عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان درباره شبهاتی که درباره این شورا مطرح است، توضیحاتی ارائه کرد.
بخشهای مهم گفتگو با کدخدایی را میخوانید:
*مصادیقی برایتان پیش آمده که مثلاً در حق کسی که کاندیدا شده اجحاف شده باشد؟
اجحاف به این مفهوم نه، ولی اشتباهاتی صورت گرفته است. مثل همه نهادهای دیگر مثل مجلس مثل دولت و قوه قضاییه و مثل هر انسان دیگری خطا کردهایم. خطای انسانی وجود دارد.
*برای رفع اشتباهتان...
تلاش میکنیم اینطور نشود و سعی میکنیم قانون اصلاح شود. اگر قانون اصلاح شود، خیلی از این مشکلات هم رفع میشود.
صلاحیت آیتالله یزدی، جنتی و لاریجانی را چه کسی بررسی میکند؟
در همان شورای نگهبان بدون حضور خودشان بررسی میشود.
*به نظر شما این فرایند ممکن است برای مردم شک و شبهه ایجاد کند یا خیر؟
من این سوال را پاسخ دادم. گفتم شما زمانی از آینده صحبت میکنید؛ میگویید در آینده اگر این ساختمان به شکل دیگری ساخته شود بهتر میشود از آن استفاده کرد. ممکن است من هم با شما موافق باشم، ولی الان که این ساختمان برپاست باید در همین ظرفیت فعلی از آن استفاده کنیم.
*اگر امکان دارد اکنون یک لحظه فرض کنیم شما سخنگوی شورای نگهبان نیستید، و در جایگاه حقوقدانی آگاه بگویید آیا با این فرایند موافقید یا خیر؟
اگر هزار بار هم قسم بخورید و بگویید که من فقط حقوقدانم و ربطی به شورای نگهبان ندارم، مخاطبان قبول نمیکنند.
*انتخابات سال ۸۸، که به یاد دارم ۶ تا ۷ نفر از اعضای محترم شورای نگهبان از یک کاندیدای خاص که بعداً او را رد صلاحیت کردند حمایت کردند.
خیلی خوب در مقطع تاریخی جلو آمدید. در همان انتخابات چه افرادی در بررسی صلاحیتها تایید شدند؟
*یک سوال دارم.
اول پاسخ مرا بدهید؟
*حتماً به پاسخ شما میرسیم.
نه آن سوال مقدم است.
*اعضای شورای نگهبان اصلاً حق حمایت از یک کاندیدای سیاسی را دارند یا خیر؟
موافقم، نه.
*پس اگر ندارند چرا ۶ هفت نفر از اعضای شورای نگهبان در انتخابات ۸۸...
اسم و مدرک بدهید که ۶ هفت نفر بودند.
*راجع به رفتار شورای نگهبان که آیا داور میتواند از یک بازیگر دفاع کند؟
رفتار در صورتی خلاف است که جانبداری کند و این جانبداری در سرنوشت انتخابات موثر باشد.
*شما میفرمایید در انتخابات ۸۸ هیچ داور و هیچ طرفداری وجود نداشته است؟
مهمترین بخش انتخابات بررسی صلاحیت است که بررسی صلاحیت در شورای نگهبان صورت میگیرد. اگر ۶ هفت نفر بودند و تایید یا جانبداری میکردند چرا آقای موسوی و کروبی تایید شدند؟ خب آنجا که راحتتر بود تا جلوی موسوی و کروبی را بگیرند و نظرات شخصیشان را دخالت دهند. چرا آنجا این کار را نکردند؟ ولی پاسخی ندارید! هیچکس پاسخی ندارد!
*آیتالله جنتی در انتخابات 88 از احمدینژاد حمایتی نکردند؟
نه. این هم مدرک...
*به نظر شما برگزاری انتخابات آزاد به برگزاری انتخابات پرشور کمک میکند یا انتخابات بسته؟ که خیلی سفت و سخت از فیلتر رد صلاحیت و...
ما انتخابات بسته نداریم، این را میخواهم نفی کنم؛ انتخابات ما آزاد است.
*ترکیب مجلس اول شورای اسلامی با مجلسهای هشتم و نهم چیست؟
ترکیب چه چیزی؟
*ترکیب نمایندگان در مجلس اول از چه طیفهایی بودند، در مجلسهای هفتم و هشتم و نهم و حتی دهم از چه طیفی؟
اقتضائات اجتماعی است. مثل این است که شما بگویید دوره ریاست جمهوری اول با دوره ریاست جمهوری الان چه فرقی میکند. اینها همه وجود دارد. تفاوتی ندارد.
*فکر میکنم مجلس اول گرایشهای بیشتری از مردم را به لحاظ سیاسی نمایندگی میکرد.
اگر بخواهید این را مطرح کنید که باید بگوییم بلافاصله بعد از انقلاب مثلاً گروههای منافقین و کومله را داشتیم که آمدند ثبتنام کردند، حزب توده هم ثبتنام کردند.
*تا وقتی دست به اسلحه نبردند امام...
دلیل این نیست که چون آنها بودند پس مجلس ما هم بهتر برگزار شد؟ نه. اتفاقاً همانموقع جلویشان را گرفتند. آیتالله صافی آمدند اعلام کردند کسانی که عضو حزب توده هستند صلاحیت ندارند. چه زمانی؟ چند روز قبل از انتخابات. نظارت استصوابی بوده است. ثبتنام هم کرده بودند و انتخابات در شرف انجام بود. من خیلی معتقد نیستم چون...
*به نظر شما کدام مجلس از همه مجالس ما کارآمدتر بود؟
ممکن است بین آنها اختلاف پیش بیاید. امیدواریم مجلس آینده از همه مجالس بهتر باشد (اینجوری میگوییم).
*به نظر شما اگر مجلس شورای اسلامی از ترکیبی تشکیل شده باشد که تمام ذائقهها و بینشهای سیاسی را نمایندگی کند میتواند ضریب امیدواری مردم به نظام را بیشتر کند؟
در حال حاضر هم وجود دارد.
*بیشتر از یک خرده...
شما بحثتان شایستهسنجی و شایستگی نمایندگان است. ما آن ابزار را نداریم، آن ابزار دست گروهها و جناحهایی است که نامزد معرفی میکنند که ما نداریم. شما نمیتوانید تضمین کنید.
*چون شایستگانی که معرفی میکنند معمولاً از فیلترهای شورای نگهبان رد نمیشوند.
مثال دیگری میزنم، نمیخواهم خدای ناکرده توهین و جسارتی شود؛ مثلاً کارآمدی مجلس ششم با مجلس هفتم یا مجلس پنجم چه بوده است؟ چون شما معمولاً اگر این سوالات را داشته باشید مجلس ششم را متفاوت میدانید یا مجلس اول؟ کارهایی که انجام دادند، عملکردی که داشتند، چه تفاوتهایی کرده است؟ فقط قانونگذاری بوده است. حالا های و هوی سیاسی یکی کمتر بوده است و یکی بیشتر. یکسری قوانین وضع کردهاند. برویم آنجا که وظایف مجلس است ببینیم کسانی وارد مجلس میشوند که شایستگی این کار را دارند و شورای نگهبان نمیتواند در این موضوع ورود کند.
* آقای جنتی هم که من خدمتشان ارادت دارم در مجلس ششم ادعا کردند که در برگزاری انتخابات مجلس تقلب شده...
کدام انتخابات؟
*انتخابات مجلس.
فکر میکنم انتخابات تهران بود.
*بله. درست است. در شهر تهران که دعواهای هیات نظارت و هیات اجرایی بالا گرفت.
بله، ما الان در همین شورای نگهبان بارها شده انتخابات یک حوزه یا یک استان را ابطال کردهایم چون تقلب شده است. به حرف ما توجه کنید، حرفمان این است که تقلب در انتخابات کلانِ کشور امکانپذیر نیست. ممکن است به صورت جزئی تخلفاتی صورت بگیرد، ممکن است در یک حوزهای تقلبی صورت بگیرد که نتیجه ابطال میشود.
*ولی نتیجه انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره ششم در تهران تایید شد و تقلب اثبات نشد.
مراحلی را که رفت و چگونه تایید شد هم میدانید.
*یعنی میخواهم بگویم که وقتی آقای جنتی اینطور ادعا کردند...
میخواهم بگویم چگونه تایید شد و پای رهبری به میان آمد و هیاتی تعیین شد. شما که در ایران بودید بهتر میدانید من چون نبودم یادم نیست.
*آیا تایید صلاحیت شورای نگهبان درباره مهندس موسوی، کروبی و احمدینژاد در انتخابات 88 را تایید میکنید یا اینکه...
تایید صلاحیت؟
*بله. یا اگر زمان به عقب برگردد، شورای نگهبان آنها را رد صلاحیت میکند؟
نمیدانم، چون من از جانب اعضای شورای نگهبان نمیتوانم صحبت کنم، ولی تصمیم شورای نگهبان در آن زمان تصمیم درستی بوده و اعلام شده است.
*چرا اعضای شورای نگهبان نباید از طرف مردم انتخاب شوند؟ آیا امکان دارد که در آینده این اتفاق بیفتد؟
چرایی ندارد. بله. قانونگذار اینگونه تعبیر کرده که ممکن است اتفاق بیفتد.
*یکی از انتقادات خیلی جدی که همواره وجود دارد این است که شورای نگهبان توضیح نمیدهد؛ یا میگویند عدم التزام به ولایت فقیه یا عدم التزام به اسلام. طرف هم اصلاً دنبالش نمیآید، اما توقعش این است که شورای نگهبان.... مثلاً منِ مجتبی حسینی کاندیدا شدهام، شورای نگهبان مرا رد صلاحیت کرده، به من میگویند بر اساس بند 3 و بند 1.... خب مصادیق این دو بند را به من بگویند.
خب میگوییم تشریف بیاورید برایتان توضیح میدهیم. ما که نمیتوانیم یک پرونده را در یک پاکت بگذاریم و برایتان بفرستیم.
*نه ولی 1،2،3،4 در یک کاغذ هم شاید برای شما ارسال شود...
قانون هم همین را گفته است. مکلف کرده که آن را ارائه کنید. نگفته که در پاکت بفرستید.
*وقتی حضوری به شورای نگهبان تشریف میآورند مکتوب به آنها چیزی میدهید یا نه؟
پرونده را باز میکنیم و اگر جایی لازم باشد پیگیری کنند، میگوییم.