تسِوِتان تسِوِتکوفسکی در بزرگداشت روز جهانی جوان که یکشنبه شب در میدان مشاهیر مجموعه اراضی عباسآباد برگزار شد، گفت: در حال حاضر جوانان بین ۱۰ تا ۲۴ سال، ۱.۸ میلیارد نفر از جمعیت جهان را تشکیل میدهند که در طول تاریخ بیسابقه است؛ چرا که جمعیت جهان هیچ وقت تا این اندازه جوان نبوده و هر روز هم جوانتر میشود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر ۲۴ میلیون جوان، بازمانده از تحصیل هستند و از هر ۱۰ جوان، یک نفر در مناطق دارای درگیری زندگی میکنند. بیثباتی سیاسی، چالشهای بازار کار و فضای محدود برای مشارکت سیاسی و مدنی، به انزوای رو به رشد جوانان در جامعه منجر شده است.
سرپرست دفتر منطقه ای یونسکو در تهران با بیان این که اعداد و ارقام ذکر شده، هم خوشایند و هم هشدار دهنده است، گفت: خوشایند از این رو که نشان میدهند آینده متعلق به جوانان است. با چنین نسبت رو به رشدی از جمعیت جوان، به جرات میتوان گفت که آینده جهان ما حتی از این هم پر جنب و جوشتر خواهد بود. جوانان، خلاقیت، پتانسیل، و ظرفیت ایجاد تغییر را، هم برای خود، هم برای جوامعی که به آن تعلق دارند و هم برای کل جهان، دارا هستند.
وی ادامه داد: با این وجود، این ارقام در عین حال هشداردهنده نیز هستند؛ چرا که از بخش بزرگی از جمعیت جوان مراقبتهای کافی به عمل نیامده است. شمار قابل توجهی از آنها، به ملزومات دریافت حمایتهای مورد نیاز برای به عهده گرفتن نقشهای مهم در آینده جهان دسترسی ندارند.
تسِوِتکوفسکی با بیان این که جوانان همیشه از مراکز توجه برنامههای یونسکو بودهاند، گفت: جوانان از شرکای اصلی ماموریت یونسکو در "کمک به برقراری صلح، ریشهکنی فقر، توسعه پایدار و گفتگوی بین فرهنگها" بودهاند؛ به طوری که یونسکو، از زمان تاسیس، اولین کارگزاری سازمان ملل متحد بوده که برنامههای ویژه جوانان را طراحی کرده است.
او اضافه کرد: بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم، یونسکو – که در آن زمان تنها ۲۰ کشور عضو داشت – به سازماندهی کمپهای جوانان داوطلب برای بازسازی اروپا کمک رساند. این تعهد دیرینه به جوانان، در سال۱۳۷۷، با راهبرد عملی یونسکو برای و به همراه جوانان، جانی تازه گرفت. به واسطه این راهبرد، جوانان به عنوان اولویت فعالیتهای یونسکو به رسمیت شناخته شدند.
سرپرست دفتر منطقه ای یونسکو در تهران ادامه داد: از آن تاریخ تا به امروز یونسکو در این چارچوب، برنامههای متنوع مرتبط به جوانان و رشد آنها را ترویج داده و راهاندازی کرده است. نقطه مشترک تمام این برنامهها شعار " توسط جوانان، با جوانان و برای جوانان" است.
تسِوِتکوفسکی با اشاره به این که در سال ۱۳۷۸، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ۲۱ مرداد را روز جهانی جوانان نامید، گفت: شعار امسال این روز "دگرگونی آموزش" است و بر تلاشهایی متمرکز است که بحث آموزش را برای جوانان مرتبطتر و عادلانهتر کند و این شامل تلاشهایی که توسط خود جوانان صورت میگیرد، نیز میشود. از این رو یونسکو به عنوان کارگزاری پیشتاز سازمان ملل متحد در امر آموزش، فرصت را مغتم شمرده و از دولتها، جوانان و سازمانهای متمرکز بر جوانان و با رهبری جوانان و دیگر شرکای ذینفع دعوت میکند تا هم آموزش را دگرگون کنند و هم ظرفیت دگرگونساز آموزش را در راستای دستیابی به پایداری در سراسر جهان تقویت کنند.
به گفته وی علیرغم تلاش مداوم یونسکو برای ترویج آموزش، آمارهای موجود یادآور آن است که نظامهای آموزشی همچنان نیازمند دگرگونی های اساسی در راستای فراگیر و قابل دسترس شدن هستند.
سرپرست دفتر منطقه ای یونسکو در تهران با بیان این که تنها ۱۰ درصد جمعیت کشورهای کمدرآمد، دوره متوسطه را به اتمام رسانده اند، گفت: حدود ۴۰ درصد از جمعیت جهان به زبانی به غیر از زمان مادریاشان یا زبانی که کاملا با آن آشنا باشند آموزش میبینند. همچنین بالغ بر ۷۵ درصد پناهندگان در سن آموزش متوسطه از تحصیل بازماندهاند.
تسِوِتکوفسکی با بیان این که جوانان بومی، توان یابان جوان و ... با چالشهای مضاعفی برای دسترسی به آموزش متناسب با نیازها و تواناییهای متنوع شان مواجه هستند، گفت: آن نیاز ها نمایانگر و پذیرای واقعیت و هویت ویژه آنهاست.
وی ادامه داد: همان طور که احتمالا میدانید، فراهم کردن آموزش مرتبط، فراگیر و در دسترس برای دستیابی به پایداری ضروری است. آموزش، "تقویت کننده توسعه" است.
آموزش باید به نتایج یادگیری موثر بینجامد و محتوای برنامه درسی و نحوه آموزش آن باید نه تنها با انقلاب صنعتی چهارم و آینده کار و زندگی که همچنین با فرصتها و چالشهای فضای اجتماعی دائم در تغییر، متناسب باشد.
به گفته وی، دفتر منطقهای یونسکو در تهران، در چند سال اخیر فعالیتهای متنوعی در ارتباط با جوانان و آموزش اجرا کرده است. نمونهای از تلاش ما برای ادغام این دو مقوله، برگزاری "کارگاه مشارکت جوانان در حفاظت از ژئوپارک جهانی یونسکو" در جزیره قشم است که در اسفندماه سال گذشته برگزار شد و ما از طریق این کارگاه، جوانان را با مهارتهای کاربردی برای نیل به پایداری و توسعه، توانمندتر ساختیم و آنها را برای ایفای نقشی پیشرو در کاهش چالشهای مربوط به تغییرات اقلیم و تعداد بالای گردشگر در ژئوپارکها تشویق کردیم. به همین ترتیب، زنان و مردان جوان را تشویق به مشارکت شهروندی فعال در راستای پایداری و صلح در جوامع شان کردیم.
وی ادامه داد: اقدامات یونسکو بهتنهایی همه مسائل را حل نمیکند. تلاشهای ما در راستای همافزایی با تلاشهای همهجانبه مقامات آموزشی ایران برای دسترسی حداکثری به جمعیت جوان است.
وی افزود: از این سو، اقدامات انجام شده توسط دولت ایران همراه با دیگر فعالان مدنی در ایران در زمینه جوانان و آموزش، دستاوردهای جالب توجهی داشته است. ایران تاریخی برجسته در ترویج آموزش برای همگان دارد. نقطه شروع آموزش فراگیر در ایران به قدمت سال ۱۲۹۹ و تاسیس مدرسهای خیریه برای کودکان نابینا در تبریز برمیگردد. سه سال پس از آن، آموزش خصوصی برای افراد ناشنوا توسط یک معلم ایرانی معرفی شد.
سرپرست دفتر منطقه ای یونسکو در تهران ادامه داد: در سال۱۳۴۷، دفتری به نام آموزش کودکان و دانشآموزان در وزارت آموزش و پرورش ایران تشکیل شد. پس از انقلاب اسلامی، آموزش استثنایی به طور قابل توجهی گسترش پیدا کرد که مهمترین دستاورد آن تاسیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی در سال ۱۳۷۰ بود.
تسِوِتکوفسکی افزود: هرچند که طبیعت دائم در تغییر جامعه ما، دائما ما را در معرض چالشهایی که قبلا هرگز وجود نداشته قرار میدهد، با این وجود تعهد دیرینه ما واضح و استوار میماند: هیچکس نباید از قافله آموزش عقب بماند.
وی در پایان با بیان این که به مناسبت نکوداشت روز جهانی جوانان، امیدوار است بتواند توجه کل جامعه ایران را بیش از پیش به مسائل مرتبط با رشد و توسعه جوانان و بخصوص، به شعار امسال در درگرگون ساختن آموزش معطوف کند، گفت: برای دستیابی به این هدف، یونسکو و دیگر شرکا، نباید از هیچ کوششی برای همافزایی تلاشهایشان و همکاری شانه به شانه در تامین آموزش مرتبط، عادلانه و فراگیر برای نسل بعدی دریغ کنند.