چرا امام صادق (ع) را رئیس مذهب شیعه می‌گویند؟
حجت الاسلام کریم مؤمنی اظهار کرد: اینکه امام صادق (ع)، را رئیس مذهب شیعه می‌نامند، به این معنا نیست که ایشان بنیانگذار مذهب شیعه بوده اند بلکه این امام بزرگوار نشر دهنده این مکتب هستند.
وی افزود: معارف شیعه از همان ابتدای دین اسلام، به وجود آمد و مذهب تشیع در واقع ادامه اسلام دست نخورده است؛ در زمان پیامبر اسلام (ص)، و تا قبل از امام جعفر صادق (ع)، معارف تشیع در قالب مطالب سربسته و کوتاه گفته شده بود اما از امام صادق (ع) به بعد، این معارف گسترش یافته و جزئیات آن به تفصیل و توسط ایشان بیان شد.
این کارشناس مذهبی گفت: مسائلی از قبیل چگونگی نماز خواندن، روزه و… کلیات آن تا قبل از امام صادق گفته شده بود اما جزئیات این مسائل مثل شکیات نماز و دیگر مسائل جزئی‌تر در زمان امام صادق (ع) بسط و گسترش یافت.
مؤمنی بیان کرد: در زمان امام صادق (ع)، به دلیل عوام فریبی که خلفای عباسی در حکومت داری خود پیش گرفته بودند، یک بازه زمانی در اختیار امام صادق (ع) قرار گرفت و ایشان توانستند به فعالیت علمی و تربیت شاگرد بپردازند.
وی با اشاره به اینکه امام صادق (ع)، منتشرکننده و گسترش دهنده مکتب تشیع بود، افزود: به طور کلی ایشان، با باز کردن و شرح معارف اعتقادی باعث احیا مکتب شیعه شدند و همچنین با شاگردپروری در این زمینه، در گسترش و نشر مکتب تشیع کوشیدند، این امام بزرگوار احیاگر و مروج مذهب شیعه بوده و کلمه "رئیس" به معنای در رأس بودن است.
این کارشناس مذهبی عنوان کرد: از جمله معارفی که امام صادق (ع) آن را بسط و گسترش داده و مطالب مربوط به آن را شرح دادند، مسائل مربوط به مهدویت است؛ به این معنا که از همان ابتدای اسلام، پیامبر (ص) در خصوص اینکه شخصی به نام مهدی به عنوان آخرین وصی و امام در میان مردم ظهور پیدا می‌کنند، سخن گفته بودند اما جزئیات مربوط به آن در زمان امام صادق (ع) بیان شد.
وی اظهار کرد: تا قبل از امام سجاد (ع)، استراتژی ائمه در برپایی و گسترش معارف اسلام و تشیع، به طریق جهاد و اقدامات جنگی بود، اما در زمان امام سجاد (ع) به دلیل تغییر شرایط جامعه، روش ائمه نیز تغییر پیدا کرد، بنابراین از دوره امام زین العابدین (ع)، شیوه نقلی جایگزین شد.
مؤمنی بیان کرد: امام سجاد (ع)، پیش زمینه و بستر را برای امامان بعد از خود آماده کردند و پس از ایشان، امام محمد باقر (ع) و امام صادق (ع) به شیوه نقل، تربیت شاگردان و فعالیت‌های علمی، در ترویج معارف تشیع، تلاش کردند، بنابراین شروع این طریقه توسط امام سجاد (ع) بوده و در زمان امام صادق (ع) به اوج خود رسید.
این کارشناس مذهبی با تاکید براینکه امام صادق (ع)، حدود ۴ هزار شاگرد تربیت کردند، گفت: تمامی این شاگردان، عالمان زمانه خود بودند، ابوحنیفه نعمان ثابت نیز که مدتی را نزد امام صادق بوده است، چنین می‌گوید که "لولا سنتان لهلک نعمان "یعنی اگر دو سال شاگردی امام صادق (ع) نبود، نعمان هلاک می‌شد.
مؤمنی با تاکید بر اینکه امام صادق (ع)، را شیخ الائمه می‌نامند، گفت: زمانی که خلفای عباسی متوجه شدند که ایشان با شاگرد پروری و برگزاری جلسات علمی، در حال بسط و گسترش معارف اسلام میان مردم و شیعیان هستند، احساس خطر کرده و امام را چند مرتبه نزد خود احضار کردند، سرانجام امام صادق (ع) را مسموم و در سن ۶۵ سالگی به شهادت رساندند؛ بنابراین به جهت اینکه این امام بزرگوار نسبت به برخی امامان دیگر در زمان شهادت سن بالاتری داشتند به شیخ الائمه معروف شدند.
