دبیرکل سازمان ملل: عادی‌سازی روابط تجاری با ایران بخش مهم برجام است| انتقاد گوترش از آمریکا بخاطر خروج از برجام و تاکید بر رساندن منافع اقتصادی ملموس به مردم ایران

«رزماری دیکارلو» معاون سیاسی «آنتونیو گوترش» روز چهارشنبه در نشست شورای امنیت که به منظور بررسی چگونگی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مربوط به توافق هسته ای ایران برگزار شد، به نیابت از دبیرکل این گزارش را قرائت کرد.

در بخش ابتدایی گزارش دبیرکل به تاریخچه برجام پرداخته شده و افزوده است: در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶، پس از اتمام اقدامات خاص جمهوری اسلامی ایران (مشخص شده در برجام) که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید شد، یک دهه تحریم های سازمان ملل متحد و همچنین تحریم های چند جانبه و ملی مربوط به برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران مطابق با این برنامه لغو شد.

دبیرکل سازمان ملل متحد ادامه داد: به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵)، کشورهای عضو و بازیگران منطقه ای و بین‌المللی در حمایت از قطعنامه و برجام بسیج شدند که به طور گسترده‌ای پایه ای برای صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی و دستاورد بزرگی در منع گسترش سلاح های اتمی و گفت و گو و دیپلماسی محسوب می شود.

**تاسف از خروج آمریکا از برجام

گوترش دراین بیانیه با تاکید بر اینکه «ضروری است این تلاش های دیپلماتیک و دستاوردهای سخت به دست آمده آن حفظ و تکمیل شود»، اضافه کرد: در این راستا، متاسفم که ایالات متحده به دنبال خروج از برجام در ۸ ماه می ۲۰۱۸ تصمیم گرفته که معافیت مربوط به خرید نفت از جمهوری اسلامی ایران را تمدید نکند و به پروژه های منع گسترش سلاح اتمی در چارچوب برجام را به طول کامل معافیت ندهد.

وی تصریح کرد: این اقدام خلاف اهداف ترسیم شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است. این اقدامات ممکن است همچنین مانع توانایی جمهوری اسلامی ایران در اجرای مقررات خاص این برنامه و قطعنامه شود.

دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین نگرانی خود را از نامه ۲۳ ماه می نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد و نامه ۱۱ ژوئن فدراسیون روسیه به وی و شورای امنیت اعلام کرد.

گوترش ادامه داد: من از اعلامیه ۸ می ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی ایران متاسفم که «خود را به رعایت محدودیت نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین در مرحله فعلی متعهد نمی داند» و همچنین «تعلیق محدودیت های غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی راکتور آب سنگین اراک» را افزایش خواهد داد، اگر دیگر طرف های برجام ظرف ۶۰ روز، خواسته های آن را به خصوص در زمینه های بانکی و نفت، برآورده نکنند.

وی اضافه کرد: اعتقاد راسخ من این است که چنین اقداماتی منافع طرف ها را در بر نداشته و ممکن است به حفظ برجام و منافع اقتصادی ملموس مردم ایران کمک نکند.

**۱۵ بار تایید اجرای تعهدات ایران

دبیرکل سازمان ملل متحد با اشاره به گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی، خاطرنشان کرد: همانگونه که تا کنون آژانس بین المللی انرژی اتمی تأیید کرده جمهوری اسلامی ایران با وجود چالش های قابل توجه پیش رو، همچنان تعهدات هسته ای خود را ادامه داده است و مشوق آن هستم که تداوم یابد.

گوترش اظهار کرد: از ژانویه ۲۰۱۶ تاکنون، آژانس بین المللی انرژی اتمی، ۱۵ بار گزارش داده که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات مربوط به مسایل هسته ای تحت برجام پایبند بوده است.

وی همچنین به بیانیه کمیسیون مشترک هم اشاره کرد و گفت: از بیانیه رییس کمیته مشترک پس از جلسه ۶ مارس ۲۰۱۹ استقبال می کنم که اذعان کرد در کنار اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران تحت این برنامه، لغو تحریم ها و عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی بخش مهمی از برجام است.

**ضرورت منافع ملموس اقتصادی برای مردم ایران

دبیرکل سازمان ملل متحد افزود: من همچنین درک عمیق خود را از ضرورت و نیاز به نتایج ملموس بیان شده در بیانیه اعضای برجام در زمینه روابط تجاری و اقتصادی به اشتراک می گذارم.

گوترش ادامه داد: من آنها را برای حفاظت از آزادی فعالان اقتصادیشان در پیگیری تجارت مشروع با جمهوری اسلامی ایران در تطابق کامل با قطعنامه ۲۲۳۱ و دیگر ابتکاراتشان در حمایت از تجارت و روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران تشویق می کنم. آنها باید به عنوان یک اولویت در نظر گرفته شوند.

وی تصریح کرد: رساندن منافع اقتصادی ملموس به مردم ایران به منظور تداوم برجام، از سوی همه طرف ها مساله اساسی است. تداوم اجرای برنامه جامع اقدام مشترک و قطعنامه ۲۲۳۱ با حمایت گسترده جامعه بین المللی محقق می شود.

دبیرکل سازمان ملل متحد از همه دولت های عضو سازمان ملل متحد خواست با طرف های این توافق به صورت موثر در حفاظت از آن همکاری کنند که شامل ایجاد شرایط لازم برای فعالان اقتصادی آنها به منظور تجارت با جمهوری اسلامی ایران مطابق این قطعنامه می شود.

گوترش افزود: همچنین از همه دولت های عضو می خواهم از لفاظی ها و اقدامات تحریک آمیز که ممکن است تاثیر منفی بر ثبات منطقه داشته باشد، اجتناب کنند.

**ضمیمه «ب» قطعنامه

دبیرکل سازمان ملل متحد در ادامه با تاکید بر اینکه برجام تنها بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ است، به موضوعات دیگر به خصوص ضمائم آن اشاره کرد و گفت: حمایت اعضای برجام و سایر اعضای سازمان ملل متحد با نگرانی هایی از فعالیت‌های ایران در ارتباط با ضمیمه «ب» قطعنامه همراه است. من بار دیگر جمهوری اسلامی ایران را تشویق می کنم که به دقت با در نظر گرفتن این مسایل، این نگرانی ها را مورد توجه قرار دهد.

گوترش همچنین به ۲ پیشنهاد کانال خرید که به شورای امنیت ارائه شده اشاره کرد و افزود: من از تایید اعضای کمیسیون مشترک برجام در ششم ماه مارس ۲۰۱۹ مبنی بر آمادگی کانال مالی به منظور نقل و انتقال کالاهای خاص، تکنولوژی و خدمات مربوط به جمهوری اسلامی ایران استقبال می کنم. این کانال یک فرایند شفاف و اعتمادساز در این نقل و انتقالات است تا اطمینان حاصل شود که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ و مقررات و اهداف برجام عمل می شود.

وی ادامه داد: بار دیگر همه دولت ها و بخش های خصوصی را به پشتیبانی و بهره برداری کامل از این کانال تشویق می کنم.

دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین به اعلامیه سوم ماه می ۲۰۱۹ آمریکا درباره تحریم همکاری برای فعالیت های هسته ای ایران اشاره کرد و گفت: طبق اعلام آمریکا، ممکن است انتقال اورانیوم غنی شده به ازای دریافت اورانیوم طبیعی یا کمک به گسترش نیروگاه هسته ای بوشهر فراتر از راکتور موجود، در معرض تحریم قرار گیرد اما باید توجه داشت که معافیت های مندرج در بند ۲ پیوست قطعنامه به منظور انتقال اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها و فناوری مورد نیاز برای فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران در نظر گرفته شده است.

گوترش با تاکید بر اینکه گزارشی دال بر عرضه، فروش یا انتقال اقلام، مواد، تجهیزات، کالاها یا فناوری هسته ای با کاربری دوگانه درباره ایران دریافت نکرده است که برخلاف بند ۲ پیوست قطعنامه باشد، گفت: در مورد انتقال دو کالایی که قبلاً مورد توجه شورای امنیت قرار گرفته بود، مقامات کارخانجات دولت ها و دولت دوم صادر کننده به دبیرخانه اطلاع دادند که هیچ نشانه ای از اقدامات ناسازگار با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) نیافته اند.

وی در بخش دیگری از گزارش خود به مساله سلاح های یمن از جمله موشک زمین به هوا پرداخت و افزود: در طی دوره گزارش دهی بر اساس بررسی های به عمل آمده، برخی قطعات به جای مانده از موشک ها و پهپادها از ایران هستند اما هیچ نشانه ای ندارد که آنها پس از ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ منتقل شده باشند.

دبیرکل سازمان ملل متحد در ادامه این گزارش به اظهارات «یحیی سینوار» از اعضای ارشد جنبش مقاومت حماس مبنی بر حمایت ایران از حماس و جهاد اسلامی فلسطین، اشاره کرد و گفت: هرگونه انتقال تسلیحات پس از ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ مغایر شروط پیوست «ب» قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب خواهد شد.

گوترش درباره سفرهای سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس هم اظهار کرد: از زمان گزارش قبلی، سرلشکر سلیمانی به رغم تحریم ها همچنان به سفر ادامه می دهد و به نظر می رسد یکی دیگر از افراد لیست تحت نظارت قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) هم در طول دوره این گزارش، سفرهای خارجی داشته است.

وی افزود: به عنوان نمونه، فقدان شناسه های مربوطه ممکن است مانع از اجرای ممنوعیت مسافرت شده باشد. برای اطمینان از اجرای مناسب آن و نیز مقررات توقیف دارایی ها، توصیه می کنم شورای امنیت، لیست را به صورت مناسب بررسی و به روز کند.