خداحافظی با تلگرام‌های فارسی
پس از فیلترینگ مقطعی تلگرام در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ و سپس فیلتر دوباره‌ی آن در ۱۰ اردیبهشت سال گذشته که تا امروز ادامه یافته، در کنار پیام‌رسان‌های داخلی که مجال حضور بیش‌تری یافتند، نسخه‌های داخلی تلگرام که فیلتر نشده بودند، توانستند برخی از کاربران تلگرام را در این پیام‌رسان حفظ کنند؛ با این تفاوت که صرفاً در تلگرام طلایی و هاتگرام، برخی از کانال‌هایی که در تلگرام اصلی وجود داشت، فیلتر می‌شدند.
از طرفی به‌دلیل متن باز بودن تلگرام، این اپلیکیشن قابلیتی دارد که می‌توان به‌راحتی برنامه‌ای جدید روی آن نوشت. در نسخه‌های فارسی تلگرام که با استفاده از APIهای تلگرام نوشته شده بودند، چنین قابلیتی وجود دارد و این اپلیکیشن‌ها، ابتدا کپی پیام‌های شما را نگه داشته و با انجام پردازش، آن را به تلگرام می‌فرستادند که دلیل اعمال مسدودیت برخی از کانال‌ها در این پیام‌رسان‌ها هم همین بود.
در حالی که تا پیش از فیلتر شدن تلگرام، این پیام‌رسان حدود ۴۰ میلیون کاربر داشت، با گذشت چند ماه از فیلتر آن، کاربران بین تلگرام با فیلترشکن، پیام‌رسان‌های داخلی و نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام تقسیم شدند. هاتگرام و تلگرام طلایی اگرچه تفاوت‌هایی با نسخه اصلی تلگرام داشتند و در برخی موارد، مطالبشان از برخی فیلترها عبور می‌کرد، اما شاید مهم‌ترین تفاوتی که با پیام‌رسان‌های کاملاً بومی داشتند، حفظ ارتباط با تلگرام اصلی بود.
نسخه‌های فارسی تلگرام مانع از مهاجرت به پیام‌رسان‌های بومی
البته این موضوع موجب واکنش برخی از مسؤولان شد؛ تا جایی که عبدالصمد خرم‌آبادی - معاون سابق دادستان کل کشور در امور فضای مجازی- نسخه‌های فارسی تلگرام را به‌جای پیام‌رسان، فیلترشکن‌هایی دانست که مانع از مهاجرت کامل کاربران به پیام‌رسان‌های بومی شده‌اند.
همچنین سیدابوالحسن فیروزآبادی - رئیس مرکز ملی فضای مجازی- از همان زمان بارها از بومی شدن این نسخه‌ها خبر داد و ضمن تاکید بر سیاست خروج از انحصار تلگرام، علت حمایت از هاتگرام و طلاگرام را دوران گذار از این مرحله عنوان کرد تا جایی که آنها بالاخره بتوانند به پیام‌رسان‌های ۱۰۰ درصد بومی تبدیل شوند. اما این اتفاق علی‌رغم مهلت‌های چندباره‌ای که شهریور و آذر ماه سال گذشته داده شد، رخ نداد، تا جایی که گوگل تصمیم گرفت از اردیبهشت ماه سال جاری، به دلایل امنیتی نسخه‌های فارسی تلگرام را از مارکت آنلاین خود حذف کند.
پوسته‌های فارسی تلگرام از همان ابتدا امنیتی نداشتند
هرچند پس از حذف این نسخه‌ها از گوگل‌پلی، محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- عنوان کرد از همان ابتدا گفته بود که «همه پوسته‌های فارسی تلگرام فاقد امنیت‌اند» و همچنین حمید فتاحی -مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت- اظهار کرد «همواره اتصال مستقیم به تلگرام امن‌تر از اتصال از طریق پوسته‌هاست»، اما هیچ زمانی عدم حمایت از این پیام‌رسان‌ها هم مطرح نشد.
یکی دیگر از مسائلی که از زمان فعالیت این پیام‌رسان‌ها وجود داشت، این بود که از همان ابتدا اخبار موثق و قابل اطمینانی از جانب آنها منتشر نمی‌شد، هرچند پس از حذف این نسخه‌های فارسی از گوگل‌پلی، ظاهراً مدیران آنها تصمیم گرفتند به طرفداری از برنامه‌های خود بپردازند. با وجود این و پس از گذشت چند ماه به نظر می‌رسد تلاش برای حل مشکلات به‌وجود آمده برای کاربران ایرانی اپلیکیشن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی نتیجه نداده و اگرچه هنوز خبری از طرف مدیران این پیام‌رسان‌ها منتشر نشده، اما طبق اخبار غیررسمی منتشرشده، آنها ناچار به قطع ارتباط با تلگرام اصلی از ابتدای تیرماه شده‌اند.
البته موضوع قطع ارتباط از تلگرام اصلی برای رسیدن به استقلال و درواقع مستقل شدن هاتگرام و طلاگرام از تلگرام، نزدیک به یک سال می‌شود که مطرح شده اما با وجود وعده‌های چندباره‌ای که برای این موضوع داده شد، تا زمانی که حذف این پوسته‌های فارسی از مارکت آنلاین گوگل پیش نیامده بود، رویداد جدیدی رخ نداد و اکنون علت این موضوع، احترام به فضای قانونی عنوان شده، اتفاقی که در طول یک سال گذشته علی‌رغم هشدارهای زیاد نیفتاده بود.
