدیر عامل شبکه امنیت هوایی میگوید این که در سال ۲۰۱۸ از دو میلیون و ۵۰۰ هزار پرواز تنها یک مورد دچار سانحه مرگبار شده، نشان میدهد سطح امنیت در پروازها به میزان چشمگیری افزایش یافته است: "این نشان میدهد در دو دهه اخیر پیشرفتهای گستردهای در زمینه امنیت هوایی صورت گرفته است."
منبع: بی بی سی