تبعات حذف زنان از دوچرخه‌سواری
از روز دوشنبه خبرهایی مبنی بر حذف گزینه زنان از اپلیکیشن بیدود (نرم‌افزار استفاده از دوچرخه‌های شهری) در فضای مجازی منتشر شد. یکی از کاربران با انتشار تصویری از صفحه ثبت‌نام بیدود نوشت: ظاهرا بیدود از ارائه دوچرخه و ثبت‌نام کاربران زن منع شده و تنها با انتخاب گزینه مرد امکان ثبت‌نام جدید در نرم‌افزار وجود دارد؛ امیدوارم بیدود جوابی روشن برای این قضیه داشته باشد.
جست‌وجو نشان از آن داشت که این ادعا صحیح است؛ با ورود به اپلیکیشن بیدود و تلاش برای ثبت‌نام با گزینه زن، نرم‌افزار با خطا مواجه می‌شد و بلافاصله بعد از تغییر جنسیت از زن به مرد، متقاضی می‌توانست ثبت‌نام کند. این در حالی بود که کاربران زن زیادی پیش از این اتفاق در سامانه ثبت‌نام کرده بودند و از دوچرخه‌های بیدود استفاده می‌کردند. بااین‌حال، در روزهای گذشته صفحه بیدود مثل صفحه خرید بلیت استادیوم شده بود؛ زنان امکان استفاده نداشتند و تنها با تغییر جنسیت می‌توانستند از این امکان استفاده کنند.
سؤال اصلی این است؛ اگر زنان به‌عنوان مرد ثبت‌نام کنند تکلیف چه می‌شود و اصلا دلیل این ممنوعیت چیست؟ آن‌هم در شرایطی که شهرداری تلاش زیادی برای ترویج فرهنگ دوچرخه‌سواری در سطح شهر می‌کند، اما نیمی از جمعیت شهری نمی‌توانند از این امکان استفاده کنند!
از همان اوایل صبح که این خبر در فضای مجازی منتشر شد، اعتراض‌ها نیز به این اتفاق گسترش پیدا کرد. کاربران زیادی درباره تحریم بیدود صحبت می‌کردند و دنبال جواب مشخص سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری به این اتفاق بودند.
اتفاقات زنجیره‌ای هفته‌ها و ماه‌های گذشته درباره زنان، نشان از فشار مضاعف به نیمی از جمعیت ایران دارد.
احضار ماشین‌ها به پلیس امنیت اخلاقی به بهانه بدحجابی، تحریم فوتبال ایران به دلیل اجازه‌ندادن ورود زنان به استادیوم، دستگیری دخترانی که با تغییر چهره تلاش می‌کردند وارد ورزشگاه‌ها شوند، حرف‌وحدیث‌ها و شکایت‌ها از موتورسواری و اعطانکردن گواهی‌نامه موتور به دختران، انتشار فیلم ضرب‌وشتم دختری در یکی از پارک‌های تهران و کشاندن او به سمت ماشین پلیس و حذف گزینه زنان از اپلیکیشن دوچرخه‌های شهری، تنها بخشی از اتفاقاتی است که از ابتدای سال جاری زنان تجربه کرده‌اند. همه اینها در حالی اتفاق می‌افتد که به نظر می‌رسد با توجه به فشارهای خارجی به کشور، بازسازی فضای داخلی می‌تواند به تاب‌آوری اجتماعی کمک کنند.
مطابق گفته‌های برخی منابع آگاه و آنچه در فضای مجازی منتشر شده است، فشارها به شهرداری برای حذف گزینه زنان از اپلیکیشن بیدود از مدت‌ها پیش شروع شده و شهرداری تا روز گذشته در برابر این حذف مقاومت کرده است. توییت یکی از کاربران فضای مجازی نیز مؤید همین نکته بود؛ این توییت که بعد از ساعتی از صفحه کاربر حذف شد. شنیده شده بازپرس شعبه یک دادسرای ارشاد حکم پلمب این شرکت را صادر کرده بود که با رایزنی شهرداری، مهلت چندروزه‌ای داده و مسئله با حذف زنان حل شده است.
مطابق گفته‌های منابع آگاه، چندماهی می‌شود که شهرداری برای حذف زنان از بیدود تحت فشار است و قرار بوده در این اپلیکیشن اعلام شود دوچرخه‌سواری زنان ممنوع است که فعلا این ماجرا رفع شده است. علی پیرحسین‌لو، مشاور معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، در صفحه توییترش به بازنشر نظر مخالفان حذف زنان از بیدود پرداخت. او با انتشار توییت زینب نصیری، مدیرکل سلامت شهرداری تهران، به صورت تلویحی مخالفت سازمان حمل‌ونقل و ترافیک و شرکت بیدود را به این اتفاق نشان داد.
نصیری نوشته بود: نمی‌شود 50 درصد جمعیت را از دوچرخه‌سواری منع کرد بعد انتظار شهری پاک داشت. لازمه تحقق شهر انسان‌محور و سلامت‌محور، امکان برنامه‌ریزی مبتنی بر نیاز همه شهروندان است. با حذف این حق زنان، نه‌تنها نیمی از جمعیت بلکه امکان تحقق مسیر سلامت خانواده‌محور سلب می‌شود.
بعد از انتشار این توییت‌ها بود که سخنگوی قوه قضائیه توضیحاتی را درباره دوچرخه‌سواری زنان ارائه کرد. قوه قضائیه منعی برای دوچرخه‌سواری زنان اعلام نکرد و حجاب را ملاک قرار داد. غلامحسین اسماعیلی گفت: دوچرخه‌سواری برای ما موضوعیت ندارد بلکه آنچه موضوعیت دارد، عفاف و حجاب است. بی‌حجابی در داخل خودرو یا بی‌حجابی روی موتور و دوچرخه هیچ تفاوتی ندارد؛ بنابراین دوچرخه‌سواری برای ما موضوعیت ندارد بلکه آنچه موضوعیت دارد، رعایت عفاف و حجاب است.پیرحسین‌لو نیز در توییتر خود نوشت: شهرداری نه برای دوچرخه‌های خودش محدودیت استفاده خانم‌ها را تعیین کرده، نه برای دوچرخه‌های بیدود.
دوچرخه‌سواری زنان منع قانونی ندارد؛ موضوعی که سخنگوی قوه قضائیه هم به‌تازگی دو بار تصریح کرده است. به‌زودی خود شرکت بیدود توضیح می‌دهد مشکل چه بوده است؛ به‌هرحال قرار نیست نصف جامعه محروم شوند.روز گذشته دوباره زنان به اپلیکیشن بیدود اضافه شدند و کاربران زن نیز می‌توانند از این امکان شهری استفاده کنند؛ اما گفته می‌شود حل‌شدن این مشکل فعلا موقتی و به دلیل فشار رسانه‌ای است.
باید دید بیدود چقدر می‌تواند زیر این فشار دوام بیاورد؟ به نظر می‌رسد این روزها شهرداری فشارهای زیادی را متحمل می‌شود؛ از ماجرا و حواشی سگ‌کشی تا دستگیری جمعی از فعالان حقوق حیوانات که روبه‌روی شهرداری تجمع کرده بودند و حالا ماجرای بیدود و تهدید تحریم اپلیکیشنی که می‌توانست یک یادگاری موفق از دوران شهرداری اصلاح‌طلبان باشد.
