همزمان با آتشسوزی گسترده جنگلهای آمازون، ریکاردو سالیس، وزیر محیط زیست برزیل در هنگام سخنرانی در یک نشست مرتبط با تغییرات جوی از سوی حاضرین هو شد و بسیاری به سخنرانی او اعتراض کردند.
بر اساس اطلاعاتی که توسط موسسه تحقیقات فضایی برزیل منتشر شد، آتشسوزی در جنگلهای آمازون در سال ۲۰۱۹ رکورد شکسته و ۸۴% نسبت به سال گذشته رشد داشته است.
زمانی که آقای سالیس برای این سخنرانی در نشست سازمان ملل، پشت میکروفن قرار گرفت، گروهی از حاضرین همزمان با هو کردن فریاد زدند: "منطقه آمازون در حال سوختن است."
این کنفرانس همزمان با "هفته آب و هوای آمریکای لاتین و کارائیب" توسط سازمان ملل در شهر سالوادور برزیل برگزار شده تا درباره تغییرات جوی در منطقه در آن گفتوگو شود.
این کنفرانس که علاوه بر مقامهای دولتی، نمایندگان سازمانهای غیردولتی، شرکتهای تجاری و سازمانهای آموزشی نیز در آن حضور دارند، از جمله اقدامات سازمان ملل برای تبلیغ اقدامات محیط زیستی است.
منتقدین از چه چیز ناراحتند؟
بسیاری از فعالین محیط زیست معتقدند که دولت برزیل در بحران آتشسوزی اخیر مقصر است.
منتقدین میگویند که ژائیر بولسونارو، رئیسجمهور برزیل که یک سیاستمدار راست افراطی محسوب میشود، سیاستهایی برگزیده که به نابود کردن جنگلهای آمازون سرعت بخشیده است.
از جمله سیاستهای بولسونارو، تشویق جنگلزدایی و تبدیل زمینهای بیشتر به مزارع کشاورزی است.
آمازون بزرگترین "جنگل بارانی" کره زمین است و به دلیل وسعتش برای جلوگیری از گرم شدن سراسر سیاره، اهمیت بسیاری دارد. دانشمندان معتقدند که نابود کردن آمازون، به گرمایش زمین سرعت میبخشد.
منتقدین میگویند که دولت دست راستی برزیل سیاستهایی برگزیده که در آنها "توسعه" بر "حفظ محیط زیست" تقدم دارد.
به گفته آنها از زمان به قدرت رسیدن راست افراطی در برزیل روند آسیب رسیدن به آمازون شدت گرفته است.
این اعتراضها با انتشار اطلاعات سازمان تحقیقات فضایی برزیل شدت گرفته است. این اطلاعات نشان میدهند که در سال جاری میلادی تاکنون بیش از ۷۴ هزار آتشسوزی در جنگلهای برزیل رخ داده است. این رقم در سراسر ۱۲ ماه سال ۲۰۱۸، حدود ۴۰ هزار مورد بود.
تصاویر ماهوارهای تازهای که منتشر شده نشان میدهند که بخش بزرگی از ایالت روریما در شمال برزیل با دود پوشیده شده است. این تصاویر که برزیلیها را شوکه کرده موجب شده تا در توییتر، کاربران برزیلی هشتگی را با معنای "برای آمازون دعا کنید (#prayforamazonia)" به هشتگ داغ تبدیل کنند.
با این حال سازمان فضانوردی آمریکا (ناسا) میگوید که میزان آتشسوزیهای آمازون در سال جاری از متوسط سالیانه کمتر بوده است.
سرزمینهایی که در خطر قرار گرفتهاند، سکونتگاه سه میلیون نوع گیاه و جانور هستند. همچنین یک میلیون انسان نیز در این منطقه زندگی میکنند.
واکنش دولت برزیل چه بوده؟
بولسونارو که با اظهارنظرهای خبرساز و تند مشهور است، در واکنش به وقایع اخیر نیز با بیاهمیت جلوه دادن تصاویر ماهوارهای که اطلاعات سازمان فضایی کشورش منتشر کرده، به خشم مخالفانش افزود.
او گفت که هماکنون فصل "کیمادا" است و این اتفاقات عادی است. "کیمادا" در برزیل زمانی است که کشاورزان با هدف آماده کردن زمینهای کشاورزی، این زمینها را آتش میزنند.
اما سازمان فضایی برزیل میگوید که میزان آتشسوزیهای فعلی تناسبی با اقدامات کشاورزان ندارد.
با این حال، رئیسجمهور برزیل با لحنی طنز گفت: "تا حالا به من میگفتند سلطان اره برقی. اما حالا شدهام نرون که در حال آتش زدن آمازون هستم."
"نرون" نام یکی از امپراتورهای رم است که همواره متهم بوده به شکل عمدی شهر رم را به آتش کشیده تا بتواند ویلاهای آریستوکراتهای شهر را نابود کند و در قلب شهر، یک باغ بزرگ بسازد.
بولسونارو کمی بعد به شکل تلویحی سازمانهای غیردولتی طرفدار محیط زیست را متهم کرد که آمازون را به آتش کشیدهاند تا از او انتقام بگیرند. او گفت که این سازمانها از اینکه بودجهشان کاسته شده ناراحتند.
رئیسجمهور برزیل هیچ سندی برای تایید این ادعا ارائه نکرد و از سازمان به خصوصی نام نبرد.
این نخستین بار نیست که بولسونارو از وجود "توطئه" علیه خودش صحبت میکند. او ماه گذشته اطلاعات سازمان تحقیقات فضایی کشورش را زیر سئوال برد و مدیر آن را به دروغگویی متهم کرد.
اندکی بعد هم مدیر این سازمان را اخراج کرد.