سدهای ایران برای مواجهه با سیل آماده شدند؟
افزایش بی‌سابقه بارندگی‌ها در ایران موجب شد میزان نزولات سال آبی جاری حدود ۱۷۴ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته و ۴۵ درصد نسبت به میانگین ۵۰ ساله افزایش داشته باشد که عمده این بارندگی‌ها مربوط به مقاطع زمانی اخیر بوده که توانست ذخیره فعلی سدهای ایران را به ۵۱ میلیارد مترمکعب برساند.
آفتاب‌‌نیوز :
شدت، مدت و وسعت بارندگی‌های اخیر موجب بروز سیلاب‌های شدید شد تا جایی که این سیلاب‌ها به لحاظ وسعت حدود ۲۳ استان را درگیر کرد که به اعتقاد کارشناسان از این حیث بسیار بی‌نظیر بوده است.
بر این اساس، نیمه نخست فروردین‌ماه سال گذشته، تنها سه میلیمتر بارندگی در ایران به ثبت رسیده بود که این رقم در نیمه فروردین‌ماه سال جاری بیش از ۵۷ میلیمتر بوده است. به تعبیری بارندگی‌های نیمه فرودین‌ماه امسال ۱۹ برابر مدت مشابه سال گذشته و حدود سه برابر میانگین بلندمدت بوده است؛ همچنین حدود ۴۰ درصد کل آب ورودی سدها در سال آبی جاری مربوط به ۲۰ روز ابتدایی فروردین‌ماه ۹۸ بود.
اما تعداد سدهای مهم در حال بهره‌برداری ایران، حدود ۱۷۸ سد اعلام شده که ظرفیتی در حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب دارند. مقادیر ورودی به سدها از ابتدای سال آبی تا تاریخ ۲۰ فروردین‌ماه، معادل ۵۱.۱ میلیارد مترمکعب است که ظاهراً مقادیر ورودی نسبت به سال گذشته در بازه زمانی مشابه، ۲۶۸ درصد افزایش داشته است.
همچنین به گفته رئیس گروه بهره‌برداری از سدهای کشور، مقادیر خروجی از سدها از ابتدای سال آبی تا تاریخ ۲۰ فروردین ماه معادل ۳۲.۸ میلیارد مترمکعب ثبت شده و مقادیر خروجی نسبت به سال گذشته در بازه زمانی مشابه ۱۴۳ درصد افزایش داشته است.
عسکری‌نژاد با تاکید به این مساله که درصد پرشدگی مخازن سدها در تاریخ ۲۰ فروردین ماه حدود ۷۶ درصد تخمین زده شد، اظهار کرد: موجودی مخازن نسبت به هفته گذشته ۷ میلیارد مترمکعب افزایش داشته است. همچنین تعداد سدهایی که بیش از ۹۰ درصد پرشدگی دارند، ۷۲ سد و تعداد سدهایی که کمتر از ۴۰ درصد پرشدگی دارند، ۳۳ سد است.
نقش چشمگیر سدها در کاهش خسارات سیلاب اخیر
اما به گفته وزیر نیرو، تمامی سدهای ایران در وضعیت کاملاً پایدار هستند؛ به طوری که تمامی سدهای بزرگ و مهم به ویژه در استان خوزستان که در معرض سیلاب‌های ورودی قابل ملاحظه‌ای هستند، به صورت شبانه روز در حال پایش‌اند و تمامی اطلاعات ثبت شده در مراکز پایش، از وضعیت مناسب و مطلوب سدها حاکی است و از این حیث، جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
بر این اساس، اکنون افزایش ۶۲ درصدی حجم آب موجود در مخازن سدها نسبت به مدت مشابه سال گذشته را شاهدیم و حدود ۷۶ درصد مخازن سدهای ایران نیز پر است و بخشی از مخازن سدها نیز برای کنترل سیلاب‌های پیش‌رو خالی نگه داشته شده است.
با این حال اردکانیان با تاکید بر اینکه سدها به لحاظ پایداری در شرایط مناسبی قرار دارند، درباره آمادگی سدها برای مواجه با سیلاب‌های پیش‌رو گفته است: در حال حاضر آمادگی کاملی وجود دارد تا نه این بارش‌ها بلکه میلیاردها مترمکعب آب ناشی از ذوب شدن برف‌های فراوانی که در ارتفاعات باریده است و در فصل بهار با افزایش دما به مرور ذوب و جاری خواهند شد را در مخازن سدهای بزرگ تسکین بدهیم.
دلیل باز نشدن دریچه سدها
از سوی دیگر اما طی روزها گذشته این سوال مطرح بود که چرا وزارت نیرو سدها را زودتر باز نکرد و آیا نمی‌توانست در این حوزه مدیریت بهتری داشته باشد؟ در این باره، مدیرکل دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل اظهار کرد: مبنای مدیریت سازه‌ها تنها پیش‌بینی هواشناسی نیست، چرا که بعضاً شاهد خطاهایی در پیش‌بینی سازمان هواشناسی هستیم. علاوه بر این باید گفت که پیش‌بینی‌هایی که صورت می‌گیرد، احتمالی است و متأسفانه ما هشدار قطعی سیل نداریم.
جعفرزاده با بیان اینکه حتی اگر هشدار قطعی سیل نیز وجود داشته باشد، نمی‌توان در زمان ۴۸ یا ۷۲ ساعت آب زیادی را از سدها تخلیه کرد، چرا که تخلیه سدها بسیار بالا است و نیاز به زمان بیشتری دارد گفت البته وزارت نیرو بحث‌های مربوط به مدل‌های بارش پیش‌بینی و موضوعات تحلیلی در حوزه آب و هوا را دنبال می‌کند؛ با این وجود تصمیم گیری تابع شرایط مختلفی است که باید با دقت انجام شود.
به گفته وی، علاوه بر این مساله باید در نظر گرفت که گاهی سیلاب‌ها در فصل تابستان اتفاق می‌افتد، اما این بار سیلاب‌ها در زمانی اتفاق افتاد که معمولاً در این بازه زمانی به دنبال ذخیره آب کشاورزی هستیم و باید با دقت بسیار بالایی مدیریت سدها انجام شود.
همچنین این سوال هم وجود دارد که اوضاع آمادگی سدها برای مواجهه با سیلاب احتمالی در آینده چطور است؟ تاکنون درباره آمادگی سدها در خوزستان برای مواجه با سیلاب‌های ورودی به این استان، اینگونه اعلام شده که تیم‌های محاسباتی با استفاده از مدل‌های ریاضی موجود و به اتکای سیستم‌های اندازه‌گیری دقیق و متعددی که در تمامی مناطق، سرشاخه‌ها و ایستگاه‌های مختلف مستقر هستند، اطلاعات را به مرکز مانیتورینگ سازمان آب و برق خوزستان منعکس می‌کنند و مجموعه‌ای از بهترین متخصصان مشغول پایش سیستم هستند تا دستورات به صورت آنلاین به بهره‌برداران داده شود.
به گفته مسؤولان، در دهه‌های گذشته بیش از ۳۳۰ سیل بزرگ در استان خوزستان رخ داده است که به دلیل عدم آمادگی رودخانه‌ها، متأسفانه خسارت‌های جانی وسیعی به همراه داشته است و در مسیرهای طولانی رودخانه‌های استان حجم زیادی از این سیلاب به اطراف سرازیر شده و دشت‌ها و روستاهای وسیعی را به زیر آب می‌برد. اما در شرایط فعلی به لحاظ آمادگی‌های موجود و دیواره‌های که ساخته شده، بخش قابل توجهی از سیلاب در مسیر رودخانه به سمت جنوب سرریز می‌شود که همین امر موجب افزایش حجم آب در مسیر اهواز شده است.
سد "سیمره"
سد سیمره یکی از سرشاخه‌های حوضه کرخه است؛ حوضه کرخه دو سرشاخه اصلی دارد که شامل رودخانه سیمره و رودخانه کشکان می‌شود و سدی که روی رودخانه سیمره ساخته شده، حدود چهار سال پیش آبگیری و افتتاح شده است.
با توجه به بارش‌های کم‌سابقه اخیر در غرب کشور، سد سیمره در استان ایلام توانست حجم بالایی از سیلاب‌های بالادست حوضه آبریز این سد را کنترل و از ورود سیلاب‌های مخرب به استان‌های لرستان و خوزستان جلوگیری کند.
در حال حاضر سد سیمره به گفته مدیرعامل شرکت مدیریت آب ایران در پایداری کامل قرار دارد و تمهیداتی را برای ذخیره‌سازی و خروجی آب از این سد در نظر گرفته شده است.
به گفته محمد حاج‌رسولی‌ها به دلیل اینکه ١٥ سال است در شرایط بحران آب قرار داریم و آورد چندانی را از این حوضه شاهد نبودیم، همچنین به دلیل بحث تملک در بالادست آبگیری، تراز نرمال سد از ۷۲۳ متر به ۷۰۴ متر کاهش پیدا کرد. اما با توجه به شرایط آبی در سال‌های گذشته میزان منابع و مصارف نیز طبق همین میزان تنظیم شد و سیلی که اخیراً اتفاق افتاد، در واقع شرایط اضطراری را به وجود آورد و موجب شد که آورده سد سیمره افزایش موقتی پیدا کند.
به گفته او در واقع با توجه به اینکه سیلاب‌های کرخه دو مرتبه پشت‌سر هم اتفاق افتاد که تصمیم گرفتیم تا تراز سد را از ۷۰۸ متر به ۷۱۶ متر افزایش دهیم و که از این طریق بتوانیم ۶۰۰ میلیون متر مکعب بر حجم مخزن این سد اضافه کنیم. اما در حال حاضر وضعیت سد سیمره، کرخه و تمام سدهای حوضه کارون و دز کاملاً نرمال است و هیچ مشکلی وجود ندارد.
سد "کرخه"
چندی پیش وزیر نیرو از تصمیم این وزارتخانه برای افزایش حجم نگهداری آب در سد سیمره به منظور کاهش فشار بر سد کرخه خبر داده و گفته بود: اتفاق خوبی که ما را مجاب کرد به این تجدید نظر با حمایت‌های دولت و پشتیبانی‌های معاون اول رئیس جمهور، وزیر کشور، رئیس سازمان برنامه و بودجه و ان شاالله استاندار خوزستان که ما بتوانیم به صورت موقتی حجم نگهداری آب در مخزن سیمره را افزایش داده و فشار روی کرخه را کم بکنیم و با کاهش این فشار امکان کاهش خروجی را داشته باشیم که به این تصمیم رسیدیم.
با این که حوضه آبریز کارون بزرگ، ۵۲ برابر سال گذشته بارندگی داشته است، سد کرخه نیز در طی این مدت توانسته است سیلابی با پیک لحظه‌ای ۸۴۰۰ مترمکعب در ثانیه را مهار کرده و مانع از بروز خسارت‌های بسیار جدی در پایین دست شود.
با این حال اکنون مشکلات و شرایط دشواری در استان خوزستان وجود دارد، اما با این حال تشدید بارندگی‌های اخیر موجب شده تاحدود ۸.۵ میلیارد مترمکعب سیلاب وارد مخزن سد شده و ذخیره فعلی کرخه به بیش از ۶ میلیارد مترمکعب برسد که این رقم حدود ۳۴ برابر سد کرج است، سد دز هم ۲.۵ میلیارد متر مکعب، گتوند ۴.۴ میلیارد متر مکعب، شهید عباسپور ۲.۴ میلیارد مترمکعب، کارون سه ۲.۶، کارون چهار ۲.۱ میلیارد مترمکعب آب ذخیره شده و سد سیمره که اخیراً به نفع سد کرخه افزایش حجم داده شد، در کنترل سیلاب نقش تعیین کننده‌ای داشتند.
اما در حال حاضر سد کرخه در پایداری کامل قرار دارد و به تاکید مسؤولان، شایعاتی که در فضای مجازی مبنی بر ترک خوردن این سد و یا اوضاع نابه‌سامان در این سد یا سدهای دیگر همچون گتوند و سیمره منتشر می‌شود، صحت ندارد.
سد "گتوند"
سدّ گُتوَند عُلیا یکی از بزرگ‌ترین سدهای ایران بر روی رودخانه کارون در جنوب غربی ایران است که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از ریزشگاه رودخانه کارون، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال شهر شوشتر و در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان قرار دارد. هدف از احداث سد و نیروگاه گتوند، تأمین بخشی از برق مورد نیاز ایران و کنترل سیلاب‌های فصلی کارون و نیز تنظیم آب کشاورزی پایین‌دست اعلام شده بود.
بحث وجود گنبدها و رگه‌های نمکی در اطراف محل آبگیری سد موضوعی بود که پس از آبگیری سد به زیر آب رفته و منجر به افزایش شوری آب در پایین‌دست این سد شد. اما در خصوص خبر منتشر شده مبنی بر انتقال نمک سد گتوند در پی سیلاب‌های اخیر به کارون، از سوی مسؤولان مربوطه اعلام شد که طبق تصمیمی که در خصوص سد گتوند گرفته شده تنها موضوع تخلیه تحتانی مطرح است و این موضوع صحت ندارد.
اتمام ترمیم سیل‌بند سوسنگرد - بستان در خوزستان
معاون نظارت بر بهره‌برداری آبفای استان تهران از اتمام ترمیم سیل‌بند حد فاصل سوسنگرد و بستان در استان خوزستان تا پایان روز دوشنبه خبر داده است.
به گفته محمدرضا کرمی‌نژاد حجم قابل توجهی از ترمیم سیل‌بند انجام شده و عرض شکستگی سیل‌بند حدود ۱۲۰ متر بود که اکنون نزدیک به ۹۵ متر آن ترمیم شده است.
این سیل‌بند شش روز پیش به دلیل حجم آبی که از کرخه آمده، قطع شده است و حجم بسیار زیادی از آب به زمین‌های پایین‌دست آن وارد شده که هم زمین‌های کشاورزی را از حیز انتفاع خارج کرده و هم جاده را زیر سیل برده است. فشار و سرعت، حجم و عمق آب بسیار بالا بوده است.
سد "دز"
حجم سد دز حدود ۲.۵ میلیارد مترمکعب اعلام شد ولی این سازه توانسته است در پی سیلاب‌های اخیر حدود ۹ میلیارد مترمکعب آب ورودی را در مخزن خود مدیریت و سه برابر حجم مخزن خود خروجی داشته باشد.
سدهای "بوستان"، "گلستان" و "وشمگیر"
درباره سیلاب استان گلستان، میزان آب خالص ورودی به سدهای "بوستان"، "گلستان" و "وشمگیر" در این استان در کل سال آبی ۹۷-۹۶ (سال آبی گذشته) ۸۱ میلیون مترمکعب بوده، اما بنا بر اعلام وزارت نیرو، از اول مهر ۹۷ تا بیستم فروردین ۹۸ که بخشی از سال است، ۴۳۹ میلیون متر مکعب معادل بیش از ۵ برابر در این مدت ورودی به سدهای استان صورت گرفته است.
یکی از موضوعات قابل طرح، ظرفیت مخازن سدهاست و به گفته کارشناسان اگر در بارش‌های اخیر در استان لرستان به اندازه کافی سد وجود داشت، این مشکل به‌وجود نمی‌آمد.
سدهای تهران
در پی تشدید بارندگی‌های اخیر در استان حدود ۱۵۰ میلیون مترمکعب سیلاب وارد سدهای استان تهران شده که بخش اعظمی از پیک این سیلاب در سدهای لتیان، امیرکبیر، طالقان و ماملو مهار شده است. همچنین با توجه به اطلاع‌رسانی قبلی در استان و شهر تهران سدهای پنجگانه تهران توانسته‌اند در موج اول بارندگی‌ها به خوبی عمل کرده و سیلاب‌های ورودی را کنترل کنند.
بنا بر اعلام وزارت نیرو، در حال حاضر هم ۲۶۰ میلیون مترمکعب از ظرفیت مخازن سدهای استان برای موج دوم بارندگی‌ها و مهار سیلاب‌های پیش‌رو خالی نگه داشته شده است. با توجه به شروع موج دوم بارندگی‌ها، تیم‌های عملیاتی آب منطقه‌ای و شهرداری تهران در حال لایروبی گسترده و تخریب بناهای غیرمجاز در حریم رودخانه‌های شمالی و غربی تهران همچون کن و آهار هستند تا در نقاطی که امکان مهار سیلاب از طریق سدها وجود ندارد مشکل خاصی پیش نیاید.
سد "کرج"
ظاهراً پیش از شروع بارش‌ها با مطالعات دقیق از حوزه‌های بالادستی تخلیه و تنظیم آب مخزن در سد کرج انجام شده و به گفته داوود نجفیان - مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای البرز - در حال حاضر هیچ نگرانی در خصوص دو سد کرج و طالقان وجود ندارد.
وی ادامه داد: در زمان بارش‌ها شاهد شایعاتی در خصوص سرریز شدن سد بودیم و اکنون هم چنین موضوعاتی مطرح می‌شود اما واقعیت این است که سد کرج در حال حاضر چهار درصد بیش از مدت مشابه سال گذشته ذخیره دارد.
در هر حال شرایط در دو سد طالقان و کرج نرمال و عادی اعلام شده و اکنون سد کرج ۱۲۵ میلیون مترمکعب ذخیره دارد و سد طالقان هم با ۳۶۰ میلیون مترمکعب ذخیره، ۲۴ درصد بیش از مدت مشابه سال گذشته آبگیری شده است.
سدهای آذربایجان غربی
بنا بر اعلام، در فروردین‌ماه سال جاری ۵۶۰ میلیون متر مکعب آب از سدهای استان به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.
اما در جریان بارش‌های سیل‌آسا و مخرب اخیر در راستای مدیریت سیل در این استان اعلام شد که اقدامات وسیع و گسترده‌ای در سطح استان برای مقابله با سیلاب‌ها در نقاط حادثه‌خیز به‌عمل آمده که می‌توان به لایروبی ۷۴ کیلومتر از رودخانه‌های استان در نقاط آسیب‌پذیر در ۱۰ روز اول سال جاری اشاره کرد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی، نتیجه این اقدامات باعث جلوگیری از بروز سیلاب و آسیب‌رسانی به زیر ساخت‌های مهم و تأسیسات در شهرستان‌های ارومیه، مهاباد، میاندوآب، شاهین دژ، نقده، بوکان و سلماس شد.
سد "سفیدرود"
با توجه به شرایط بارندگی و وضعیت مناسب جوی که حوضه آبریز سد سفید رود داشته، تاکنون یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب ذخیره سازی در سفیدرود انجام شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش حدود ۳۰ درصدی را نشان می‌دهد. این سد سال گذشته در نهایت آبگیری به سر ریز نرسید ولی در سال جاری به آستانه سر ریز رسیده است.
وحید خرمی - مدیرعامل آب منطقه‌ای گیلان - میزان ورودی آب به سد سفید رود را حدود ۶۰۰ متر مکعب بر ثانیه اعلام کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجه ۱۰ برابری داشته و تاکید کرد: هر ساله در فروردین ماه با توجه به پوشش برفی حوضه بالادست سفیدرود و همچنین بارش‌ها باعث بوجود آمدن سیلاب می‌شود که یکی از ماهیت‌های کاری سد سفید رود هم کنترل سیلاب است، بنابراین در اسفند ماه با توجه به پیش‌بینی‌های جوی، ۲۰ درصد از ظرفیت سد سفید رود جهت کنترل سیلاب آزاد گذاشته شده بود و این باعث شد در اولین سیلاب در سوم فروردین ماه و همچنین بعد از آن بدون هیچ مشکلی سیلاب را کنترل کنیم و این باعث شد همشهریان در پایاب و بالا دست سد سفید رود متوجه هیچ گونه مشکلی نشوند.
به گفته او قطعاً در سفید رود، سیلاب‌های بعدی را هم مدیریت خواهیم کرد و ذکر این نکته که سد سفید رود بعد از رسیدن به نقطه سر ریز به معنای اتمام ظرفیت آن نیست بلکه می‌توانیم تا ارتفاع ۴ متر بالاتر از نقطه سر ریز، آب را ذخیره نمائیم بنابراین نگران سیلاب‌های پیش رو نیستیم.
همچنین درباره مقاومت سازه سد سفید رود هم اعلام شده که با توجه به سالیان متمادی تجربه خدمت در سد سفید رود این سد، مطمئن‌ترین حالت مقاومت را دارد و با مدیریت آبیاری که در آن برنامه‌ریزی شده هیچ گونه مشکلی بوجود نخواهد آمد.
سد "دوستی"
از سوی دیگر، به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی، ۶۶ درصد از حجم مخازن سدهای خراسان رضوی خالی است و با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی مبنی بر بارش‌های شدید در استان و وقوع سیلاب در افغانستان، آمادگی کاملی برای کنترل سیلاب‌های پیش‌رو در سدهای استان وجود دارد.
محمد علایی، با اشاره به اینکه میزان بارندگی‌های استان از ابتدای سال آبی تاکنون به ۲۰۰ میلیمتر رسیده است، گفته است که این رقم در مقایسه با ۶۴ میلیمتر بارندگی سال گذشته استان، حدود ۲۱۳ درصد و در مقایسه با ۱۴۴ میلیمتر بارندگی مدت متوسط بلندمدت حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است.
اما اعلام شده که ۳۴ درصد از حجم مخزن سدهای استان خراسان رضوی پر شده است؛ از میان ظرفیت یک میلیارد و ۵۷۰ میلیون مترمکعبی مخازن سدهای استان، رقمی در حدود ۵۲۰ میلیون مترمکعب آن تاکنون پرشده است و بیش از یک میلیارد مترمکعب از حجم مخازن سدهای استان خالی است.
سد "بافت" کرمان
همچنین ۲۲ فروردین ماه اعلام شد که به منظور مدیریت آب ورودی و خروجی سد بافت، دریچه تخلیه کننده تحتانی این سد به تدریج در حال باز شدن است.
در این باره مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کرمان با اعلام باز شدن دریچه‌های تخلیه کف سد بافت از هشدار خودداری از نزدیک شدن به سد بافت خبر داد و درباره شرایط دیگر سدهای استان کرمان پس از بارندگی‌های اخیر گفت: سد شهرستان جیرفت هم اکنون ۱۹۸ میلیون مترمکعب آب در پشت آن ذخیره شده و جای نگرانی پیرامون سدهای استان کرمان وجود ندارد.
اما حجم مخزن سد بافت نیز ۴۰ میلیون مترمکعب است که ۳۲ میلیون مترمکعب آب دارد و مسؤولان درصددند ۱۰ میلیون مترمکعب از ظرفیت آن را برای بارندگی‌های اخیر نگه دارند و حجم آن را به ۳۰ میلیون مترمکعب کاهش دهند.
سد "جیرفت"، "نساء" و"سیرجان"
اما درباره آخرین وضعیت سدهای جیرفت، نساء و سیرجان گفته شده که در حال حاضر ظرفیت خالی سد جیرفت در استان کرمان ۱۴۰ میلیون مترمکعب است.
بنا بر اعلام وزارت نیرو، در استان کرمان چهار سد در حال بهره‌برداری است؛ ۳۳۶ میلیون مترمکعب آب حجم مخزن سد جیرفت است که ۱۹۶ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده دارد و ۱۴۰ میلیون مترمکعب آن خالی است.
سد نساء بم هم ۱۶۸ میلیون مترمکعب ظرفیت دارد و اکنون حجم آب ذخیره شده در این سد، ۱۳۸ میلیون مترمکعب است که ۳۰ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی دارد و بر اساس پیش‌بینی بارش‌ها تصمیم بر این شده با خروجی‌های برنامه‌ریزی شده حجم آن به ۱۳۰ میلیون متر مکعب رسانده شود. همچنین سد سیرجان ۳۸ میلیون متر مکعب ظرفیت دارد که ۱۱ میلیون مترمکعب آبگیری شده و آمادگی ذخیره آورد جدید ناشی از بارش‌های آتی را دارد.
اما درباره سایر سدها نیز، سیلاب اخیر موجب شد که میزان ورودی به برخی از سدها افزایش پیدا کند؛ به گونه‌ای که در حال حاضر سد بوکان حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب، زاینده‌رود ۱۱۵ میلیون مترمکعب، دوستی ۵۱ میلیون مترمکعب ورودی داشتند. همچنین سدهای استان هرمزگان نیز ۲۵ میلیون مترمکعب ورودی داشته‌اند. علاوه بر این، ورودی سد کوثر که یکی از سدهای مهم در کشور است و وظیفه تأمین آب پنج استان را به عهده دارد، در پی سیلاب اخیر ۹۰ میلیون مترمکعب بوده است.
سدهای استان سیستان و بلوچستان
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان با اشاره به آمادگی برای کنترل سیلاب‌های احتمالی در استان گفته است: با توجه به بارندگی‌های صورت گرفته تمهیدات لازم برای کنترل سیلاب در استان اندیشیده شده و شرایط سدها و تأسیسات تحت کنترل است.
اتابک جعفری با بیان اینکه تاکنون ۵۴ درصد از حجم مخازن سدهای استان پر شده است، ادامه داد: در دو روز اخیر ۶۰ میلیون متر مکعب در ۷ سد مخزنی استان ذخیره‌سازی شده که این میزان ورودی، حجم فعلی سدهای استان را نسبت به سال آبی قبل ۳۹ درصد افزایش داده است.
وی با بیان اینکه سیلاب پیش‌بینی شده در منطقه سیستان واصل نشده، اما تمهیدات لازم مطابق اخطاریه‌های وزارت نیرو صورت پذیرفته است، افزود: میزان متوسط بارندگی از ابتدای سال آبی نسبت به سال قبل ٤٣٣ درصد و نسبت به متوسط بلندمدت ۶.۵ درصد افزایش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان تصریح کرد: بیشترین میزان بارندگی در حوزه شهرستان نیک‌شهر به میزان ۸۳ میلیمتر انجام شده و با توجه به ورودی سدها و بارش‌های اخیر تاکنون نیازی به رهاسازی آب از سدها نبوده است.
با تمام این اوصاف، برخی کارشناسان درباره چگونگی عملکرد سدها در کنترل و مهار سیل معتقدند سدها در این زمینه تنها نقش مسکنی را دارند که در «پیک» سیل آن را کنترل و پس از سر ریز شدن، دوباره آب را به پایین دست رها می‌کنند، بنابراین تنها راهکار درمانی حکمرانی بر حوضه آبخیز، حفظ جنگل‌ها و مراتع و قرار گرفتن صنعت و کشاورزی در جای درست خود است.
همچنین در حال حاضر مدام صحبت می‌شود که سدها کشور را نجات دادند اما به عقیده برخی تحلیلگران، سدها تنها وقوع فاجعه را به تأخیر انداختند. بنابراین باید در سدسازی‌های خود دقت کنیم که آن را چگونه، در چه مکانی و برای چه مصارفی می‌سازیم. متأسفانه سالانه ۲.۵ میلیارد تن خاک از دست می‌رود و در حوضه‌های آبخیز نیز آب‌های زلالی را به دلیل عدم مدیریت از دست می‌دهیم. حل تمام این مشکلات با مدیریت جامع حوضه آبخیز امکان‌پذیر است.
منبع: ایسنا
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید