لس آنجلس تایمز گزارش داد : آزادی نفتکش ایرانی نشان داد که ترامپ با چالش عدم همراهی شرکای سنتی در کمپین فشار حداکثری علیه ایران روبرو خواهد بود.
نفتکش ایرانی «آدریان دریا» (گریس ۱) حدود ۴۰ روز پیش به بهانه بی اساس «نقض تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه» توسط شناورهای نیروی دریای انگلیس در تنگه جبلالطارق توقیف شد.
روز پنجشنبه گذشته دادگاه عالی جبلالطارق با بیاعتنایی به فشارها و درخواست رسمی آمریکا برای تمدید توقیف این نفتکش، حکم آزادی آن را صادر کرد اما دادگاه منطقه کلمبیا در آمریکا روز جمعه به حکم توقیف آن رأی داد.
در تشدید تنش نفتکش ها بین غرب و ایران و نهایتاً آزادی این کشتی غول پیکر مشخص شد که واشنگتن با مقاومت شرکای بین المللی سنتی خود برای ادامه سخت گیری ها بر تهران مواجه خواهد بود.
دولت ترامپ بنا داشت "فشار حداکثری" خود را به سمت دریاها سوق دهد و از این طریق، توانایی تهران در صادرات نفت از طریق ناوگان نفتی اش را مختل کند.
اما این برنامه ها به دلیل محدودیت های قانونی و نقاط ضعف متحدان اروپایی بخوبی در یک کارزار فشار حداکثری پیش نرفت و پایتخت های اروپایی همچنان می کوشند که برای تعامل با تهران بر تلاش های دیپلماتیک خود بیفزایند.
آرین طباطبایی محقق علوم سیاسی در گروه رند به لس آنجلس تایمز می گوید: "اروپایی ها عمدتاً با این نظر ایالات متحده که فعالیت های ایران در برخی مناطق چالش برانگیز است، همراهی می کنند اما آنها بر سر نحوه رفتار در قبال ایران با واشنگتن اختلاف نظر دارند."
او اضافه کرد: کمپین فشار حداکثری ترامپ که شامل فشار بر ایران در دریاها نیز خواهد شد؛ نه فقط به منافع تهران، بلکه به منافع اروپا نیز آسیب می رساند. اروپایی ها از اینکه در میانه این تنش ها قرا بگیرند، ناراحت هستند و از این رو به سیاست فشار حداکثری ترامپ اعتراض دارند.
نفتکش گریس ۱ که ماه گذشته توسط جبل الطارق توقیف شد، نمونه خوبی برای به آزمون گذاردن این گزاره بود که آیا اروپایی ها در اجرای تحریم های آمریکا در آب های بین المللی به واشنگتن کمک خواهند کرد و یا رفتار آنها محدود به اعمال سیاست های خود است؟
اسفندیار باتمانقلیچ، بنیانگذار شرکت رسانه ای"بورس & بازار" که بر تجارت در ایران تمرکز دارد، می گوید: دادگاه عالی ناحیه نیمه مختار جبل الطارق در حالی حکم به آزادی کشتی ایرانی داده است که مقامات ایرانی حاضر به دادن هیچگونه تعهدی در خصوص مسیر کشتی نشدند و از این سو، هنوز هم نفتکش انگلیسی در توقیف دریایی ایران است.
این آزادی همچنین به رغم درخواست رسمی واشنگتن مبنی بر ادامه توقیف این نفتکش به دلیل نقض تحریم های ایالات متحده صادر شد. دولت جبل الطارق در بیانیه ای اعلام کرد که درخواست آمریکا را "با دقت فراوان" مورد بررسی قرار داده است اما نمی تواند به آن صورت ببخشد. زیرا مجازات های اتحادیه اروپا نمی تواند در مورد گریس ۱ اعمال شود.
بنابر این، در حالی که آمریکا سعی داشت قدرت مانور ایران در خصوص فروش نفتش را بسیار محدود کند، تهران در اقدامی ساده و با توقیف نفتکش انگلیسی نشان داد می تواند در مقابل کمپین فشار حداکثری مقاومت نشان دهد و متعاقباً نفتکش توقیف شده خود را هم آزاد کند.
واشنگتن همچنین برای محافظت از حمل و نقل دریایی در مقابل تهدیدات احتمالی ایران، از ۶۰ کشور جهان خواست تا به یک ائتلاف دریایی به رهبری ایالات متحده بپیوندند که بلکه در هنگام عبور کشتی ها از تنگه هرمز، کاروانهایی برای اسکورت آن ها در نظر گرفته شود.
لارنس برنان استاد حقوق دریانوردی در دانشگاه فوردهام نیویورک و کاپیتان سابق نیروی دریایی ارتش آمریکا که سابقه خدمت در خلیج فارس دارد، در این باره می گوید: چالش های چنین مأموریتی قابل توجه است.
"شما چگونه می توانید کشتی ها را در دریا محافظت کنید؟ برای این کار به کشتی های متعدد و پشتیبانی هوایی نیاز هست."
برنان اضافه کرد: طی فاصله تنگه هرمز از بنادر دریایی ایالات متحده هفته ها زمان می برد. عرض این تنگه نیز به گونه ای است که کشتی های بزرگتر مانند ناوهای هواپیما بر برای عبور با دشواری هایی مواجه خواهند بود.
علاوه بر چنین مشکلاتی، تعداد معدودی از کشورهای اروپایی وارد این ائتلاف شدند. چنانچه آلمان کاملاً امتناع کرد.
افزایش بی ثباتی در تنگه هرمز نرخ بیمه را هم بالا برده است. ریچارد مالینسون تحلیلگر و بنیانگذار شرکت های انرژی در این باره می گوید: بیمه گذاران ۱۰ تا ۱۵ درصد حق بیمه اضافه برای عبور کشتی ها از تنگه هرمز استفاده می کنند و این موضوع باعث شده که شرکت ها به دنبال راه های دیگری برای انتقال نفت خود باشند.
مجموعه این دلایل نشان می دهد که شرکای سنتی آمریکا در اروپا، واشنگتن را در فشار حداکثری با ایران همراهی نمی کنند.