رغبت به کار در کشور کم شده است/ ۲۸ درصد از تحصیل‌کردگان وارد بازار کار مولد نمی‌شوند
فرامرز توفیقی (فعال کارگری و رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار) با بیان اینکه در بسیاری موارد آمار‌های سطحی و روزمره را نشانه موفقیت سیاست‌گذاری‌های کلان‌مان می‌دانیم، عنوان کرد: اینکه نرخ بیکاری در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافته دلایل مختلفی دارد که واکاوی این دلایل نشان می‌دهد در این زمینه آنطور که گفته می‌شود موفقیت حاصل نشده است.
او مهمترین دلیل کاهش نرخ بیکاری را وقوع سیل فراگیر در ابتدای امسال دانست و تصریح کرد: خسارات ناشی از سیل و نیاز به رفع آنها باعث شد تعدادی از نیرو‌های مولد ما سرگرم رفع و رجوع خرابی‌های سیل شوند و به این صورت ناخواسته از تعداد کارجویان کاسته شد.
کاهش شیب متقاضیان کار
این فعال کارگری ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد کاهش شیب متقاضیان کار است. دلیل اصلی این کاهش این است که جامعه جوان مولد نمی‌تواند خود را با دستمزد‌ها و شرایط کاری تطبیق دهد.
به گفته او، پیش از این نیز ما بار‌ها عنوان کرده بودیم که اگر نسل مولد جوان و جویای کار یعنی همان دهه شصتی‌ها در سن کار قرار گیرند تن به شرایط بازار کار نمی‌دهند و به این صورت سهمی از تولید ناخالص ملی نخواهند داشت.
رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار با بیان اینکه بسیاری از نیروی جوان مولد به مشاغل غیرمولد رو آورده‌اند و دلیل اصلی آن نبود امنیت شغلی است، تصریح کرد: تعریف نشدن درست ماده هفت قانون کار و تفسیر‌های غلط از این ماده باعث شده در این زمینه خلائی به وجود بیاید که منجر به نبود امنیت شغلی شده است.
او ادامه داد: نسل جدید می‌داند که استرس و فشار او را آسیب‌پذیر می‌کند، پس تن به استرس و فشار نمی‌دهد. از طرف دیگر بحث دستمزد مطرح است. برای بسیاری از افرادی که بدون تجربه وارد بازار کار می‌شوند، حداکثر دستمزد پرداختی ماهانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، یعنی همان حداقل حقوق است. فردی که لیسانس دارد و نهایتا موفق به دریافت ماهی دو میلیون و ۱۰۰ هزار تومان می‌شود، یعنی روزانه ۷۰ هزار تومان دستمزد می‌گیرد. او با خود فکر می‌کند که با این ۷۰ هزار تومان چه کار می‌شود کرد. در واقع این ۷۰ هزار تومان هزینه یک تفریح ساده است. او می‌گوید با این حقوق هزینه پوشاک، میل به تشکیل خانواده، آینده درازمدت و ... چه می‌شود؟
این فعال کارگری با بیان اینکه خیلی‌ها اصلا وارد بازار کار نمی‌شوند و به همین دلیل ما به شدت با نبود رغبت در نسل تحصیل کرده برای جویای کار شدن مواجه هستیم، گفت: از طرف دیگر ما با ریزش شدید نیروی کار مواجه هستیم. این ریزش فقط به دلیل اخراج یا تعدیل نیرو نیست، بلکه درصد بالایی از ریزش‌ها خودخواسته و به این دلیل است که دستمزد و شرایط کار مناسب نیست.
۲۱ درصد شاغلان رغبتی به ادامه کار ندارند
بر اساس آماری که توفیقی ارائه داد ۲۸ درصد از تحصیل‌کردگان در ایران وارد بازار کار مولد نمی‌شوند و همچنین ۲۱ درصد از افراد در حال کار نیز رغبتی برای ادامه کار ندارند و خودخواسته خودشان را از گردونه کار خارج می‌کنند.
او عنوان کرد: من خودم با راننده یک تاکسی اینترنتی صحبت می‌کردم. او می‌گفت جایی که کار می‌کردم دستمزد حداقلی می‌گرفتم و پرداخت حقوق نیز نامنظم بود. با خودم فکر کردم جای صرف کردن وقتم برای این کار، استعفا دهم و مسافرکشی کنم و الان علاوه بر اینکه خودم کارفرمای خودم هستم، درآمدم نیز به مراتب بیشتر از قبل است. این نوع تفکر زنگ خطر را برای کار مولد به صدا درآورده است.
توفیقی با بیان اینکه می‌توانیم دلایل مختلفی برای کاهش نرخ بیکاری ذکر کنیم که نشان می‌دهند آمار‌های اعلام شده ثابت کننده بهبود اوضاع نیستند، تاکید کرد: سیل فراگیر، شرایط بد کاری یعنی دستمزد پایین و امنیت شغلی کم و به صورت ویژه برای امسال بهبود شرایط کشت و زرع دلایل پایین آمدن نرخ بیکاری هستند.
او گفت: در مورد دستمزد پایین باید این نکته را اضافه کرد که هر سال شکاف بین درآمد و هزینه افزایش می‌یابد. سال گذشته با حداقل حقوق، یعنی یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان باید هزینه دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تامین می‌شد، اما امسال که حداقل دریافتی حدود دو میلیون تومان شده است، سبد معیشتی که دولت اعلام کرد سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بود. بر این اساس مشاهده می‌کنیم که شکاف میان درآمد و هزینه مدام بیشتر می‌شود و این عمیق‌تر شدن شکاف باعث می‌شود دستمزد‌ها برای کار کردن نصرفد و رغبت کار کردن پایین بیاید.
