ویلاسازی از طریق تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی در سایه خلاء های قانونی و همچنین ضعف دستگاه های نظارتی و اجرایی و از سویی دیگر عدم پیش بینی نقاطی برای ساخت ویلا طی سال های اخیر در برخی نقاط استان قزوین شدت پیدا کرده است که از جمله آن می توان به حوالی روستای زرشک و منطقه دریابک، رشتقون و رزجرد و امامزاده اباذر و همچنین مناطقی از الموت، آبیک و آوج اشاره کرد.
بسیاری از افراد با انجام معاملات غیررسمی و خرید و فروش و انتقال زمین و باغ بستری را برای دلال بازی و همچنین تغییر کاربری اراضی کشاورزی پدید آورده اند.
این در حالی است که عدم کنترل و غفلت دستگاه های ذیربط و مسئول می تواند آهنگ تغییر کاربری های غیرمجاز در اراضی کشاورزی قزوین را تندتر کند.
به نظر می رسد باید برای از بین بردن پدیده ساخت و ساز غیرمجاز ویلا باید ضمن تشدید اقدامات کنترلی مانند رشد گشت های نظارتی، جرایم مربوط به متخلفان نیز افزایش پیدا کند و در کنار این موضوع مکان هایی نیز از اراضی ملی در هر منطقه برای این کار اختصاص پیدا کند تا افراد متقاضی بتوانند برای ساخت ویلا به شکل قانونی اقدام کنند.
شناسایی ۴۵۱ تغییر کاربری غیرمجاز در اراضی کشاورزی قزوین
مدیر امور اراضی کشاورزی استان قزوین در گفت و گو با ایرنا گفت: سال گذشته ۴۸۵ مورد تغییر کاربری غیرمجاز در اراضی کشاورزی استان توسط یگان حفاظت این دستگاه شناسایی شد.
پرویز عبدی افزود: حجم و وسعت مربوط به تغییر کاربری های غیرمجاز شناسایی شده نزدیک به ۶۰ هکتار بود.
وی اظهار داشت: پارسال همچنین ۱۰۳ مورد قلع و قمع (تخریب) بناهای غیرمجاز ساخته شده در اراضی کشاورزی استان قزوین اجرا شده است.
این مسئول همچنین گفت: سال گذشته همچنین از محل آرای کمیسیون تبصره یک ماده یک قانون حفاظت از اراضی که در شرایطی خاص و با رعایت دستورالعمل های قانونی اجازه تغییر کاربری را می دهد، ۲۲۳ مورد مجوز در خصوص ۲۹۶ هکتار و از محل تبصره چهار ماده یک نیز ۲۲۴ مورد مجوز برای تغییر کاربری در سطح ۲۱۸ هکتار زمین برای اختصاص به امور تولیدی (گاوداری، مرغداری، گلخانه و…) ارایه شد.
عبدی با بیان اینکه قوانین سفت و محکمی در رابطه با حفظ اراضی کشاورزی در کشور وجود دارد، اظهار داشت: با این وجود به دلایل مختلف شاهد تخلفات مربوط به تغییر کاربری ها هستیم که برای جلوگیری از آنها نیازمند هم افزایی دستگاه ها با یکدیگر هستیم.
وی به سازندگان بناهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی قزوین هشدار داد که مطابق قانون با آنان برخورد و ساخت و سازهای انجام شده قلع و قمع (تخریب) و جریمه نیز برایشان در نظر گرفته خواهد شد.
اصلاح دستور العمل ساخت اتاقک در باغ ها با هدف جلوگیری از تغییر کاربری های غیرمجاز
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قزوین در گفت و گو با ایرنا گفت: یکی از مهم ترین وظایف وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه های زیرمجموعه آن در سطح استان ها و شهرستان ها حفاظت از خاک است.
عباس علیخانی افزود: براساس برآوردهای انجام شده تشکیل و ایجاد هر سانتیمتر خاک به ۱۰۰ سال زمان نیاز دارد و این موضوع در کنار محدودیت اراضی قابل کشت اهمیت حفاظت از خاک را به ما می رساند.
وی اظهار داشت: بی توجهی به حفاظت از خاک، امنیت غذایی جامعه را با تهدید و چالش روبرو می کند.
علیخانی با اشاره به قوانین و دستور العمل های ابلاغی در خصوص حفاظت از خاک و مقابله با تغییر کاربری اراضی کشاورزی، اظهار داشت: به موجب قوانین هرگونه ساخت و ساز در خارج از بافت شهرها و روستاها و در اراضی کشاورزی نیازمند دریافت مجوز از امور اراضی است.
وی ادامه داد: تا سال گذشته براساس دستور العمل های ابلاغی، صاحبان باغ به مساحت ۱۵۰۰ متر به بالا در بالادست کانال آبیاری دشت قزوین می توانستند برای امور باغبانی و نگهبانی اتاقک ۲۰ متری داشته باشند اما متاسفانه سوء استفاده هایی در این خصوص انجام شد و خیلی از افراد در بالای این اتاقک ها، ساختمان احداث کردند و یا اتاقک ها را توسعه دادند که این موضوع موجب شد تا تغییراتی در این دستور المعل بوجود بیاید.
وی ادامه داد: براساس دستورالعمل جدید و با هدف مقابله با تغییر کاربری های غیرمجاز، در حال حاضر مجوز استقرار و یا ساخت اتاقک ۲۰ متری به باغ هایی با مساحت پنج هزار متر به بالا ارایه می شود، ضمن آنکه این باغ ها باید دارای حقابه نیز باشند.
وی با بیان اینکه دستور العمل جدید در کاهش ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی موثر بوده است، افزود: گشت های ویژه برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی قزوین نیز افزایش یافته و تقویت شده به طوری که این گشت ها دیگر به ساعات اداری محدود نیست و در ساعات غیراداری و روزهای تعطیل نیز انجام می شود.
این مسئول در خصوص ساخت و سازهای انجام شده در اراضی کشاورزی مربوط به روستای زرشک و حوالی آن از جمله دریابک نیز گفت: طی پنج سال گذشته ۸۴ فقره ساخت و ساز غیرمجاز در این منطقه شناسایی و متخلفان به مراجع قضائی معرفی شدند که این رقم برای یک منطقه روستایی قابل توجه و چشمگیر است.
وی اظهار داشت: در مدت یاد شده همچنین ۵۳ مورد ساخت و ساز مجاز نیز در این منطقه انجام شده است که سازندگان مجوزهای لازم را دریافت کرده اند.
علیخانی افزود: اخیراً ۹ فقره قلع و قمع ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی این منطقه را شاهد بودیم.
در مقابله با تغییر کاربری های غیرمجاز موفق نبوده ایم
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین نیز در گفت و گو با ایرنا در این خصوص گفت: برای برخورد با تغییر کاربری غیرمجاز در اراضی کشاورزی و ملی ضمن وظایف قانونی تعیین شده برای دستگاه های ذیربط چندین کارگروه نیز از جمله حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز فعال هستند.
علی فرخ زاد افزود: دستگاه هایی همچون شهرداری ها، ادارات کل راه و شهرسازی، منابع طبیعی و آبخیزداری و سازمان جهاد کشاورزی نیز دارای گشت هایی برای مقابله با تغییر کاربری و ساخت و سازهای غیرمجاز هستند اما باید توجه داشت که با ایجاد گشت های نظارتی و با قوه قهریه و اجبار نمی توان جلوی تخلفات این حوزه را گرفت.
وی با بیان اینکه علاوه بر معضل تغییر کاربری های غیرمجاز با پدیده تصرفات غیرقانونی اراضی ملی و منابع طبیعی و اراضی موقوفه نیز روبرو هستیم، اظهار داشت: رشد پرونده های قضایی مربوط به تخلفات این حوزه و آمار تغییر کاربری های غیرمجاز نشان می دهد اقدامات کنترلی دستگاه های ذیربط در این خصوص چندان موفق نبوده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین یادآور شد: تغییر کاربری های غیرمجاز در اراضی ملی و کشاورزی و حریم رودخانه ها پدیده ای است که در نقاط مختلف از جمله اطراف شهر قزوین (روستاهای زرشک، رشتقون، رزجرد و …)، الموت، آبیک و آوج مشاهده می شود.
وی اظهار داشت: هم افزایی بین دستگاه های ذیربط موجب تقویت اقدامات مقابله ای با تغییر کاربری های غیرمجاز می شود که این مهم را به طور جدی دنبال و پیگیری می کنیم.
برای کاهش تخلف ساخت و سازهای غیرمجاز باید نیازهای جامعه را نیز دید
فرخ زاد همچنین با بیان اینکه باید پذیرفت هزینه های انجام شده در حوزه ویلاسازی سرمایه های این جامعه هستند، گفت: در کنار اقدامات مقابله ای و برخورد قضائی با متخلفان در این حوزه باید نیازهای جامعه را نیز پیش بینی و تامین کرد تا شاهد کاهش جرائم باشیم.
این مسئول با بیان اینکه باید پذیرفت به دلیل متراژ پایین منازل مسکونی در شهر، بسیاری از شهروندان تمایل به داشتن باغ و ویلا در خارج از شهر دارند تا اوقات فراغت خود را در آن سپری کنند، افزود: عدم پیش بینی فضا و مناطقی در این خصوص منجر به ساخت و سازهای غیرمجاز می شود و یا موجب سرمایه گذاری شهروندان استان در زمینه خرید ویلا در شهرهای شمالی و یا حتی خارج از کشور می شود.
فرخ زاد همچنین گفت: در حال حاضر خیلی از شهروندان قزوینی که قصد ساخت و ساز غیرمجاز نداشته اند، در شهرهای شمالی کشور دارای ویلا هستند در صورتی که اگر امکان لازم برای ساخت ویلاهای مورد نظر در قزوین وجود داشت، در استان و شهر خود سرمایه گذاری می کردند.
وی اظهار داشت: در استان زنجان که در همسایگی قزوین قرار دارد، با استفاده از ظرفیت های قانونی فضاهایی برای ویلاسازی اختصاص داده شده که توانسته از حجم تخلفات مربوط به ساخت و سازهای غیرمجاز بکاهد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین گفت: البته برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی باید اراضی برای ساخت ویلا در نقاط مختلف استان پیشنهاد شود که مربوط به اشخاص نبوده بلکه دولتی بوده و متقاضیان با ضوابط قانونی، عوارض دولتی بپردازند و عواید سرمایه گذاری مربوط به این کار باید به دولت و عموم جامعه برسد.
فرخ زاد گفت: در نهایت به دنبال ارایه طرحی هستیم که در آن اراضی مناسب و واجد شرایط دولتی در هر منطقه از استان برای شهرک های ویلایی اختصاص پیدا کند تا شاهد کاهش تخلفات مربوط به ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی و ملی باشیم.