دکتر محسن سروش بروز بیماری نقرس را به دنبال افزایش سطح اسید اوریک خون معرفی کرد و گفت: اگر در مدت زمان طولانی اسید اوریک خون بالا بماند، عوارضی نظیر تورم مفاصل میتواند به وجود آید که از آن به عنوان نقرس یاد میکنند. البته مشکلات کلیوی نیز در ادامه میتواند اتفاق افتد که به صورت سنگ یا رسوب در بافت کلیه ایجاد میشود و باعث نارسایی در کلیه میشود.
این رماتولوژیست با تاکید بر اینکه تنها بالا رفتن اسید اوریک خون نشانه ابتلاء به نقرس نیست، گفت: اگر افزایش اسید اوریک خون منجر به بروز عوارض ثانویه در مفاصل و کلیهها شود، در آن صورت نام نقرس به آن اطلاق میشود.
وی یکی از اصلیترین عوامل بالا رفتن اسید اوریک در خون را اشکال در عملکرد کلیه برای دفع آن معرفی کرد و گفت: اگر کلیه نتواند اسید اوریک اضافی را دفع کند، این تجمع اتفاق میافتد. مصرف زیاد پروتئینها به خصوص گوشت نیز میتواند باعث این اتفاق باشد. البته علی رغم تصورات قدیمی موجود مبنی بر اینکه این بیماری مخصوص پولدارها است، تنها محدود به مصرف گوشت نبوده و به طور کلی مصرف بیش از اندازه هر نوع ماده پروتئینی میتواند سبب افزایش اسید اوریک خون شود.
این فوق تخصص روماتولوژی عامل دیگر افزایش اسید اوریک خون را مربوط به بیماریهای ژنتیکی معرفی کرد و افزود: در این بیماریها متابولیسم مواد پروتئینی به گونهای تغییر میکند که در نهایت تولید اسید اوریک در بدن افزایش مییابد. همچنین استفاده از برخی داروها مانند داروهای بعضی انواع خاص از سرطانها به دلیل افزایش در تولید و تقسیم سلولها میتواند سطح اسید اوریک خون را افزایش دهد. نارسایی کلیه و بیماریهای مرتبط هم از دیگر عوامل مستعد کننده این بیماری هستند.
سروش با بیان اینکه شیوع این بیماری در مردان به دلایل هورمونی بیشتر است، افزود: معمولاً در سنین بالای ۴۰ سال شیوع بیماری نقرس افزایش مییابد، اما در حال حاضر به دلیل بیماریهای ژنتیکی و نیز افزایش شیوع سندرم متابولیک در سنین زیر ۴۰ سال هم شاهد ابتلاء به نقرس هستیم. از عواملی که فرد را مستعد ابتلاء به نقرس میکند چاقی و افزایش وزن است که باعث میشود این افراد مستعد سندروم متابولیک باشند. در نتیجه چاقی، افزایش فشارخون، افزایش قندخون و چربی خون اسید اوریک خون نیز بالا میرود.
دبیر انجمن روماتولوژی ایران تشخیص نقرس را تنها منوط به بالا بودن اسید اوریک خون ندانست و ادامه داد: تشخیص به همراه علائم اتفاق میافتد. تورم مفاصل بویژه مفصل انگشت شست پا یکی از نشانههای اصلی ابتلاء به نقرس در فردی است که همزمان اسید اوریک خون بالایی دارد. البته تشخیص قطعی با نمونه برداری از مایع مفصلی در صورتی است که کریستالهای اسید اوریک در زیر میکروسکوپ هم دیده شود.
وی کنترل مصرف مواد قندی و نمک را از راههای پیشگیری مؤثر از ابتلاء به بیماری نقرس معرفی کرد و افزود: اصلاح تغذیه و عدم مصرف بیش از اندازه مواد گوشتی و پروتئینی و نیز عدم مصرف مشروبات الکلی از توصیههای جدی ما است.
سروش در پایان درمان را برای بیماران مبتلا به نقرس همزمان با پیشگیری الزامی معرفی کرد و گفت: نباید این تصور غلط وجود داشته باشد که اتمام حملههای تورم مفاصل در نقرس به معنی برطرف شدن مشکل است، بلکه بیمار باید به طور مداوم تحت نظر بوده و سطح اسید اوریک خونش کنترل و در محدوده مجاز حفظ شود؛ یعنی درمان بیماری نقرس یک درمان مزمن و طولانی مدت است.