سعیدی: هزینه بوشهر محرمانه است

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: «درباره‌ مقدار پولی كه داده شده است اجازه دهید چیزی نگوییم چون محرمانه است، اما طبق توافق طرفین چه در قرارداد اصلی و نیز در اصلاحیه‌ای كه در 26 سپتامبر 2006 تنظیم شد، قرار شد روسیه نیروگاه را در وقت خود تحویل دهد». این را محمد سعیدی معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی در برنامه كنكاش شبكه جهانی جام‌جم در پاسخ به این پرسش مهم بیان کرد که «ایران در نهایت باید چه مقدار پول به روسیه برای تکمیل نیروگاه پرداخت کند». 

معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی با بیان اینكه دلیل طولانی شدن مدت این پروژه این است كه شركت پیمانكار روسی نیاز به یك نقدینگی بیشتر و پیش از موعد دارد كه طرف ایرانی به آن پرداخت كند، تاكید كرد: «هیچ توافقی تا به امروز امضاء نشده است كه ایران باید ماهانه 25 میلیون دلار به روسیه بدهد. ما یك پرداخت بر اساس قرارداد داریم كه همیشه هم انجام گرفته است».

وی افزود: «درخواست شركت پیمانكار پرداخت مبالغی پیش از موعد است و تیم مذاكره‌ای كه به تهران آمده این مساله را دنبال می‌كند».

معاون سازمان انرژی اتمی در خصوص زمان ارسال سوخت نیروگاه بوشهر نیز گفت: «امیدواریم دولت روسیه زودتر تصمیم خودش را بگیرد و در آینده نزدیك سوخت را به كشور ارسال كند.»

معاون امور بین‌الملل و برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی، در ادامه به تشریح چگونگی پیشرفت مرحله به مرحله كشورمان تا تولید صنعتی سوخت هسته‌ای پرداخت.

وی در پاسخ به این سوال كه تولید صنعتی سوخت هسته‌ای به چه معناست؟ گفت: «در غنی سازی اورانیوم سه مرحله مشخص داریم. یك مرحله این است كه باید بین 10 تا 20 دستگاه را مكانیكی و با مواد اورانیوم تست كنیم، در این مرحله باید به دو سوال پاسخ دهیم كه اساسا دستگاه‌ها و تجهیزاتی كه طراحی و ساخته شده است، جوابگوی غنی سازی اورانیوم هست یا خیر؛ یعنی آیا این دستگاه‌ها به 64 هزار دور رسیده است یا نه و آیا در دور64 هزارم با ثبات هست یا خیر.»

وی ادامه داد: «این دستگاه‌ها در بعد شیمیایی باید به گونه‌ای پایدار و با ثبات كار كنند كه تغییری در مكانیزم مواد اورانیوم صورت نگیرد تا بتوانیم UF6 غنی نشده را در مراحل مختلف غنی سازی كنیم.»

سعیدی گفت: «این مراحل اتفاقی است كه قبل از فروردین سال گذشته صورت گرفت. ایران در دی ماه و بهمن 84 این تست را تحت نظارت آژانس انجام داد.»

وی ادامه داد: «بعد از اینكه مشخص شد، دستگاه‌های سانتریفیوژ درست كار می‌كنند و می‌توانند اورانیوم را غنی كنند، باید یك زنجیره‌ پایه را ایجاد كنیم؛ چرا كه مهم است دستگاه‌ها با یكدیگر بتوانند كار كنند. ایران از 5 اسفند 84 كارهای مربوط به ایجاد یك زنجیره پایدار 164 تایی را آغاز كرد. در فروردین 85 برای اولین بار توانستیم با یك زنجیره‌ای كه ایجاد كرده‌ بودیم، اولین محصول اورانیوم غنی شده را دریافت كنیم. البته قبلا هم این كار صورت گرفته بود، اما اینكه با یك زنجیره 164 تایی صورت گیرد، از اهمیت زیادی برای ما برخوردار بود.»

وی افزود: «این محصول غنایی 5/3 تا 5 درصد را داشت و توانستیم در ماه‌های می و ژوئن،( اردیبهشت و خرداد‌ماه) غنای 5/3 درصدی را تثبیت كنیم كه در گزارش مدیر كل آژانس، غنی سازی 5/3 درصد تایید شد.»

معاون سازمان انرژی اتمی با اشاره به ایجاد دومین زنجیره‌ 164تایی در مهرماه سال گذشته اظهار داشت: «در آن مرحله هم ما تست‌هایی را انجام دادیم تا مطمئن شویم در مرحله بعدی كه مرحله صنعتی است، یك توالی و زنجیره‌ی منطقی داشته باشیم.»

وی گفت: «در مرحله صنعتی چون با انبوهی از دستگاه‌های سانتریفیوژ مواجه هستیم، نمی‌توانیم تست‌های اولیه را انجام دهیم، لذا نیاز داشتیم تا در حدود یك سال تست‌های مكانیكی و مواد را انجام دهیم و بر روی شكل بندی و تركیب بندی دستگاه‌ها خوب كار كنیم و سپس به سمت صنعتی شدن روند را انتقال دهیم.»

وی در پاسخ به این سوال كه این همان مقطعی است كه كارشناسان خارجی معتقد بودند، ایران از 164 تایی اول به دوم نخواهد رسید؛ چرا كه همزمان این دو زنجیره با هم امكان ندارد و همه چیز منفجر می‌شود؟ گفت: «در واقع چند ماهی كار ما بر روی این مساله متمركز شده بود كه دوستان ما توانستند، نتایج خیلی خوبی را به دست آورند.»

سعیدی اظهار داشت: «طولانی شدن این مدت زمان منطقی است. متخصصان ما با هیچ كارشناس خارجی در ارتباط نیستند و هر چه هست مهندسی معكوس است كه باید خودمان انجام دهیم.»

وی ادامه داد: «در6 ماه دوم سال 85 كارها به صورت سه شیفت انجام می‌گرفت تا معادلات و مجهولاتی كه برای رفتن به مرحله صنعتی نیاز داریم را حل كنیم.»

سعیدی افزود: «مقوله‌ای به نام نیمه صنعتی نداریم. وقتی از مرحله‌ی پایلوت (كه به گفته سعیدی دو زنجیره 164 تایی است) عبور می‌كنیم تاسیسات زیر بنایی كه ایجاد می‌شود برای تولید و نصب انبوه دستگاه‌های سانتریفیوژ است و میزان گسترش و توسعه دستگاه‌ها به توان آن كشور بر می‌گردد و در این حد دیگر با مواد اورانیوم آزمایشگاهی سر و كار نداریم بلكه با تولید صنعتی سر و كار داریم.»

وی در پاسخ به این پرسش ‌كه برخی معتقدند كه مرحله نیمه صنعتی حد 2 تا 3 هزار دستگاه سانتریفیوژ است و مرحله‌ صنعتی وقتی است كه این تعداد به بیش از 50 هزار سانتریفیوژ برسد؟ گفت: «اینكه این اعداد از كجا آمد، خیلی برای من قابل فهم نیست. در این روند فقط حد و ظرفیت تولید ما متفاوت است. 50 هزار دستگاه سانتریفیوژ یك ظرفیت، 10 هزار دستگاه هم ظرفیت دیگری را رقم می‌زند؛ اما این به معنی آن نیست كه 10 هزار تا صنعتی نیست و‌ 50 هزار تا صنعتی است.»

معاون سازمان انرژی اتمی در خصوص چینش دستگاه‌های سانتریفیوژی گفت: «چینش دستگاه‌های سانتریفیوژ تاثیر خاصی ندارد و فقط ممكن است در تولید انبوه مواد اورانیوم تاثیر بگذارد. در حال حاضر در دنیا در سیستم‌های غنی سازی از طریق سانتریفیوژی، یك شیوه‌ معمول وجود دارد كه ما هم از آن سیستم پیروی می‌كنیم.»

سعیدی در خصوص این‌كه آیا اورانیوم با غنای بیشتر و حجم كمتر می‌تواند، معادل اورانیوم با غنای كمتر و حجم بیشتر باشد؛ یعنی به جای افزایش تعداد سانتریفیوژها مراحل غنی سازی را افزایش داد، تاكید كرد: «اولا ما نیازی به این مرحله نداریم، همچنین طبق توافقات‌مان با آژانس گفته‌ایم كه حد غنی سازی‌ ما تا 5 درصد است.»

وی در پاسخ به این پرسش ‌كه اما غنی سازی تا 20 درصد صلح‌آمیز و برای استفاده در رآكتور‌هاست گفت: «البته غنی سازی تا 9/19 درصد حق كشورهاست و می‌توان در راكتورهای آب سبك این سوخت را استفاده كرد، اما در حال حاضر ما نیازی به این میزان غنی سازی نداریم.»

وی ادامه داد: «بر اساس آن چیزی كه رسما به آژانس اعلام كردیم، تاسیسات نطنز عمدتا برای تولید اورانیوم تا غنای 5 درصد كه برای مصارف راكتورهای قدرت آب سبك است، می‌باشد.»

سعیدی در ادامه در خصوص انتقال 9 تن گاز UF6 در اسفندماه سال گذشته از تاسیسات اصفهان به نطنز و این‌كه آیا در این مدت غیر از این 9 تن مواد دیگری هم انتقال داده شده است گفت: «اجازه دهید من وارد این مقوله نشوم. چرا كه یكی از مشكلات ما با آژانس به بیرون درز كردن اطلاعات محرمانه كشورها به ویژه ایران است. در حال حاضر ژاپن روزانه غنی سازی را انجام می‌دهد، اما هیچ وقت مطلع نمی‌شوید كه چه مقدار مواد از تاسیسات یو. سی. اف ‌شان به تاسیسات غنی سازی‌شان منتقل می‌شود. متاسفانه اطلاعات محرمانه ایران به راحتی در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد. بنابراین ما هیچ وقت اعلام نكردیم كه 9 تن و یا مقدار دیگری را از اصفهان به جای دیگری انتقال داده‌ایم.»

وی گفت: «تولید 270 تن گاز هگزافلوراید اورانیوم رسما به آژانس اعلام شده است و این 270 تن در تاسیسات اصفهان تولید می‌شود.»

وی در خصوص كیفیت هگزافلوراید اورانیوم تولیدی در كشور نیز گفت: «در ابتدا درباره‌ی آبشار 164 تایی اول هم اعلام می‌شد كه ایران اصلا به تكنولوژی غنی سازی دست پیدا نكرده است و اغراق می‌كند و یا ماده UF6 كه در یو. سی. اف اصفهان تولید می‌شود، قابلیت غنی شدن را ندارد. در یكی دو روز گذشته نیز دوباره برخی رسانه‌های غربی این سوالات و ابهامات را مطرح كردند كه آیا ایران به توانمندی نصب بیش از یك پایلوت رسیده است و آیا ایران از UF6 اصفهان استفاده می‌كند و یا از ماده‌ی دیگری.»

وی افزود: «معتقدم قضاوت برخی رسانه‌ها كمی زود است و باید اجازه دهند بازرسان آژانس در نطنز حضور پیدا كنند و گزارشاتشان را به مدیر كل آژانس ارایه دهند.»

وی در خصوص برخی اخبار مبنی بر این‌كه دو بازرس آژانس به ایران آمده‌اند گفت: «هفته گذشته بازرسان در نطنز حضور داشتند، اما در یكی دو روز گذشته خیر. بازرسی آژانس طبق بازرسی‌های معمول و در چارچوب پادمان انجام می‌گیرد.»

معاون سازمان انرژی اتمی در خصوص كیفیت UF6 تولید شده در تاسیسات یو. سی. اف اصفهان نیز گفت: «در زنجیره‌هایی كه در پایلوت نصب هستند و غنی سازی انجام می‌دادیم از مواد UF6 اصفهان استفاده می‌شد و در مرحله جدید (صنعتی) تماما از مواد تولید شده در اصفهان نیز استفاده می‌كنیم.»

وی در پاسخ به این‌كه چقدر باید UF6 برای تولید صنعتی سوخت تولید شود گفت: «بستگی به تعداد دستگاه‌های سانتریفیوژ و نیاز ما دارد. »

سعیدی در پاسخ به این سوال كه با 3000 دستگاه سانتریفیوژ چه مقدار می‌توان سوخت هسته‌یی تولید كرد، با بیان اینكه اجازه دهید وارد این بحث نشویم توضیح داد: «به نظر من این عدد گمراه كننده است و نمی‌دانم چه كسی آن را سر زبان‌ها انداخت، اما عددی است كه مبنای علمی و منطقی ندارد.»

وی گفت: «ما یك برنامه‌ای داریم كه طبق آن جلو می‌رویم و رسما به آژانس هم اعلام شده است.»

گفتنی است عغلامرضا آقازاده سال گذشته در مراسم جشن هسته‌یی در 22 فروردین در مشهد از نصب 3000 دستگاه سانتریفیوژ تا پایان سال 85 خبر داده بود.

سعیدی در پاسخ به این كه چقدر طول می‌كشد تا به تعدادی دو برابر معادل دستگاه‌های نصب شده فعلی در نطنز برسیم گفت: «ما برنامه‌ای را تنظیم كرده‌ایم كه بخشی از آن با آژانس مرور شده است و الان در مرحله‌ی تولید صنعتی طبق آن برنامه جلو می‌رویم.»

وی در پاسخ به این‌كه برای تولید سوخت یكسال نیروگاهی مثل نیروگاه بوشهر چند دستگاه باید كار كند، آِیا 50 هزار دستگاه عدد لازم برای این كار است؟، گفت: «معمولا و با نوع دستگاه‌های سانتریفیوژی كه ما استفاده می‌كنیم باید همین عدد باشد، همان عددی كه آقای آقازاده اعلام كردند، عدد قابل قبولی است برای تولید سوخت یك نیروگاه هزار مگاواتی.»

وی ادامه داد: «البته می‌توان با افزایش كارآمدی دستگاه‌های سانتریفیوژ در مدت كمتری این نیاز را تامین كرد.»

سعیدی در پاسخ به این‌ سوال كه ظاهرا سانتریفیوژ‌های P2 مدنظر ایران قرار ندارد، با تایید این مطلب گفت: «در دنیا كشورهای مثل روسیه با سیستم سانتریفیوژی فعالیت می‌كنند، آمریكا دیفیوژن و سانتریفیوژ را همزمان انجام می‌دهد. فرانسه عمدتا از دیفیوژن گازی استفاده می‌كند و هلند، آلمان و انگلستان در شركت یورنكو  با روش سانتریفیوژ كار می‌كنند. البته بیشتر این كشورها سعی دارند برای تولید بیشتر روش سانتریفیوژی‌ را دنبال كنند.»

وی در پاسخ به این‌ پرسش كه آیا دستگاه‌های سانتریفیوژی ایران با دستگاه‌های آمریكا متفاوت است؟ گفت: «در حال حاضر می‌توان گفت 4 یا 5 نسل سانتریفیوژ داریم. این دستگاه‌ها از نظر ظرفیت تولید و حجمی كه مورد نیاز شركت‌هاست، متفاوتند.»

وی ادامه داد: «الان در دنیا دستگاه‌های سانتریفیوژ با ارتفاع چهار متر مورد استفاده است تا حجم تولید افزایش یابد.»

سعیدی درباره مشكلات زیست محیطی و پسماند‌های سوخت هسته‌‌ای نیز گفت: «اولا ریسك انرژی هسته‌یی با توجه به وضعیت ایمنی كه دارد و به لحاظ فنی و بین‌المللی به صفر رسیده است. در كنفرانس پاریس كه درباره‌ی انرژی هسته‌یی بود، اكثر كشورهای صنعتی نسبت به اینكه برنامه ساخت نیروگاه‌های هسته‌یی در دستور كارشان قرار ندارد، اشاره‌ای نكردند.»

معاون سازمان انرژی اتمی گفت: «ایران مشكلات كشورهای اروپایی را به لحاظ محدودیت سرزمینی برای دفن زباله را ندارد، ما در ایران به دلیل وسعت سرزمین می‌توانیم، زباله‌ها را تا عمق 400 متری زمین دفن كنیم.»

وی كه با گفت‌وگو می‌كرد، در پاسخ به این‌كه آیا این مساله به منابع زیر زمینی ما آسیب نمی‌رساند؟ گفت: «ما در برنامه‌ای كه داریم اگر پسماندی در آینده داشته باشیم، از مكان‌هایی كه اورانیوم در عمق 370 متری استخراج می‌كنیم، زباله‌ها را در همانجا دفن می‌كنیم.»