روزنامههای بخش خصوصی مانند «شرق»، اعتماد، دنیای اقتصاد و... که در بزنگاههای مختلف به سوگیری و گرفتن پولهای گزاف از نهادهای خاص متهم میشوند، در سالهای اخیر و با تشدید بحران کاغذ از صفحات خود کاسته و عذر بخشی از تحریریه و گروه فنی خود را خواستهاند تا بتوانند به حیات نباتی خود ادامه دهند.
در همه این سالها، رسانههایی که تلاش کردند صدای مردم باشند، مجبور به خاموشکردن چراغهای تحریریه خود شدهاند و اخباری مبنی بر اختصاص یارانه و امتیاز به مؤسسات بینامونشانی که در سالهای اخیر در نظام رسانهای کشور مثل قارچ رشد کردهاند، دردی دوچندان برای رسانههایی است که نفسهای آخر را میکشند.
در هفتههای گذشته انتشار توییتی از سوی یکی از روزنامهنگاران درباره شرکتی به نام دانش فرهنگ مینو نشان داد اوضاع رسانه در ایران بیش از آن چیزی که به نظر میرسد، بحرانی است.
مطابق آنچه در این توییت منتشر شده بود و همچنین آنچه در سامانه وزارت ارشاد و همچنین سامانه جامع رسانههای کشور به صورت واضح در اختیار مخاطبان قرار دارد، این رسانه ۴۰ نشریه دارد که برای آن در یک سال بیش از یکمیلیاردو ۷۰۰ میلیون تومان یارانه مستقیم و ۳۱۱ تن کاغذ و در طرح خرید نشریات ارشاد در سال ۹۶ بیش از ۶۳۲ میلیون تومان گرفتهاند.
این در حالی است که در ماههای گذشته، بخشی از روزنامهها روزانه کاغذ خود را تأمین کردهاند و حتی در بعضی از روزها به علت نبود کاغذ منتشر نشدهاند. حتی در یک مکالمه تلفنی از اداره کل مطبوعات داخلی به روزنامه «شرق» گفتند با دو تن کاغذی که به شما داده میشود تا آخر هفته بسازید. ماجرا فقط به یارانه و سهمیه کاغذ محدود نمیشود، تخصیص آگهیهای دولتی، خرید نشریههای برگشتی و کمکهایی از این قبیل از دیگر امکاناتی است که در اختیار این نشریات و جریانهای خاص قرار میگیرد.
مطابق آنچه بعد از این توییت در رسانههای مجازی منتشر شد و همچنین بر اساس پیگیری گروه اجتماعی «شرق»، شرکت مینو تنها مشتی از نمونه خروار است.
با جستوجو در سامانه رسانههای کشور میتوان به اعداد و ارقام نجومی دیگری درباره مؤسسات و افراد حقیقی و حقوقی رسید. بسیاری از این افراد که نامشان در سامانه موجود است، چند نشریه به نام خود دارند و نشریات دیگری را هم به نام شرکتهای حقوقی ثبت میکنند.
به نام برادران سعیدیپور که یکی از آنها تا همین چند ماه پیش ریاست سینما آزادی را بر عهده داشت و حالا در ایرانمال مشغول فعالیت است، ۱۸ نشریه در سامانه ثبت شده و مطابق آنچه خود در تلگرام در زمان انتخابات مدیران مسئول ذکر کرده است و روز گذشته در توییتر پژمان موسوی، روزنامهنگار نیز منتشر شد، امتیاز ۵۵ نشریه را دارد.
این نشریهها بیشتر جدول و سرگرمی هستند که نیاز به تولید محتوا به وسیله تحریریه ندارند. مجلاتی نظیر جدول و آشپزی که به تولید محتوای چندانی احتیاج ندارند و برای اعلام وصول منتشر میشوند، در میان این نشریات فراوان هستند.
مطابق اطلاعات رسیده به خبرنگار «شرق»، از میان ۴۰ نشریهای که متعلق به شرکت مینو است، نشریه تیتر یک امتیاز روزنامه را گرفته و بهزودی منتشر میشود.
نمونه برادران سعیدیپور و شرکت دانش فرهنگ مینو در این فهرست فراوان است و خبرنگار «شرق» در جدول زیر تنها نمونههایی از این شرکتها را ذکر میکند. در هفته گذشته مسئله پرداخت یارانههای بیحسابوکتاب نقل محافل مطبوعاتی شد و هرچند در یکی از کانالهای تلگرامی مربوط به روزنامهنگاران، مدیر این شرکت در دفاع از خود برآمد، اما با یک حساب سرانگشتی و گشتی در سامانه جامع رسانه کشور و همچنین سایت وزارت ارشاد میتوان به حقیقت این ماجرا پی برد.
مطابق قانون، وزارت ارشاد موظف است نام شرکتها و اشخاصی را که بیش از پنج نشریه دارند، اعلام کند؛ اتفاقی که تاکنون نیفتاده است؛ مجلاتی که تنها برای اعلام وصول منتشر شدهاند و نحوه پرداخت یارانه به آنها مشخص نیست.
اینکه چه دلیلی دارد یک فرد چندین نشریه را در شرایط کنونی مطبوعات کشور منتشر کند، جای سؤال دارد و میتوان تجزیه و تحلیل این اتفاق را به خواننده واگذار کرد. این جدول تنها بخشی از آن چیزی است که در مطبوعات ایران در حال رخدادن است و این فهرست را میشود هر روز بهروز کرد.