محمدجواد ظریف، وزر امور خارجه ایران در گفتوگو با شبکه راشاتودی درباره وضعیت برجام و این که آیا این توافق از بین رفته است یا خیر گفت: نه این طور نیست. چراکه من باور دارم برجام یک دستاورد مهم در دیپلماسی بود و خیلی زود است که درباره از بین رفتن آن صحبت کنیم.
وی همچنین در این باره گفت که متاسفانه کشورهای اروپایی نتوانستهاند پولشان را در جایی هزینهکنند که حرف آن را میزنند. آنها حمایتشان از برجام را اعلام کردهاند اما آماده ریسک کردن و سرمایهگذاری برای حفظ یک دستاورد مهم دیپلماسی نبودند. ما[فقط] درباره اروپا حرف میزنیم چون روابط خوبی با روسیه و چین [به عنوان شرکای برجام] داریم، البته آمریکا بر این دو کشور نیز اثر گذاشته است. تحریمهای آمریکا که نه، بلکه اقداماتی غیرقانونی که من به آن جنگ اقتصادی علیه ایران میگویم، بر این دو کشور اثر گذاشته است. اما اروپاییها علیرغم اظهارات کلی در حمایت از برجام، آماده سرمایهگذاری برای آن نبودهاند. این که آنها به تعهداتشان عمل کنند، اهمیت دارد.
ظریف در ادامه با اشاره به مذاکرات اخیر هیئتهای دیپلماتیک ایران و فرانسه گفت که هدف از این مذاکرات این بوده است که آنها[فرانسه] ببینند که چطور میتوانند به تعهدات خودشان عمل کنند و مذاکره دوبارهای بر سر توافق برجام و تجدید نظر در آن مطرح نیست بلکه موضوع فقط اجرای آن است.
وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به این که آیا توصیه او به اروپاییها در چند وقت اخیر برای نپذیرفتن سلطه آمریکا و احترام به قوانین بینالمللی، تاثیری داشته است، گفت که او کسی را موعظه نکرده و فقط درباه واقعیتها صحبت میکند، اما اروپاییها باید بدانند که میل آمریکاییها برای نقض قوانین بینالمللی، در هرجا و هر زمانی که بخواهند، با [نقض] برجام متوقف نخواهد شد.
وی سپس درباره این که آیا اروپا تمایل آن را دارد و خواهد توانست که در برابر خواست آمریکا درباره برجام بایستد، اظهار کرد: فقط میتوانم این را بگویم که این همان کاری است که باید انجام بدهند. این که چگونه میخواهند این کار را انجام بدهند، با آمریکاییها مقابله کنند یا متقاعدشان کنند، تصمیم خودشان است. من فکر میکنم آمریکاییها متقاعد نخواهند شد مگر این که با عزم سراسر جهان برای تایید اصول قوانین بینالمللی مواجه شوند. میل یک زورگو[برای زورگویی] در صورت عدم مواجه شدن با واکنش، تقویت خواهد شد. بستگی دارد، ما در نوع تعامل اروپاییها با آمریکا مداخله نمیکنیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به علاوه درباره این که آیا انتظار دارد اروپاییها شرکتهای خودشان را وادار به تجارت با ایران کنند گفت که نه آنها نمیتوانند این کار را انجام دهند اما میتوانند به قوانین خودشان عمل کنند.
وی با اشاره به این که با دقت درباره توافق هستهای مذاکره شده است، گفت که آینده ایران به برجام بستگی ندارد و «ما آیندهمان را چه با برجام و چه بدون آن میسازیم».
ظریف به تلاش موفقیتآمیز ایران در احیای اقتصاد و ارزش پول خود نیز اشاره کرد و گفت: ما باور داریم که برجام دستاور مهمی است که نباید از بین برود اما از بین رفتن آن، ضربهای به دیپلماسی خواهد بود، نه ضربه به ایران. ما میخواهیم شاهد نجات یافتن این دستاورد باشیم اما اگر اروپاییها نتوانند سهم خودشان[از توافق] را انجام بدهند، همه ما از جمله آمریکا زیان خواهیم کرد.
وزیر امور خارجه ایران سپس درباره اجرایی شدن اینستکس توضیح داد: من هیچ موردی را نمیشناسم و برایم مهم نیست چراکه اینستکس یک سازوکار اروپایی و تلاش اروپا برای دور زدن تحریمها است. برای اروپاییها این سازوکار پیشنیازی برای عمل کردن به 11 تعهد آنها پس از زمان خروج آمریکا از برجام است. این تعهدات با علم بر این شکل گرفتهاند که آمریکا در آن همکاری نخواهد کرد
و اینها تعهداتی هستند که باید به آن عمل کنند و ما بر سر آن مذاکره میکنیم. اگر میخواهند با آمریکا [در این باره] رایزنی کنند، این به خودشان ارتباط دارد.
وی سپس با اشاره به این که ایران چهل سال است که بدون رابطه با آمریکا پابرجا است گفت که «ما هیچ وقت در برابر آمریکا زودباور نخواهیم بود».
ظریف در بخشی دیگر از این گفتوگو ضمن اشاره به این که منافع اقتصادی یکی از اصول برجام است گفت که این توافق بر دو رکن عدم اشاعه تسلیحات هستهای و عادیسازی روابط اقتصادی ایران استوار است.
او در پاسخ به این سوال که آیا ایران به منافع اقتصادی توافق هستهای دست پیدا خواهد کرد، گفت: ممکن است به تمام منافع اقتصادی دست پیدا نکنیم اما فکر میکنم که جامعه بینالمللی باید سر عقل بیاید و ببیند که اگر این جریان متوقف نشود، قربانیان بعدی در راه خواهند بود.
وزیر امور خارجه ایران ادامه داد: ایران کمترین وابستگی را به خارج داشته و اقتصاد آن توانسته است در برابر فشارهای آمریکا دوام بیاورد. کشورهای جهان تحت قطعنامه شواری امنیت سازمان ملل متعهد هستند که روابط اقتصادی ایران با جهان را عادیسازی کنند.
ظریف افزود: این که آمریکا بر تبدیل اقتصاد و دلارشان به نوعی سلاح برای برپا کردن جنگ علیه دیگران اصرار میورزند، به نابودی آن منجر خواهد شد. استفاده افراطی از هرگونه قدرتی، سرانجام به از بین رفتن آن منجر خواهد شد. حالا ما شاهد آن هستیم که آمریکا از این اقدامات علیه چین و روسیه استفاده میکند و این در نهایت به انحطاط بازار اقتصاد آمریکا منجر خواهد شد.