آن دسته از کسانی که بیشتر اهل کتاب و مطالعه باشد احتمالاً اسم «ریان بن شبیب» را دیدهاند و او را میشناسند اما آنهایی که جوانترند اسم ریان بن شبیب را در نوحه معروف این روزها شنیدهاند. از همین رو شاید برای خیلیها جالب باشد که بدانند او چه کسی بوده و چرا اسمش درمداحی ها و روضههای امروز شنیده میشود.
ریان بن شبیب را جزو تاریخ نگاران و محدثان معتبر پیروان مذهب شیعه میدانند. کسی که بخش قابل توجهی از مقتل ها و روضههای مربوط به کربلا و قیام عاشورا را روی کاغذ آورده است. معروف ترین روایت ریان را به روایتی از قول امام رضا (علیه السلام) به مناسبت آغاز ماه محرم نسبت میدهند.
ریان ابن شبیب روایت کرده که من روز اول محرم خدمت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام رسیدم. حضرت فرمودند: ای پسر شبیب آیا امروز را روزه گرفتهای؟ عرض کردم نه یابن رسول الله! فرمودند: امروز روزی است که زکریا پروردگارش را خواند و گفت: پروردگارا فرزندی پاک به من مرحمت بفرما، همانا تو دعای بندگان را می شنوی. حق تعالی دعای او را مستجاب فرمود، در حالی که حضرت زکریا در محراب بود به ملائکه فرمود: او را ندا کردند گفتند خدا بشارت میدهد تو را به یحیی، پس هر که امروز را روزه بدارد و سپس دعا کند دعای او مستجاب میگردد چنان که دعای زکریا (علیه السلام) مستجاب گردید.
سپس حضرت فرمودند: ای پسرشبیب! محرم ماهی بود که اهل جاهلیت در زمان گذشته ظلم و قتال را در این ماه حرام میدانستند برای احترام این ماه، (نام این ماه محرم الحرام است.) پس این امت حرمت این ماه را نشناختند، حرمت پیامبر خدا را ندانستند، در این ماه با ذریه پیامبر قتال کردند و زنان ایشان را اسیر نمودند و اموالشان را به غارت بردند پس خدا اینها را هرگز نیامرزد.
ای پسرشبیب اگر گریه میکنی برای حسین بن علی بن ابی طالب (علیه السلام) گریه کن که او را مانند گوسفندی ذبح کردند و او را با هجده نفر از اهل بیت او شهید نمودند که هیچیک از آنها در روی زمین شبیه و مانندی نداشتند.
جایی دیگر ریان بن شبیب به نقل از امام هشتم در وصف واقعه عاشورا نوشته است:
ای پسر شبیب! خبر داد مرا پدرم از پدرش، از جدش که چون جدم حسین (علیه السلام) را شهید کردند از آسمان خون و خاک سرخ بارید.
ای پسر شبیب! اگر گریه میکنی بر حسین (علیه السلام) گریه کن که تا آب دیده بر روی صورت تو جاری شود خدای متعال تمام گناهان صغیره و کبیره تو را میآمرزد. خواه اندک باشد یا بسیار.
ای پسر شبیب! اگر میخواهی خدا را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی برای تو نباشد پس امام حسین (علیه السلام) را زیارت کن.
ای پسر شبیب! اگر میخواهی در غرفه عالیه بهشت ساکن شوی، با رسول خدا و ائمه طاهرین (علیه السلام) باشی، پس قاتلان حسین (علیه السلام) را لعنت کن.
ای پسر شبیب! اگر میخواهی مثل ثواب شهدای کربلا را داشته باشی، هر گاه که مصیبت آن حضرت را یاد میکنی بگو «یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزا عظیما» یعنی ای کاش من با شما میبودم و به فوز عظیم نائل میشدم.