با عدم تحمل لاكتوز چه كنیم
لاكتوز قند طبیعی موجود در شیر و دیگر مواد لبنی است. این قند از گلوكز و گالاكتوز ساخته می‌شود. بدن حاوی آنزیمی به نام لاكتاز است. وجود لاكتاز برای تجزیه و هضم لاكتوز ضروری است. اگر مقدار لاكتاز در بدن كافی نباشد، حالتی به نام عدم تحمل لاكتوز بوجود می آید كه شخص پس از مصرف لبنیات دچار دل‌پیچه، تهوع، نفخ، دل درد یا اسهال می‌شود. تنها راه حل این مشكل، آگاهی از رژیم غذایی مناسب و اجتناب از مصرف موادی است كه حاوی لاكتوز است.
***رژیم غذایی سالم برای افرادی كه قادر به هضم لاكتوز نیستند
با توجه به اینكه لبنیات منبع كلسیم و موادمعدنی سالم و مفید است و این افراد باید از مصرف زیاد این مواد اجتناب كنند، توجه به رژیم غذایی سالم و مواد جایگزین در این افراد ضروری است. توصیه پزشكان به این افراد به شرح زیر است:
1-مصرف لبنیات را كاهش دهید
در این حالت لازم نیست مصرف لبنیات را قطع كنید، فقط كافیست آن را كاهش دهید یا با گزینه های دیگر جایگزین كنید. برای مثال ممكن است مشكل شما با مصرف شیر كم‌چرب به جای شیر پرچرب حل شود. شیر بدون لاكتوز گزینه دیگری است كه می‌تواند برای این افراد مفید باشد.
2-مواد لبنی را با مواد غذایی دیگر تركیب كنید
یك روش برای حل این مشكل، تركیب مواد لبنی با مواد غذایی دیگر است. برای مثال می‌توان پنیر را همراه با سالاد مصرف كرد. در این حالت هضم لبنیات به راحتی صورت می‌گیرد و فرد با مشكل خاصی مواجه نمی‌شود. مصرف ماست به همراه سبزیجات و شیر سویا روش‌های دیگری هستند كه می‌توانند مفید باشند.
3- مكمل‌های آنزیم لاكتاز
برای هضم راحت لاكتوز می‌توان از مكمل‌های آنزیم لاكتاز استفاده كرد. این مكمل‌ها به هضم و تجزیه لاكتوز كمك می‌كنند؛ البته ممكن است برای همه كارایی نداشته باشند.
4-مكمل‌های كلسیم و ویتامین D
كاهش مصرف مواد لبنی باید به نحوی با استفاده از مكمل‌های ویتامین D و كلسیم در بدن جبران شود. قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از تخم مرغ و جگر در تامین ویتامین D بدن موثر است. كاهش مصرف لبنیات ممكن است باعث شود ویتامین C مورد نیاز بدن تامین نشود كه در این صورت باید مواد غذایی حاوی ویتامین C مصرف شود. سبزیجاتی مانند اسفناج، كلم بروكلی، كلم و ریواس حاوس مقادیر مناسب ویتامین C هستند.
5-مكمل‌های ویتامین K
بدن برای جذب كلسیم نیازمند مقادیر مناسب ویتامین K است و افرادی كه قادر به تحمل لاكتوز نیستند، معمولا كمبود ویتامینK دارند. با مصرف خیار، كلم و ریحان خشك می‌توان كمبود ویتامین K را جبران كرد.
6-شیر بز
هضم شیر بز ساده‌تر از شیر گاو است. ذرات چربی موجود در شیر بز بسیار كوچكتر هستند و نسبت به شیر گاو لاكتوز كمتری دارد. از طرفی میزان كلسیم و پتاسیم آن بیشتر است.
7-لبنیات حاوی پروبیوتیك
باكتری های پروبیوتیك باعث افزایش باكتری های مفید سیستم گوارشی می‌شوند و گزینه مناسبی برای افرادی هستند كه قادر به تحمل لاكتوز نیستند.
8-روغن نارگیل
روغن نارگیل به راحتی جذب شده و به هضم غذا كمك می‌كند. بهتر است از این روغن در پخت و پز استفاده شود.
***رژیم عذایی مناسب
-لبنیات
در مصرف لبنیات باید دقت شود و به جای شیر معمولی، از شیر سویا و شیر بدون لاكتوز استفاده شود. شیر كاكائو و هات چاكلت نیز لاكتوز دارند و نباید مصرف شوند
-سبزیجات
سبزیجات تازه، منجمد و كنسرو شده ای كه با شیر تركیب نشده باشند لاكتوز ندارد و در مصرف آن‌ها هیچ محدودیتی نیست.
-میوه‌ها
میوه‌ها لاكتوز ندارند و در مصرف آن ها هیچ محدودیتی نیست.
-نان و غلات
نان‌هایی كه با شیر پخته نمی‌شوند و غلاتی مانند ذرت، جو و برنج هیچ مشكلی برای افرادی كه قادر به تحمل و هضم لاكتوز نیستند بوجود نمی آورند. ولی اگر نان با شیر پخته شود یا غلات همراه با شیر مصرف شوند، فرد را دچار مشكل می‌كنند.
-گوشت و انواع پروتئین
گوشت گاو، گوساله، مرغ، ماهی، صدف، تخم مرغ، حبوبات و آجیل برای این افراد آزاد است.
-چربی
روغن‌های گیاهی بهترین گزینه برای این افراد است. مصرف كره و سس‌های تهیه شده با شیر این افراد را دچار مشكل می‌كند.
-تنقلات شیرین
ژله، پاستیل، آب‌نبات، آدامس و میوه خشك در این افراد هیچ محدودیتی ندارد. از طرفی بستنی، شكلات شیری، پودینگ، كرم كارامل و دسرهای شیری باید محدود شود.
مشكل عدم تحمل لاكتوز به خودی خود هیچ داروی خاصی ندارد و با دارو‌های معده می‌توان تا حدی بر آن غلبه كرد و بهترین روش رعایت رژیم غذایی مناسب است.
منابع:
Activebeat
Webmd
Ncbi
Medicalnewstoday
