ایران نمی‌تواند به صورت یکطرفه متعهد به برجام باقی بماند
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز شنبه در پنجمین نشست سران کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا) که در دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، گفت: در همین چارچوب، جمهوری اسلامی ایران مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از ساز و کار گفتگوهای چندجانبه در قالب نشست‌های سیکا را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌داند.
متن کامل سخنان رئیس جمهور در نشست سران سیکا به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
آقای رییس،
عالی‌جنابان،
خانم‌ها و آقایان،
در ابتدا از دولت تاجیکستان و جناب آقای رحمان، رئیس جمهور محترم برای میزبانی این نشستِ مهم و همچنین از دولت چین در دوره ریاست قبلی کنفرانس قدردانی می‌نمایم. اطمینان دارم که کنفرانسِ تعامل و اعتمادسازی در آسیا، در دوره ریاست جدید نیز مانند گذشته، در مسیر ارتقای گفتگو و همکاری میان دولت‌های عضو، به منظور تحقق اهداف کنفرانس، گام برداشته و نقش و جایگاه آن را در امر صلح و ثبات منطقه و جهانی تقویت خواهد نمود.
حضار گرامی،
بدون تردید، برگزاری نشست سران سیکا در شهر دوشنبه با توجه به شرایط کنونی منطقه و وجود طیف گسترده‌ای از موضوعات، فرصت‌ها، چالش‌ها و تهدیدهای مشترک، فرصت مغتنمی برای هم‌فکری و رایزنی در اختیار می‌گذارد. اکنون منطقه آسیا که خود میراث‌دار تمدن‌های بزرگ و دستاوردهای عظیم در ساحت خردورزی و تعامل است، با مسؤلیتی سترگ مواجه می‌باشد. از شرقیترین نقاط آسیا تا غربی‌ترین مناطق آن برای صدها سال از طریق جاده ابریشم در خاک و دریا تعامل فرهنگی و داد و ستد تجاری وجود داشته، به طوری که حتی امروز این تجربه گران‌قدر می‌تواند دستمایه روابط هر چه بهتر و سازنده‌تر بین کشورها باشد. همچنین وجود و تداوم اندیشه‌های فلسفی و دینی و علمی در میان مردمی که در قرون و اعصار گذشته در این مناطق می‌زیسته‌اند سرمایه گران‌قدری را در اختیارمان می‌گذارد تا با چالش‌های پیش رو به شایستگی مواجه شویم.
به بیان دیگر سرمایه‌ای که نزد ما است برای ساختن جهانی عاری از تبعیض، تروریسم، انحصارگرایی، زورگویی و بی‌عدالتی کافی است. مجمع حاضر قطعاً می‌تواند در سایه تدبیر رهبران و درایت مردم خود با بهره‌گیری از این میراث کهن، نه تنها برای آسیا، بلکه برای کل جهان، الهام بخش و تأثیر گذار باشد.
حضار گرامی
جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از همین میراث گرانبها، به دنبال ارزش‌هایی است که شما عالی‌جنابان در خلال چهار دهه اخیر در سیاست خارجی ما مشاهده کرده‌اید. از جمله می‌توان به؛ مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی که چهره‌ای خشک و خشن از اسلام ارائه می‌دهد، پناه دادن به مردم بی‌گناهی که اسیر جنگ و مصیبت‌های ناشی از آن شده‌اند، مبارزه با یکجانبهگرایی که در آن یک کشور بخواهد با قدرت مادی و اعمال زور دیگران را به سیطره خویش درآورد، مخالفت صریح با تولید هر نوع سلاح کشتار جمعی از هسته‌ای تا شیمیایی و در نهایت تعامل سازنده با همه کشورهایی که به این ارزش‌ها باور دارند، اشاره کرد.
بر همین اساس است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نقش آفرین کلیدی در منطقه، بارها آمادگی خود را برای تدوین و تصویب ساز و کارهای دوجانبه و چندجانبه سیاسی و امنیتی به منظور تضمین صلح و امنیت همگانی اعلام کرده و در این راه از هرگونه تعامل و تبادل نظر با کشورهای عضو سیکا در خصوص راه‌های مواجهه با چالش‌ها و مقابله با تهدیدات موجود استقبال کرده است.
خانم‌ها و آقایان،
مداخلات خارجی برخی قدرت‌ها در امور داخلی کشورهای منطقه خاورمیانه، سیاست‌های قهرآمیز یکجانبه‌گرایانه، تروریسم و افراط‌گرایی، پیمان‌شکنی و قانون‌گریزی آشکار آنان در موضوعات مربوط به صلح و امنیت بین‌المللی از جمله قرارداد مهم هسته‌ای ایران موسوم به برجام، منطقه ما را به یکی از بحران‌خیزترین و بی‌ثبات‌ترین مناطق جهان تبدیل کرده است. در خصوص برجام، یادآوری می‌کنم که اجرای کامل تعهدات ایران بارها به تأیید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیده و با وجود خروج آمریکا، از سرگیری تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه این کشور و نیز حمایت ناچیز سایر طرف‌های موافقتنامه از آن، همچنان معتقد هستیم که انجام تعهدات پذیرفته شده توسط کلیه طرف‌های ذی‌ربط، نقش مهمی در افزایش ثبات منطقه‌ای و جهانی ایفا خواهد کرد. بدیهی است ایران به صورت یک طرفه نمی‌تواند تنها طرف متعهد به برجام باقی بماند و سایر کشورها نیز لازم است سهم خود را برای حفظ این توافق مهم بپردازند. اکنون که نهایت حسن نیت و شکیبایی استراتژیک ما از یک سو و قانون‌شکنی آمریکا از سوی دیگر بر همگان ثابت شده است، جمهوری اسلامی ایران ضمن اعلام آمادگی برای هرگونه تعامل، تصمیم گرفته است تا طبق بندهای 26 و 36 برجام اجرای تعهداتش را برای بازگرداندن توازن در توافق مزبور کاهش دهد. در صورت عدم دریافت پاسخ مناسب، به ناچار اقدامات بیشتری انجام خواهیم داد.
همه به نقش سیاست‌های دولت فعلی آمریکا در بی‌ثبات‌سازی کشورهای منطقه به خوبی واقفیم. وضعیت کنونی فلسطین، عراق، سوریه، افغانستان و یمن نمونه‌هایی بارز از پیامدهای این سیاست در سال‌های اخیر است. این سیاست‌ها، ناقض حق تعیین سرنوشت به عنوان یکی از حقوق اساسی و ذاتی همه ملت‌ها در بسیاری از کشورهای منطقه بوده است.
معضل دیرینه فلسطین، همچنان به عنوان مهم‌ترین عامل ناامنی و گسترش خشونت در منطقه و جهان خودنمایی می‌کند. بی‌توجهی جامعه بین‌المللی به اقدامات نامشروع رژیم اسراییل، اقدام غیرقانونی در امر انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف و حمایت از الحاق ارتفاعات جولان به قلمرو رژیم صهیونیستی، استمرار سیاست‌های توسعه‌طلبانه را به دنبال داشته و موجب شده است تا رسیدن به راه‌حلی جامع و عادلانه برای این بحران، بیش از گذشته از دسترس دور شود. جامعه بین‌المللی باید به وظیفه خود برای احقاق حقوق مردم فلسطین از جمله تشکیل دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف عمل کند. حل و فصل عادلانه مسأله‌ی فلسطین و احقاق حقوق فلسطینیان، کلید بازگشت ثبات و امنیت پایدار و توسعه‌ی اقتصادی منطقه جنوب غرب آسیاست.
حضار گرامی،
جمهوری اسلامی ایران به عنوان سدی قدرتمند در مقابل تروریسم تکفیری، در سوریه و عراق عمل کرده و مانع نفوذ و گسترش تروریزم به دیگر نقاط جهان شده و از این طریق سهم شایسته ای در تأمین صلح و ثبات در منطقه و جهان ایفا کرده است. همچنین از ابتدای شروع تهاجم خارجی به خاک یمن، با ارائه طرح گفتگوهای فراگیر یمنی – یمنی، خواستار توقف عملیات نیروهای خارجی بودیم و اعتقاد داریم هر چه در اجرای این طرح تعلل شود خسارت‌های جانی و مالی بیشتری به بار خواهد آمد.
به دلیل حساسیت شرایط کنونی و ضرورت مقابله با یکجانبهگرایی، شایسته است ما کشورهای عضوِ سیکا با اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه، روند چندجانبه گرایی را تقویت و زمینه‌های جدیدی در ساحت همکاری‌های سیاسی – امنیتی، اقتصادی و تجاری، مستقل از رویکردهای یکجانبه‌گرایانه برخی از کشورها کشف و همکاری‌های خود را گسترش دهیم و با مشارکت در طرح همکاری‌های بین‌منطقه‌ای با سایر مناطق جغرافیایی روابط خود را تعمیق و با یکجانبهگرایی مقابله کنیم.
ما به عنوان کشوری در تلاقی کریدورهای شمال – جنوب و شرق – غرب با زیرساخت‌های قوی صنعتی و تکنولوژیک، نیروی انسانی تحصیل‌کرده و فرصت‌های بزرگ در بخش انرژی، معدن، توریسم و ترانزیت، با آغوش باز از حضور و فعالیت تجّار و بازرگانان و شرکت‌های کشورهای عضو این کنفرانس در ایران استقبال می‌کنیم. همچنین، تجار، و شرکت‌های صنعتی و صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی ایران، در طرح‌های توسعه‌ای کشورهای عضو، آمادگی مشارکت دارند. پیگیری سیاست منطقه‌گرایی فعال شامل ایجاد بازار مشترک تجارت، انرژی و توریسم و تقویت شبکه راه‌های جاده‌ای و ریلی از سوی کشورهای عضو نیز می‌تواند موضوع همکاری مشترک ما در جهت رشد اقتصادی و ارتقاء رفاه و کیفیت زندگی ملّت‌های آسیایی باشد.
همکاران گرامی،
در پایان بر این نکته تاکید می‌کنم که در شرایط امروز جهان، یک کشور به تنهایی قادر به مقابله با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها نبوده و دستیابی به سطح قابل قبولی از صلح، ثبات و توسعه، نیازمند گسترش همکاری و گفتگوهای منطقه‌ای با هدف تقویت تفاهم است. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر همکاری، هم‌افزایی و یافتن راه‌های دستیابی به منافع مشترک، سود متقابل و در یک کلمه، سیاست برد – برد است. در همین چارچوب، مشارکت با کشورهای منطقه و استفاده از ساز و کار گفتگوهای چندجانبه در قالب نشست‌های سیکا را بسیار مفید، ضروری و کارگشا می‌دانیم.
