انتشار فیلم یک کودک همسری در جنوب غربی کشور اگرچه با فشار افکار عمومی و موج مخالفتها نسبت به ازدواج کودکان، در نهایت با رضایت والدین هر دو طرف، توانست برای چندمین بار جلوی یک کودک همسری دیگر را بگیرد، اما نشان داد که درحال حاضر تنها ابزار غیررسمی و کارآمد برای جلوگیری از ازدواج کودکان، انتشار فیلم و البته تحریک افکار عمومی است. قانون صراحتاً سن ۱۳ سال تمام دختران و ۱۵ سال تمام پسران را برای ازدواج در نظر گرفته است، اما دولتیها، مجلسیها و کارشناسان تلاش میکنند تا بندی که اجازه میدهد زیر سن قانونی، «به اذن ولی و به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح» ازدواج صورت بگیرد را از مواد قانونی حذف کنند. اگرچه تلاشها برای افزایش سن ازدواج دختران به ۱۵ سال تمام همچنان ادامه دارد، اما تمرکز اصلی کارشناسان بر حذف این بند برای جلوگیری از دخالت یا اجبار والدین در ازدواج کودکان است.
بنا بر آماری که سازمان ثبت احوال در سال ۹۶ منتشر کرده، در ۱۴.۷ درصد ازدواجهای ثبت شده در استان زنجان، سن دختر کمتر از ۱۵ سال بوده است. خراسان شمالی (۱۲.۵)، آذربایجان شرقی (۱۱.۸)، اردبیل (۱۱.۶) و خراسان رضوی (۱۱.۵) هماکنون رکورددار کودک همسری در کشور هستند. آمارهای ثبت احوال همچنین نشان میدهد که در این دوره، ۲۳۴ هزار ازدواج رسمی زیر ۱۵ سال هم ثبت شده است که هزار و ۱۹۴ دختر زیر ۱۰ سال سن داشتهاند.
در تازهترین موضعگیریها، معصومه ابتکار درحاشیه جلسه هیأت وزیران در این باره گفته است: «با مسئولان استان مکاتبه کردیم؛ گزارشی کامل دریافت کرده و درخواست رسیدگی دادیم. خوشبختانه مقامات استان هم ورود کردند و ظاهراً آن چیزی که خود قوه قضائیه اعلام کرده فعلاً این حکم عقد باطل شده تا رسیدگی بیشتری انجام شود. امیدوارم این موضوع بیشتر از جنبه فرهنگی مورد توجه قرار بگیرد که کودکان اجازه داشته باشند کودکی خود را با بازی، شادی و نشاط و آنچه به بلوغ جسمی، روحی و روانی بچهها کمک میکند، طی کنند. ازدواج و همسرداری موضوعی است که در یک سن منطقی که واقعاً بلوغ اتفاق افتاده میتواند بسیار معنادار و اتفاق خوبی باشد.»
لایحه «کودک همسری» و لایحه «حمایت از کودکان و نوجوانان»، دو بال قدرتمندی هستند که اگر هر کدام از آنها اجرایی شود، اتفاقات مثبت زیادی در حوزه کودکان خواهد افتاد. اگرچه لایحه کودک همسری یک لایحه تازه محسوب میشود، اما لایحه دوم پس از ۱۰ سال بالاخره به تصویب مجلسیها رسید و حالا به خاطر یک ایراد به کمیسیون برگشت داده شده است.
معصومه ابتکار درباره لایحه کودک همسری به خبر آنلاین میگوید: «این لایحه ازدواج زیر ۱۳ سال را کاملاً ممنوع میکند، سن ۱۳ تا ۱۵ سال را هم با اجازه قاضی در شرایط لازم مجاز میداند. حدود دو هفته گذشته، طرح مقابله با کودک همسری مجلس به دولت آمد. خانم دکتر جنیدی و خیلی از اعضای دولت در این باره بحثهای خوبی انجام دادند؛ دولت این طرح را تأیید کرد و پیشاپیش رأی دولت را برای لایحه مذکور مثبت میدانیم. خوشبختانه آقای رئیس جمهوری نگاه خوبی در این زمینه دارند. خودشان حقوق خواندهاند و از خیلی از مسائل اجتماعی آگاهی دارند، همچنین رئیس جمهوری ۳ دختر دارند.»
او لایحه حمایت از کودکان را برای مقابله با خشونت علیه کودکان و کودک آزاری بسیار مهم میداند و میگوید: این لایحه ۱۰ سال طول کشید و در مجلس مانده بود. ما تقاضای فوریت کردیم و به مجلس آمد. مجلس خیلی خوب از این لایحه حمایت کرد و این لایحه تصویب شد؛ شورای نگهبان ایرادات خیلی جزئی گرفت، ایرادات رفع شد ولی دوباره یکی از ایرادات باقی ماند. این لایحه دوباره به کمیسیون برگشت تا ایراد برطرف شود. تقاضا دارم تا این کار سریعتر صورت بگیرد. خبرهایی که گاهی از بحث کودک آزاری میشنویم، بسیار ناگوار است. عدهای در برخی مکانها، بعضی روستاها فکر میکنند ضرب و شتم و تنبیه بدنی کودکان، بخشی از زندگی روزمره است. ما در ارتباط با خشونت علیه کودکان یا کودک آزاری، قوانین داریم ولی جنبه بازدارندگی کافی را ندارد.