میانجی‌گری عمان میان ایران و بریتانیا؛ «بن‌علوی» در تهران به دنبال چیست؟
بر اساس گزارش رسانه‌ها، وزیر خارجه عمان برای میانجی‌گری میان ایران و بریتانیا در مناقشه بر سر توقیف متقابل نفتکش‌های این دو کشور به تهران سفر می‌کند.
به گزارش آفتابنیوز؛ وزارت خارجه عمان پیش از این در بیانیه‌ای اعلام کرد، سفر بن علوی در راستای "روابط دوجانبه و رایزنی مستمر بین دو کشور بخصوص درباره تحولات اخیر منطقه صورت میگیرد."
وزیر خارجه عمان اردیبهشت ماه امسال نیز در تهران با محمدجواد ظریف دیدار و درباره روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی تبادل نظر کرده بود.
عمان اعلام کرده بود، اخبار مربوط به کشتیرانی در تنگه هرمز را دنبال می‌کند و از هر دو کشور خواسته بود، خویشتن‌داری به خرج داده و راه‌های دیپلماتیک را انتخاب کنند. وزیر خارجه این کشور گفته بود، هر گونه منازعه میان ایران و آمریکا یا هر حرکت حساب‌نشده‌ای تمامی منطقه را به مخاطره خواهد انداخت.
به نوشته دویچه وله، پیش از این محمد محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر رهبری گفته بود، بریتانیا واسطه‌ای به ایران فرستاده است. اما بریتانیا این خبر را تکذیب کرد.
در همین حال رابرت مک‌ایر، سفیر بریتانیا در ایران در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد تأکید کرد که بریتانیا همانطور که جرمی هانت، وزیر خارجه قبلی این کشور گفته به ائتلافی نظامی علیه ایران نخواهد پیوست. او تصریح کرده است که بریتانیا با ارائه طرح تشکیل ائتلافی در خلیج فارس هدف حفاظت از امنیت کشتیرانی در این منطقه و کاهش تنش‌ها را در سر دارد.
پایگاه اینترنتی روزنامه "سایت" آلمان در گزارشی در این مورد نوشته است، در گذشته نیز عمان در دعوا میان ایران و غرب واسطه شده که این واسطه‌گری در اغلب موارد با موفقیت همراه بوده است.
به نوشته این روزنامه آلمانی، عمان این بار نیز در دعوا بر سر توقیف دو نفتکش واسطه خواهد شد. بریتانیا در چهارم ژوئیه در جبل‌الطارق نفتکش "گریس ۱" ایران را به اتهام "قاچاق نفت به سوریه و زیر پا گذاشتن تحریم‌های اتحادیه اروپا" توقیف کرد؛ اتهامی که ایران آن را رد می‌کند.
در ۱۹ ژوئیه نیز سپاه ایران در تنگه هرمز یک نفتکش بریتانیایی به نام "استینا ایمپرو" را به اتهام "نقض مقررات دریایی در خلیج فارس" توقیف کرد. این اتهام از سوی بریتانیا رد شده است. این کشتی اینک در لنگرگاه بندرعباس نگهداری می‌شود.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران برای پایان بخشیدن به مناقشه میان دو کشور به صورت تلویحی پیشنهاد مبادله نفتکش‌ها را مطرح کرده است.
او روز چهارشنبه گفت، در صورتی که بریتانیا نفتکش ایرانی را آزاد کند ایران نیز ممکن است در مقابل نفتکش بریتانیایی را رها کند. روحانی روشن ساخت، اگر کشورهای اروپایی "از اقدامات خلاف خود از جمله آن چه در جبل‌الطارق انجام دادند دست بردارند پاسخ متناسبی نیز از ایران دریافت خواهند کرد.» او همچنین تأکید کرد که ایران به دنبال "تنش و برخورد نظامی نیست."
«بن‌علوی» امروز در تهران به دنبال چیست؟
خبرگزاری فارس نیز در همین‌باره نوشته است: سفر بن علوی در شرایطی رخ می‌دهد که بر دامنه تنش‌ها در منطقه خلیج فارس افزوده شده، از یک سو تنش‌های ایران و آمریکا و از سوی دیگر قضیه نفتکش‌ها بین ایران و انگلیس و در این میان هم تلاش برخی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای تشدید این وضعیت.
به نظر می‌رسد دولت عمان که همواره یکی از اعضای متعادل شورای همکاری خلیج فارس بوده و در برخی موارد نقش میانجی را ایفا کرده، این بار هم تلاش دارد تا برای کاهش تنش‌ها بکوشد.
در همین خصوص «قاسم عزالدین» تحلیلگر مسائل سیاسی در وبگاه خبری المیادین با عنوان «تنش آفرینی آمریکا در خلیج (فارس) به کجا می‌رسد؟» نوشت: «در کنار کشورهای اروپایی که با تندروهای دولت آمریکا فرق می‌کنند، کویت، قطر و سلطان‌نشین عمان هم با دعوت به کاهش تنش و همکاری برای ممانعت از جنگی که یک تهدید برای نابودی خلیج فارس و منطقه شمرده می‌شود، تفاوت خود را با ترامپ، بن سلمان و بن زاید نشان دادند و احتمالا تحرکات نخست وزیر عراق و همچنین یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان در تهران در چارچوب طرح عراق و نگرانی برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است.»
«حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل منطقه نیز در این خصوص با ذکر این نکته که عمان در گذشته در موارد حساسی ماموریت‌های میانجیگرانه را به خوبی ایفا کرده، معتقد است که «یوسف بن علوی» در سفر به تهران احتمالا پیام‌هایی از دولت انگلیس و حتی آمریکا برای مقامات ایران به همراه خواهد داشت و این سفر می‌تواند یک نقطه عطف باشد.
این کارشناس در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه در حال حاضر مناسبات دیپلماتیک بین ایران و انگلیس برقرار است و چه نیازی به واسطه است؟ خاطرنشان می‌کند: «اقدام انگلیس در توقیف نفتکش حامل نفت ایران موجب شده انگلیسی‌ها به این نتیجه برسند این اقدام کاملا اشتباه بوده و از آنجایی که انگلیس همواره در بروز بحران سعی می‌کند خزنده و پنهانی مسائل خود را با کشورهای دیگر حل کند تجربه نشان داده در چنین مواردی لندن تلاش می‌کند از طریق واسطه سومی و به دور از مسائل رسانه‌ای و جنجال‌های تبلیغاتی به نوعی مشکلاتش را حل کند و از طریق واسطه مطمئنی پیام‌های خود را منتقل و آبرومندانه از بحران خارج شود.»
هانی‌زاده عنوان کرد: «به نظر می‌رسد انگلیسی‌ها حساس هستند که جهان متوجه نشود در برابر ایران کوتاه آمده‌اند و به همین دلیل به عمان متوسل شده‌اند چون عمان نگران است اگر بحران جدیدی در خلیج فارس رخ دهد همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس متضرر خواهند شد.»
این تحلیلگر مسائل منطقه همچنین بر این باور است که حتی ممکن است بن علوی در سفر به تهران درباره مناسبات ایران و عربستان هم با مقامات ایرانی گفت‌وگو کند و احتمال دارد در آینده گشایشی بین ریاض و تهران رخ داده و بحران‌های سیاسی موجود پایان یابد و پیامی هم در این خصوص از سوی مقامت سعودی از سوی بن علوی به تهران منتقل شود.
پس از سفر بن علوی به تهران، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز اوایل خرداد ماه سال جاری در سفر به سه کشور منطقه به مسقط، کویت و دوحه رفت و پنجم خرداد در مسقط با یوسف بن علوی دیدار و گفتگو کرد. عراقچی در این دیدار با رد هرگونه گفتگوی مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا گفت: جمهوری اسلامی ایران برای برقراری روابطی متوازن و سازنده با تمامی کشورهای منطقه خلیج فارس بر اساس احترام و منافع متقابل آمادگی دارد.
دوشنبه ۳۱ تیر ماه نیز «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر عراق در سفری چند ساعته به تهران با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.
