چه تبلیغات پزشکی در اینستاگرام ممنوع است؟
فربد رهنما با اشاره به آزاد بودن تبلیغات امور پزشکی در اینستاگرام افزود: تمام شاغلان حرفه پزشکی و وابسته می‌توانند با مراجعه به سازمان نظام پزشکی و اخذ مجوز‌های قانونی، نسبت به تبلیغ در فضای مجازی به ویژه در اینستاگرام اقدام کنند.
وی با اشاره به برخی تبلیغات خارج از عرف در حوزه سلامت و امور پزشکی در فضای اینستاگرام افزود: در حال حاضر دغدغه اصلی نظارتی ما تبلیغات غیر مجاز امور پزشکی در فضای مجازی بویژه اینستاگرام است که البته بخشی از آن توسط افراد و مراکز فاقد صلاحیت انجام می‌شود. این تبلیغات می‌تواند موجب بروز مشکلات عدید‌های از جمله القای خدمات شود که در راستای رسالت حرف‌های جامعه پزشکی نیست.
رهنما با تاکید بر اینکه مرجع صدور مجوز تبلیغات، سازمان نظام پزشکی محل تبلیغ است که پس از انجام کارشناسی و دریافت تعرفه مصوب اقدام به صدور مجوز تبلیغات ممهور به مهر برجسته می‌کند، گفت: فضای مجازی تحت شمول دستورالعمل تبلیغات سازمان نظام پزشکی است به این معنی که اگر فردی بخواهد در فضای مجازی اقدام به تبلیغات دارویی، آرایشی، بهداشتی یا امور پزشکی کند، موظف به اخذ مجوز از سازمان نظام پزشکی است.
وی ادامه داد: این مجوز با در نظر گرفتن جامعه هدف، محتوای تبلیغات و راستی آزمایی محتوا صادر می‌شود و این در حالی است که بسیاری از افراد بدون اخذ مجوز در فضای مجازی اقدام به تبلیغات امور پزشکی می‌کنندکه یکی از معضلات جدی نظام سلامت است.
مدیر کل نظارت سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: تبلیغ در تمام شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی، مشمول قانون و نظارت مستقیم سازمان نظام پزشکی است و اگر پزشکی بخواهد در فضای اینستاگرام تبلیغ کند، باید مطابق قانون با مراجعه به سازمان نظام پزشکی منطقه‌ای که کار می‌کند، درخواست مجوز تبلیغات کند.
رهنما اضافه کرد: سازمان نظام پزشکی مربوطه با در نظرگرفتن پروانه طبابت و نوع درخواست فرد متقاضی و در چهارچوب قوانین و ضوابط مربوطه، مجوز تبلیغات را صادر می‌کند.
وی اضافه کرد: اگر پزشک یا یک مرکز درمانی بدون اخذ مجوز اقدام به تبلیغ کرده باشد به هیات‌های انتظامی سازمان نظام پزشکی و اگر تبلیغ توسط افراد غیرپزشک انجام شده باشد، به دادسرای جرایم پزشکی ارجاع داده می‌شود.
رهنما، همچنین در زمینه تبلیغاتی که هویت صاحب صفحه در اینستاگرام مشخص نباشد، اظهار داشت: تخلفات تبلیغاتی این صفحات به پلیس فتا و مراجع قضایی اعلام می‌شود.
مدیرکل نظارت سازمان نظام پزشکی با اشاره به اینکه رصد تبلیغات فضای مجازی بویژه تبلیغات پزشک نماها، توسط این سازمان از سال گذشته آغاز شده است؛ گفت: اقدامات مناسبی در این راستا صورت گرفته و ۲۱۰ شعبه سازمان نظام پزشکی را در سراسر کشور فعال کردیم که همکاری مناسبی از سوی جامعه پزشکی، سازمان‌های نظام پزشکی و پلیس فتا صورت گرفته است.
طبقه بندی تخلفات امور پزشکی از سوی نظام پزشکی
وی افزود: یکی از فعالیت‌های جدید سازمان نظام پزشکی در راستای جلوگیری از تبلیغات لجام گسیخته کنونی، طبقه‌بندی و گرید بندی تخلفات است که مرجع رسیدگی به هر یک از این تخلفات ممکن است یک شخصیت حقوقی مجزا باشد.
رهنما، در ادامه تبلیغات بدون اخذ مجوز از نظام پزشکی را بر حسب شدت آسیب‌رسانی به ۴ دسته تقسیم کرد و گفت: دسته اول تبلیغاتی است که در چارچوب ضوابط مندرج در دستورالعمل بوده، اما مجوز لازم را از نظام پزشکی مربوطه دریافت نکرده است که پایین‌ترین درجه تخلف تبلیغاتی محسوب می‌شود. دسته دوم تبلیغات بدون مجوز با محتوای فریبنده و اغواگرانه است؛ مثلاً فردی که ادعا می‌کند بیماری خاصی را تضمینی درمان می‌کند. دسته سوم تبلیغات بدون مجوزی است که محتوای غیرواقعی در خصوص رشته پزشک دارد که به طور نمونه می‌توان به معرفی پزشک با عناوین تخصصی نامرتبط اشاره کرد. دسته چهارم مربوط به تخلفاتی است که بر خلاف اصول اخلاقی و حاوی تصاویر بدن بیماران است که البته این دسته نیز بر حسب عضو مورد نمایش یک تقسیم بندی ثانویه دارد. بعضی از موارد این دسته چهارم از تخلف خارج شده و مصداق جرم هستند.
سازمان نظام پزشکی مرجع بررسی محتوای تبلیغات حوزه سلامت
رهنما در پاسخ به این سوال که آیا اخذ مجوز از سوی سازمان غذا و دارو برای تبلیغ کفایت می‌کند، تصریح کرد: همکاران ما در سازمان غذا و دارو مجوز ساخت، تولید، واردات یا توزیع یک محصول را صادر می‌کنند، ولی در هنگام تبلیغات یک محصول و اشاره به خواص و فواید آن، باید بررسی توسط سازمان نظام پزشکی صورت گیرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در چند سال اخیر همکاری مناسبی با سازمان نظام پزشکی برای ابلاغ دستورالعمل تبلیغات نظام پزشکی به کانون‌های تبلیغاتی خود داشته است.
وی ادامه داد: صاحبان رسانه از جمله صدا و سیما باید به قانون تمکین کنند، متاسفانه در حال حاضر بسیاری از تبلیغات حوزه سلامت که از صدا و سیما پخش می‌شود، مجوز‌های لازم را از سازمان نظام پزشکی دریافت نکرده است.
مدیر کل نظارت سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: هر چند که موسسات و مراکز درمانی پروانه بهره برداری خود را از وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌گیرند، اما مجوز تبلیغات آن‌ها را سازمان نظام پزشکی بررسی و صادرمی کند و اگر موسسات پزشکی مرتکب تخلف تبلیغاتی شوند، رسیدگی به آن تخلف با احضار مسئول فنی موسسه به دادسرای انتظامی سازمان نظام پزشکی انجام می‌شود.
وی یادآور شد: با توجه به اینکه در حال حاضر صدور مجوز تبلیغات امور پزشکی در فضای مجازی توسط سازمان‌های نظام پزشکی سراسر کشور انجام می‌شود، از اعضای فرهیخته سازمان نظام پزشکی خواستاریم که صرفا پس از اخذ مجوز‌های لازم به تبلیغات در فضای مجازی اقدام کنند.
