وابستگی عراق به واردات گاز ایران برای تأمین نیاز مصرف کنندگان داخلی، تنشهایی را با آمریکا در ماههای اخیر به دنبال داشته است زیرا واشنگتن فشارهای خود را برای منزوی کردن ایران در منطقه مضاعف کرده است.
واشنگتن نوامبر گذشته بر مبنای ادعاهای واهی مانند مداخله تهران در خاورمیانه از جمله عراق، صنعت نفت ایران را هدف تحریم قرار داد. همزمان با آغاز تحریمها، آمریکا به عراق یک معافیت ۴۵ روزه برای ادامه واردات گاز ایران صادر کرد و از آن زمان این معافیت چندین بار تمدید شده است تا بغداد بتواند به واردات گاز و برق ایران ادامه دهد. با این حال واشنگتن اصرار دارد که عراق هر چه سریعتر به استقلال انرژی دست پیدا کند و به جای واردات از ایران، به دنبال منابع جایگزین و متنوع واردات انرژی باشد.
تحلیلگران میگویند واشنگتن امیدوار است با وادار کردن عراق به خودکفایی در تأمین انرژی مورد نیاز خود، ایران را از نظر اقتصادی منزوی کند و همزمان از منابع انرژی گسترده عراق بهره ببرد.
مکس آبراهام، استاد علوم سیاسی در دانشگاه نورث ایسترن به شبکه الجزیره گفت: آمریکا با وادار کردن عراق به استقلال انرژی دو هدف را دنبال میکند: نخست این که ایران را از نظر اقتصادی منزوی کند و دوم این که قراردادهای پرمنفعتی را برنده شود که تا حدودی جای واردات ایرانی را میگیرند. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا علناً درباره گرفتن نفت عراق صحبت کرده است.
پس از این که ترامپ در سال ۲۰۱۷ خواستار گرفتن نفت عراق به عنوان بازپرداخت هزینه جنگ در منطقه شد، جیم ماتیس، وزیر دفاع وقت آمریکا چنین نیاتی را تکذیب کرد.
با این حال آمریکا همچنان تلاش میکند روی عراق و قراردادهای که این کشور در بخش انرژی منعقد میکند اعمال نفوذ کند.
ریک پری، وزیر انرژی آمریکا در دسامبر سال ۲۰۱۸ به بغداد سفر کرد و از دولت عراق خواست وابستگی به ایران را کاهش دهد و بخش انرژی خود را به روی سرمایه گذاری آمریکایی باز کند.
عراق با وجود ذخایر انرژی گستردهای که دارد، برای تغذیه شبکه برق خود به گاز ایران وابسته است و طبق برآوردهای رسمی، این کشور روزانه ۱.۵ میلیارد فوت مکعب استاندارد گاز ایران را از طریق خطوط لوله در جنوب و شرق وارد میکند و از گاز طبیعی ایران برای تأمین ۴۰ درصد از نیازهای برق خود استفاده میکند.
پس از سفر پری، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا نیز به بغداد سفر کرد و اشتیاق آمریکا برای پشتیبانی از استقلال انرژی عراق و کاهش وابستگی به ایران را مورد تاکید قرار داد.
از زمان اظهارات مقامات آمریکایی، رویترز گزارش کرده است غول صنعتی جنرال الکتریک آمریکا در آستانه برد سهم بزرگی از قراردادهای چند میلیارد دلاری برای بازسازی سیستم برق عراق است. این قراردادها شامل تجهیزاتی است که از هدر رفت گاز در میادین نفتی جلوگیری میکند.
لابی شدید آمریکا عامل تصمیم عراق برای گنجاندن جنرال الکتریک در کنار زیمنس آلمان برای اعطای قراردادها بوده است.
به گفته ابراهیم المرعشی، متخصص عراق در دانشگاه ایالتی سن مارکوس کالیفرنیا، واشنگتن سرگرم مانور دادن برای جلب نظر مساعد عراق است. آمریکا به شدت خواهان آن است که عراق قراردادی با جنرال الکتریک برای تأمین نیازهای گازی امضا کند و برای این که عراق با برنامه جنرال الکتریک در آینده موافقت کند، به بغداد اجازه داده است به واردات گاز ایران ادامه دهد.
بر اساس گزارش شبکه الجزیره، کمبود گاز در عراق که به مسئله بسیار مهم برق مرتبط است، مایه نگرانی عمده دولت این کشور است و به همین دلیل مقامات عراقی مقابل خواستههای واشنگتن برای قطع واردات گاز ایران ایستادهاند و از این نگران هستند که کمبود برق به اعتراضات گسترده و بی ثباتی داخلی منجر شود. کمبود و قطعی مداوم برق در ماههای تابستان سالهای گذشته اعتراضات شدید مردم عراق را به همراه داشته است چرا که دمای هوا در تابستان داغ این کشور به ۵۰ درجه میرسد و قطعی برق را غیرقابل تحمل میکند. تابستان گذشته که ایران صادرات برق به عراق را به دلیل بدهیهای معوق متوقف کرد، اعتراضات گسترده مناطق جنوبی و بخشهایی از بغداد را فراگرفت.
اگرچه آمریکا امیدوار است استقلال انرژی بغداد را سرعت ببخشد اما تحلیلگران میگویند واشنگتن ناچار شده است به بغداد برای کاهش وابستگی به واردات ایران فرصت بیشتری دهد.
منبع: ایسنا