سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا تحسین محافل سیاسی جهان را برانگیخت

پنجشنبه ۳۰ خرداد، یک فروند پهپاد جاسوسی «گلوبال هاوک» آمریکا بعد از تجاوز به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در منطقه روبروی کوه مبارک استان هرمزگان، هدف آتش پدافند یکپارچه هوایی کشورمان قرار گرفت و سرنگون شد.

انتشار این خبر به سرعت در صدر خبرهای جهان قرار گرفت و دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را نیز در شوک فرو برد چرا که آنها باور نمی‌کردند پهپاد بلندپرواز و گرانقیمت آنها توسط ایران سرنگون شود و بخشی از بقایای آن به دست ایران بیافتد.

محمدجواد ظریف وزیرخارجه جمهوری اسلامی ایران شامگاه پنجشنبه در توئیتی نوشت: یک پهپاد آمریکایی ساعت ۱۴ دقیقه بامداد در وضعیت پنهانکاری از امارات متحده عربی به پرواز درآمد و حریم هوایی ایران را نقض کرد. این پهپاد ساعت چهار و پنج دقیقه بامداد در مختصات (۲۵.۵۹.۴۳ شمالی) و (۵۷.۰۲.۲۵ شرقی) در نزدیک کوه مبارک هدف قرار گرفت.

وزیر خارجه ایران افزود: ما قسمت‌هایی از پهپاد نظامی آمریکا را در آب‌هایی سرزمینی خود، جایی که این پهپاد ساقط شد، از آب خارج کردیم.

«کارل بیلت» نخست وزیر اسبق و وزیر خارجه اسبق سوئد در توئیتی به این توانمندی ایران واکنش نشان داد و نوشت: کار جالبی از ایران در رابطه با گلوبال هاوک. اگر درست باشد، این یعنی آنکه این پهپاد از امارات متحده عربی پرواز کرده و در مسیر برگشت در سواحل ایران سرنگون شد.

دولت ترامپ بر این باور بود که با تبلیغات رسانه‌ای، گسیل شماری از نیروها به خاورمیانه و پیگیری سیاست «فشار حداکثری» ایران را به پای میز مذاکره بکشاند. اما نتیجه نه تنها تضعیف ایران نبود بلکه باعث شد ایران بخش دیگری از توانایی حیرت‌آور خود را نشان دهد.

ولی نصر استاد دانشگاه جان هاپکینز آمریکا در توصیف این وضعیت نوشت: ایران نشان داده است که تصورات ترامپ در مورد فشار حداکثری اشتباه است. ترامپ باید فکر کند که آنها اشتباه کرده‌اند، در غیر این صورت او مجبور است بپذیرد که دستاورد بزرگ او تسلیم ایران نیست بلکه قرار دادن آمریکا در مسیر جنگ است.

«بن رودز» مشاور باراک اوباما رئیس جمهوری سابق آمریکا و از معماران برجام در پی بروز این توانایی به شبکه فاکس نیوز رفت و از تریبون رسانه‌ای که بی‌وقفه از ترامپ حمایت می‌کند، گفت: این همان چیزی که وقتی ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد، همه ما می‌گفتیم اتفاق می‌افتد. او با صراحت اعلام کرد: این دولت اعتبار خود را از دست داده است.

در آمریکایی لاتین جایی که حیاط خلوت ایالات متحده به شمار می‌آید و کشورها و ملت‌های مختلف بی‌مهری‌ها و ستم‌های زیادی از آمریکا دیده‌اند رسانه‌ها به تمجید از اقدام ایران پرداختند. شبکه تله‌سور در صفحه توئیتر خود به زبان انگلیسی نوشت: ایران به جایی ضربه زد که پرزیدنت ترامپ درد را آنجا بیشتر احساس می‌کند… یعنی غرورش را. این شبکه با انتشار ویدئویی از پهپاد آمریکایی افزود: ایران آمریکا را سرجایش می‌نشاند.

از سوی دیگر، «فردریک پلتگن» خبرنگار سی. ان. ان در ایران در تحلیل کوتاهی در تارنمای این شبکه نوشت: ایرانی‌ها می‌خواهند این پیام روشن را به آمریکا بفرستند که قادر هستند حتی تجهیزات پیشرفته آمریکایی را بزنند و اگر احساس تهدید کنند تعلل نخواهند کرد.

در این میان «الیجاه جی مانیه» روزنامه‌نگار الرای سوال مهمی را مطرح کرده است. او در توئیتی نوشت: چگونه است که موشک‌های ساخت داخل ایران با ارزشی معادل دو هزار و پانصد دلار پهپاد پیچیده گلوبال هاوک آر کیو ۴ سی نیروی دریایی آمریکا را که حدود ۱۲۳ میلیون دلار قیمت دارد رهگیری و سرنگون کردند؟

وی با اشاره به تلاش‌های آمریکا برای ایجاد ناامنی در منطقه و اشاعه ایران‌هراسی و فروش سلاح به اعراب از این طریق افزود: احساس من این است که رئیس جمهوری آمریکا به ملک سلمان سعودی زنگ می‌زند و از او می‌خواهد پول پهپاد ساقط شده را بدهد.

در داخل آمریکا نیز هر چند شماری از جمهوریخواهان به دلیل وابستگی حزب مجبور شده‌اند از مواضع ترامپ حمایت کنند اما دموکرات‌ها شدیدترین انتقادات را متوجه رئیس جمهوری کرده‌اند زیرا وی را عامل تنش و ناامنی می‌دانند.

«جکی اسپایر» عضو دموکرات کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا به سی. ان. ان ترامپ را مقصر تنش‌های اخیر معرفی کرد و گفت که علت این مساله خروج واشنگتن از برجام است. او افزود که اقدامات دولت ترامپ «تحریک‌آمیز» است.

دولت ترامپ رهبران جمهوریخواه و دموکرات کنگره را به کاخ سفید دعوت کرد تا آنها را با خود همراه کند. اما دموکرات‌ها بر پرهیز از افزایش تنش‌ها تاکید کردند. «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا پس از پایان این جلسه گفت: باید هر چه در توان داریم برای کاهش تنش با ایران به کار بگیریم.

«برنی سندرز» سناتور مستقل ایالت ورمونت که از جانب حزب دموکرات به رقابت‌های ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا پا گذاشته است، در توئیتی تاکید کرد: ما باید برای حل این بحران با ایران از طریق دیپلماتیک کار کنیم، نه اینکه وارد جنگ شویم.

«جو بایدن» معاون رئیس جمهوری سابق آمریکا هم که برای رقابت با ترامپ به میدان انتخابات آمده است از سیاست‌های رئیس جمهوری فعلی کشورش در قبال ایران انتقاد کرد و آن را «یک فاجعه خودساخته» خواند.

ترامپ که هوس ماندن در قدرت را دارد اینک با در وضعیت دشواری قرار گرفته است. او با وعده کاهش حضور آمریکا در جنگ‌ها به قدرت رسید و طی حدود دو سال و نیم گذشته سعی کرده است نشان دهد که به دنبال بهبود وضعیت اقتصادی آمریکاست. اما او با تحریم نفتی ایران و ونزوئلا و ایجاد جنگ‌ها و تنش‌های تجاری با متحدان و رقبا اوضاع پرهرج و مرجی ایجاد کرده است. در این میان رویکرد وی در قبال ایران زیان زیادی به آمریکا و اعتبار خودش وارد کرده است.

«باربارا اسلاوین» مدیر بخش «آینده ابتکار ایران» در شورای آتلانتیک به شبکه سی. ان. ان گفت: مسئولیت نهایی با ترامپ است. او فردی است که از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های نفتی علیه ایران وضع کرد.