کاهش تنش ایران و آمریکا دست‌یافتنی است؟
در ادامه مطلب درج شده در این تارنمای آمریکایی می‌خوانیم: "کویچیرو تاناکا" رئیس مؤسسه انرژی اقتصادهای ژاپن و یکی از مقامات پیشین وزارت امور خارجه ژاپن که در ایران هم فعالیت داشته در این خصوص به المانیتور گفت: با توجه به اهدافی که آبه قصد دستیابی به آن را دارد، موفقیت این امر بسته به این است که تا چه اندازه وی مایل به حمل این بار بر روی شانه‌هایش باشد. اگر او در تقلای کاهش تنش باشد، چنین چیزی دست یافتنی است.
تاناکا افزود: "اگر او در تلاش برای نجات معامله هسته‌ای یا حتی تسهیل گفتگو میان تهران و واشنگتن باشد، باید نشان دهد که او تنها یک پیغام رسان و یا عروسک دست آویز ترامپ نیست".
ترامپ ماه پیش در سفر به ژاپن، آبه را تشویق به سفر به ایران کرد؛ سفری که برای نخستین بار توسط نخست وزیر ژاپن در طول ۴۰ سال گذشته از انقلاب اسلامی صورت می‌گیرد. در واقع این ترامپ بود که به آبه پیشنهاد داد پیام وی را برای گفتگوی مستقیم با مقامات ایران به تهران ببرد.
ترامپ پیش از نشست با آبه در تاریخ ۲۷ می (اردیبهشت ماه) به خبرنگاران گفت: "من می دانم که نخست وزیر و ژاپن رابطه خوبی با ایران دارند، بنابراین ببینیم که چه اتفاقی می‌افتد".
وی ادامه داد: "نخست وزیر پیش از این نشست با من در این باره صحبت کرد و من معتقدم که ایران می‌خواهد گفتگو کند و اگر آنها مایل به گفتگو باشند ما هم می‌خواهیم".
اما علیرغم گفته‌های ترامپ برای اعتماد به آبه در ارائه پیشنهاد گفتگو با تهران، مقامات دولتی آمریکا انتظارات را برای هر گونه دستیابی به موفقیت این دیدار پایین می‌آورند.
یک مقام ارشد دولتی ایالات متحده که خواست نامش فاش نشود، در این خصوص به المانیتور گفت: "چنین دیداری دستکم باید ۶ ماه پیش صورت می‌گرفت. هرچند من نمی‌خواهم میانجیگری آبه را زیر سوال ببرم اما ایرانیان بر روی پیش شرط خود برای مذاکره یعنی بازگشت واشنگتن به برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) پافشاری می‌کنند".
انتظار می‌رود آبه در این سفر با "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران و "آیت الله علی خامنه ای" رهبر ایران، در روزهای ۱۲ تا ۱۴ ژوئن (۲۲ تا ۲۴ خرداد) دیدار کند، دیداری که ۹۰ سالگی رابطه ایران و ژاپن را هم رقم می‌زند.
شایان ذکر است آبه پیش از این و در سال ۱۹۸۳ (۱۳۶۲) به عنوان یک شخص غیر رسمی همراه با پدرش که وزیر امور خارجه ژاپن بود، به ایران سفر کرد. در آن زمان جنگ ایران و عراق در جریان بود و تلاش پدرش برای میانجیگری میان تهران و بغداد بی نتیجه ماند.
"علی واعظ" مدیر برنامه ایران در گروه بحران بین الملل در این مورد به المانیتور گفت: "آبه ممکن است بر دیدار میان روحانی و ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک که در ماه سپتامبر (شهریور) برگزار می‌شود تکیه کند. اما برای ایرانیان سخت خواهد بود که بدون هیچ ژستی از سوی طرف آمریکایی در خصوص کاهش تحریم‌ها به ویژه تحریم‌های نفتی، به چنین دیداری تن دهند".
واعظ ادامه داد: "احتمالاً این زمان آخرین فرصت برای دیداری اینچنینی میان روحانی و ترامپ است، زیرا بعید است روحانی سال آینده به مجمع عمومی سازمان ملل برسد که بسیار نزدیک به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۲۰۲۱ است".
واعظ گفت: تا زمانی که ترامپ نخستین گام را برای نشان دادن تمایلش در جهت کاهش فشار بر ایران برای رسیدن به یک توافق نشان ندهد، فکر نمی‌کنم احتمالی برای وقوع دیدار میان دو طرف وجود باشد".
تاناکا هم در ادامه گفتگویش با المانیتور افزود: "آبه همچنین می‌تواند با نشان دادن اقدام عملی از سوی دولتش، استقلال خود را ثابت کند و اعتماد رهبران ایران را بدست آورد".
تاناکا گفت، فرض کنیم آبه نتواند واشنگتن را متقاعد به بازگشت به برجام کند، اما دستکم می‌تواند در اعتراض به تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه تهران، خریدار نفت خام ایران باقی بماند. بنابراین، مساله اینجا این نیست که پیامی که آبه قرار است تحویل دهد، چه نوع پیامی است، اما مانوری که وی قرار است در تهران بدهد بستگی دارد به اهدافی که وی می‌خواهد از طریق دیپلماسی به آن دست یابد. اگر او بخواهد قدم بسیار بزرگی بردارد و شرایط مذاکره را برای حل و فصل پایدار اختلافات فراهم کند، باید اعتماد رهبران ایران را به دست آورد".
تاناکا درادامه تاکید کرد: "بدیهی است، متقاعد کردن ترامپ برای بازگشت به برجام محکوم به شکست است، بنابراین تنها راه جلب اعتماد ایران، خرید نفت از ایران در شرایط فعلی است. نکته دیگری که در مورد خرید نفت خام وجود دارد این است که به دلیل تحریم‌های واشنگتن، هر چه هم که دولت ژاپن پالایشگاه‌های ژاپنی را تشویق و یا حتی تهدید به خرید نفت از ایران کند، موفق نمی‌شود و بنابراین در این شرایط دولت ژاپن مجبور خواهد شد واردات نفت از ایران را با استفاده از [شرکت ملی نفت، گاز و فلزات ژاپن] و ذخایر استراتژیک بانک مرکزی ژاپن انجام دهد. چنین چیزی ربطی به دور زدن تحریم‌های ایالات متحده ندارد، بلکه در اعتراض رو در رو به ان است.
تاناکا همچنین توضیح داد: "هیچ راهی وجود ندارد که آبه چنین کاری را بدون موافقت ترامپ و اطمینان صد درصدی انجام دهد. همچنین با اعلام تحریم‌های جدید ایالات متحده علیه صنعت پتروشیمی ایران در تاریخ ۷ ژوئن (۱۷ خرداد)، ممکن است آبه به راه حلی دیگر هم بیندیشد.
تاناکا در پایان تاکید کرد: "با اعلام تحریم‌های شدید واشنگتن علیه صنعت پتروشیمی ایران و افزایش خصومت آن علیه تهران، آبه باید عزم خود را برای اعتراض به این تحریم‌ها بیشتر کند؛ تصمیمی که می‌تواند خطرات فراوان سیاسی برای وی در پی داشته باشد".
"تارنمای المانیتور از فوریه ۲۰۱۲ توسط "جمال دنیل" یکی از عرب‌های آمریکایی تبار در واشینگتن، دی. سی. پایه گذاری شد. المانیتور به جمع‌آوری گزارش و تجزیه و تحلیل در مورد خاورمیانه از جمله خلیج فارس، مصر، ایران، اسرائیل، دولت فلسطین و دیگر کشورها می‌پردازد. این تارنما با رسانه‌های بزرگ خبری در خاورمیانه نیز همکاری می‌کند".
