از کاسبیهای ناسالمی که به تازگی شیوع زیادی یافته، انجام تصادفات ساختگی با هدف اخاذی از بیمههاست که در برخی موارد رد پای آنها به باندهای سازمان یافتهای میرسد که افراد بیخانمان و کم بضاعت را طعمه میکنند.
افراد سودجو گاهی با صحنهسازی و تصادف ساختگی اقدام به پروندهسازی برای اخذ خسارت از بیمه میکنند که پیگیریها در برخی موارد به شناسایی باندهای حرفهای منجر شده است.
در تصادفات ساختگی، افراد یا خودشان صدمات را وارد میکنند یا گاهی اوقات توسط افراد حرفهای که تخصص دارند صدمات شدید و خطرناکی مانند شکستگی استخوان و جراحات متعدد و شکستگی دندانها و سایر موارد روی بدن افراد ایجاد میشود تا از بیمه خسارت بگیرند. معمولا در این نوع تصادفات ساختگی، از خودروهای قدیمی و فرسوده استفاده می کنند.
بخش دیگری از تخلفات این بخش نیز مربوط به تبانی و سندسازی برای اخذ خسارت تصادف است به طوری که هیچ تصادفی رخ نمیدهد، اما برای اخذ خسارت بیمه، سندسازی میشود.
همچنین گاهی اوقات، تصادف واقعی رخ میدهد، اما در اعلام رقم خسارت، تخلف شده و رقم بیشتری اعلام میشود تا از این طریق، فرد خسارت دیده، غرامت بیشتری دریافت کند.
سهم ۱۵ تا ۲۰ درصدی تصادفات ساختگی از مجموع تصادفات
درباره سهم دقیق تصادفات ساختگی از مجموع تصادفهای منجر به پرداخت خسارت بیمه، آمار دقیقی وجود ندارد، که علت آن به پیچیده بودن وقوع این تخلفات و ملاحظات مربوط به آن است.
اما رئیس کل بیمه مرکزی ایران از سهم حدود ۲۰ درصدی این نوع تصادفات و تخلفات مربوط به اعلام خسارت این بخش سخن میگوید.
«غلامرضا سلیمانی» چندی پیش به ایرنا گفت: با بررسی آماری مشخص شد که حدود ۲۰ درصد از تصادفات رخ داده مربوط به حوادث غیرطبیعی بوده یا اینکه خسارات اعلام شده در آن بیش از رقم واقعی بوده است.
مدیرعامل بیمه آرمان نیز در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در این باره گفت: آمار دقیقی وجود ندارد اما برآورد میشود که ۱۵ تا ۲۰ درصد از خسارتهای مربوط به بیمه بدنه خودرو مربوط به تقلب و تخلف باشد.
کامبیر پیکارجو اضافه کرد: این نوع تخلفها هم شامل تصادفهای ساختگی و هم شامل تقلب و تخلف در میزان اعلام خسارت و دستکاری اسناد است.
چندی پیش مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران در این باره به ایرنا گفته بود: در سال گذشته (۱۳۹۷) ۱۸۵پرونده تصادف ساختگی کشف و با انجام کارشناسیهای تخصصی به مراجع قضایی معرفی شد.
مدیرکل پزشکی قانونی خراسان جنوبی نیز در ماه گذشته اعلام کرد: تصادفات ساختگی و کلاهبرداری از موسسههای بیمه توسط افراد غیر بومی در حال افزایش است.
به گفته مصطفی جعفرزاده در نشست شورای پیشگیری از وقوع جرم استان خراسان جنوبی، سال گذشته یک مورد کلاهبرداری در این زمینه کشف شد که رقم زیادی را از این طریق کلاهبرداری کرده بود.
بابک سلحشور مدیرکل پزشکی قانونی خراسان شمالی نیز به تازگی از افزایش ۱۲.۵ درصدی تصادفات ساختگی در خراسان شمالی خبر داده است.
انجام تصادف ساختگی توسط افراد غیر بومی
نکته جالب توجه در تصادفات ساختگی با هدف اخذ خسارت بیمه این است که افراد متخلف، تلاش میکنند که تصادف را در استان هایی غیر از استان محل سکونت خود انجام دهند.
علت تمایل به انجام تصادف در استانی غیر از محل سکونت این است که در زمان وقوع تصادف در استانی دیگر، سختگیری زیادی درباره صحنه تصادف و سایر موارد انجام نمیشود.
در واقع، تلاشهای زیادی از طرف نهادها و سازمان های مسئول انجام شده تا افرادی که دچار تصادفات جادهای میشوند، در استانهای دیگر با مشکلات اداری و بوروکراسی مواجه نشوند که افراد سودجو از این موضوع سوءاستفاده میکنند.
این افراد سودجو با نامهای که از پزشکی قانونی استان محل وقوع تصادف دریافت کردهاند در شهر خود برای دریافت غرامت بیمه اقدام میکنند.
بیخانمانها و کم بضاعتها، قربانیان تصادفات ساختگی
بخشی از تصادفهای ساختگی توسط گروه ها و باندهایی انجام می شود که افراد کم بضاعت و بی خانمان را طعمه قرار میدهند.
در این شیوه، متخلفان به بیخانمان ها و افراد نیازمند مبالغی ناچیز را پرداخت میکنند تا قربانی تصادف شوند.
سود اصلی این تخلف عاید افراد سودجو و سردستهها میشوند و افراد فقیری که نقش طعمه را بازی میکنند مبلغ ناچیزی را دریافت میکنند. این در حالی است که این قربانیان گاهی صدمات جسمی ناگواری دیده و حتی ممکن است فوت شوند.
راهکارهای بیمه برای شناسایی تصادفات ساختگی
مهمترین راهکارهای صنعت بیمه برای مقابله با تصادفهای ساختگی و تخلف در اعلام خسارتهای مربوط به این صنعت، پیگیری ۲ طرح «بیمه راننده محور» و «ایجاد سامانههای اطلاعاتی و مدلسازی» است که بر اساس آن، شناسایی افراد متخلف و همچنین شناسایی سندسازی در اعلام میزان خسارت، تسهیل میشود.
بر اساس قانون باید تا پایان برنامه ششم توسعه، بیمه نامههای راننده محور مطابق با رفتار راننده صادر شود. بر اساس این طرح، رانندههای پرخطر شناسایی شده و حق بیمه بیشتری از آنها اخذ خواهد شد.
درباره میزان موفقیت این دسته از متخلفان، آمار دقیقی وجود ندارد، زیرا با افزایش دقت کارشناسان پزشکی قانونی و بیمه برای شناسایی آنها، این دسته از متخلفان از روشهای مبتکرانهتر و پیچیدهتری برای دور زدن بیمه ها استفاده میکنند.
در حال حاضر سامانهها و نرم افزارهایی توسط شرکتهای بیمه در دست تهیه است که از طریق آنها میتوان، میزان تصادفاتهای ساختگی و خسارات غیرواقعی را کاهش داد که البته تا رسیدن به نتیجه مطلوب فاصله زیادی دارد.