شبکهای برای جوانان که چندی است علی فروغی ریاست آن را بر عهده دارد و داد همه از ورزشیها تا سیاسیها را درآورده است.
در جدیدترین تقابل بین صداوسیما و دولت، روز پنجشنبه برنامهای با عنوان «بدون توقف» از شبکه سه پخش شد که روابط عمومی ریاستجمهوری مطالب مطرحشده در آن را «ابهامآفرینی، اتهام و دروغ» علیه دولت خواند و توضیحاتی ارائه کرد.
در این برنامه درباره «شورای عالی هماهنگی اقتصادی» مطالبی مطرح شده بود، از جمله اینکه این شورا با پیشنهاد رئیسجمهور به رهبری تشکیل شده که روابط عمومی ریاستجمهوری آن را تکذیب کرده و گفته که پیشنهاد از طرف رئیسجمهور یا دولت نبوده، بلکه رهبری معظم انقلاب شخصا درمورد ایجاد چنین تشکیلات جدیدی تصمیمگیری کردند.
همچنین در آن برنامه گفته شده که در «شورای عالی هماهنگی اقتصادی» دو قوه مقننه و قضائیه به دولت کمک میکنند و هر چه نظر رئیسجمهور باشد، آن دو قوه هم حمایت میکنند، در صورتی که به گفته روابط عمومی ریاستجمهوری این مطلب به هیچ عنوان واقعیت ندارد و مطالب لازم در شرایط تحریم فعلی مطرح میشود و هر مورد که نظرات سه قوه به اتفاق تصویب شود و مخالف قانون نباشد اجرا میشود و در سایر موارد نیز در صورت موافقت رهبر معظم انقلاب ابلاغ میشود.
نکته دیگری که در برنامه «بدون توقف» مطرح شده این بود که در این شورا طرح دادگاههای جدید علیه اخلال اقتصادی بدون درنظرگرفتن قوانین مربوط به آیین دادرسی به رهبری پیشنهاد داده شد و ایشان موافقت کردند که این هم کاملا برخلاف واقع است. به گفته روابط عمومی ریاستجمهوری رئیس قوه قضائیه وقت یعنی آیتالله آملیلاریجانی طرحی را در جلسه مطرح کردند که ایرادهای فراوانی به آن طرح در همان جلسه مطرح شد که پس از آن جلسه، رئیس قوه قضائیه وقت طرحشان را مستقیم برای رهبری فرستادند و معظمله نیز تأیید کردند.
حمله گاندو به دولت
اما این تنها تقابل شبکه سه سیما با دولتیها نبوده است. اواخر بهار امسال بود که این شبکه شروع به پخش سریالی با نام «گاندو» به کارگردانی جواد افشار و تهیهکنندگی مؤسسه شهید آوینی کرد که به موضوع بازداشت «جیسون رضائیان» خبرنگار ایرانی-آمریکایی واشنگتنپست میپرداخت.
این سریال نیز با واکنش منفی مواجه شد چراکه سعی داشت وزارت خارجه و رؤسای دولت دوازدهم را درخصوص امور جاسوسی صورتگرفته بیاطلاع نشان دهد. حتی در این سریال شخصیتی بود که شباهت زیادی به محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت داشت که در برابر اتفاقات صورتگرفته منفعل بود.
در قسمتی از این سریال نیز دولت طرفدار آزادی بیقیدوشرط جیسون رضائیان و نهادهای امنیتی طرفدار مبادله او با اموال بلوکهشده ایران نشان داده شدهاند. همینها باعث شد حسامالدین آشنا، مشاور رئیسجمهوری در توییتی بنویسد که صداوسیما پول ندارد سریال بسازد ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوزها و مشوقهای لازم را دریافت کرده است و هم میتواند صداوسیما را الزام به پخش کند. سخنگوی وزارت خارجه هم گفته بود: «ما ماندهایم چه بگوییم. آنچه درباره وزیر امور خارجه و سایر همکاران پخش میشود، چندان با واقعیت همخوانی ندارد و اسناد مکاتبات و همکاریها موجود است و اگر میخواستند اسناد را ارائه میدادیم تا سریال واقعیتر شود».
گاندوی ۲
کمتر از ۱۰ روز پیش نیز شبکه سوم سیما، مستندی با عنوان «داستان اتم» پخش کرد که به دلیل تحریف تاریخچه برجام به «گاندوی دوم» معروف شد. در این مستند سعی شد تا اقدامات دولت و وزارت خارجه درخصوص بهسرانجامرسیدن برجام را زیر سؤال ببرد و اقدامات آنان را در تقابل با راهبرد مقام معظم رهبری نشان دهد.
علی مطهری، نماینده تهران در مجلس که خود این روزها مورد انتقاد تند در شبکه سوم سیما قرار گرفته است در یادداشتی که ایسنا منتشر کرده بود، درباره این سریال نوشت: «مستند داستان اتم در واقع تحریف تاریخچه برجام بود. آنچه در مجموع از این برنامه برداشت میشد، این بود که برجام کلاهی بوده که توسط آمریکاییها و اروپاییها سر ایران گذاشته شده و در داخل کشور نیز عواملی مانند آقایان روحانی، ظریف و علی لاریجانی با آنها هماهنگ بوده و احیانا خیانت کردهاند».
او همچنین نوشت: «مستند داستان اتم با زیرکی مذاکرهکنندگان برجام را یک طرف قرار داد و مقام رهبری را طرف دیگر. گویی مذاکرهکنندگان راه خودشان را میرفتهاند و رهبری هم راه دیگری داشتهاند. این در حالی است که شروع مذاکرات و محتوای آن و امضای برجام همه با نظر مقام رهبری بوده است و نباید حساب ایشان را جدا کرد. اگر رهبر انقلاب توصیههایی داشتهاند، این، وظیفه یک رهبر و روش رهبری است که همیشه ایدئالها و سقف مطالبه را اعلام کند تا مذاکرات به نفع ما پیش برود، والا احتمالا خود ایشان هم میدانستند که طرف مقابل زیر بار برخی از این توصیهها نمیرود و تا آنجا که زورمان میرسد پیش میرویم».
مدیر کمفروغ
مدیریت شبکه سوم سیما را که چندی است کانون حملات به دولت و مجلس شده است، علی فروغی بر عهده دارد. او از پنجم اردیبهشت سال پیش ریاست این شبکه را بر عهده دارد. فروغی شاید معروفترین مدیر یک شبکه تلویزیونی در ایران باشد؛ چراکه در زمان مدیریت او، برنامه ورزشی «نود» با ۱۹ سال سابقه پخش و داشتن مجری محبوبی مانند عادل فردوسیپور تعطیل شد. فروغی حتی در ماه مبارک رمضان برنامه کارشناسی آیتالله مکارمشیرازی را که سالها از این شبکه پخش میشد، متوقف کرده بود. این مرجعتقلید به برنامه «برندهباش» که از سوی مدیر این شبکه حمایت میشد، انتقاد کرده و جوایز این مسابقه را حرام دانسته بود.
حتی مقام معظم رهبری نیز آشکارا برگزاری چنین مسابقاتی را درست ندانستند و گفتند باید فرهنگ کار، تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روشهایی شبیه بختآزمایی را ترویج نکنیم که دستگاههای مختلف ازجمله صداوسیما باید متوجه این معنا باشند. بعد از آن بود که فروغی اعلام کرد سازوکار اسپانسری که پشتیبانی مالی برنامه برندهباش را انجام میدهد، اصلاح و ظرفیتهای جدیدی به این برنامه اضافه میشود و در اصل او با تعطیلی این برنامه، همه تقصیرها را گردن اسپانسر برنامه انداخت.
رفتارهای اینچنین این مدیر جوان باعث شد چندباری بحث نظارت بر عملکرد صداوسیما پررنگ شود. ۱۷ اردیبهشت حسامالدین آشنا، نماینده دولت در شورای نظارت بر صداوسیما، در توییتی نوشت: «اگرچه تعطیلی یا تعلیق هریک از برنامههای صداوسیما از اختیارات سیاستی و اجرائی مدیران ارشد سازمان است، اما شایسته است در مورد برنامههای پرمخاطب رعایت اصول و ضوابط اطلاعرسانی مناسب و فرایند اقناع افکار عمومی صورت گیرد».
حتی بعد از پخش سریال «گاندو»، این شایعه منتشر شد که دولت بودجه صداوسیما را قطع کرده است؛ اتفاقی که با واکنش سخنگوی دولت مواجه شد. علی ربیعی در توییتی نوشت: «در فضای سیاستزده غیراخلاقی، اینبار پرداخت بودجه صداوسیما از سوی دولت را به مسائل پیشپاافتاده مرتبط کردهاند. دولت بودجه رسانه ملی را با همه محدودیتهای خود فراهم میکند و هرگز حقوق و دستمزد کارکنان خدوم و زحمتکش این دستگاه مهم را فدای سوگیریهای معدودی نمیکند».
بیتوجهی به انتقادها
با وجود این، صداوسیما و بهویژه شبکه سوم سیما که نام شبکه جوان را یدک میکشد، توجهی به انتقادها ندارد. گواه این مدعا نیز ادامهپیداکردن برنامه «پرونده ویژه» در شبکه سه درباره موضوع «دختر آبی» است؛ آنهم در شرایطی که اتهامها در برنامه پیشین علیه دو نماینده مجلس و یک خبرگزاری، درخواست آنها برای اختصاص وقت در صداوسیما را در پی داشت. با وجود آن، اینبار برنامه «پرونده ویژه» که مجریان آن در برنامهای طنز و صبحگاهی نیز اجرا میکنند، با حضور نماینده قم در مجلس و یک کارشناس برگزار شد.
در این برنامه نیز رویکرد لزوم اقدامات قانونی علیه نمایندگان مجلس و رسانهها دنبال میشد و در همین راستا سخنگوی قوه قضائیه نیز روی خط آمد. البته در این شرایط نمایندگان مجلس همچنان بر درخواست خود پافشاری میکنند. خبرگزاری «خبرآنلاین» نیز مطابق ماده ۳۰ اصلاحی اساسنامه سازمان صداوسیما مصوبه ۲۳ خرداد ۸۸ مجمع تشخیص مصلحت نظام، از رئیس سازمان صداوسیما خواسته زمانی را در اختیار آنها قرار دهد. هرچند با توجه به سابقه این درخواستها، محققشدن آن بعید به نظر میرسد؛ اما مطهری به «شرق» میگوید در حال پیگیری نامه خود به رئیس صداوسیماست.
پروانه سلحشوری، دیگر نمایندهای که در برنامه شبکه سه در مظان اتهام قرار گرفته نیز بار دیگر به اتهامات علیه خود واکنش نشان داده است. سلحشوری به «خانه ملت» گفته: تلویزیون فرصت بدهد تا بگوییم برای زنان در مجلس چه کردهایم. او نیز قبل از این در توییتی نوشته بود اگر صداوسیما فرصتی در اختیار آنها قرار دهد، شائبه هرگونه تخریب سازمانیافته علیه نمایندگان مجلس را از بین میبرد. البته روز گذشته روزنامه «کیهان» نیز به جرگه این تخریبها پیوسته است.
لحن تکراری، اتهامهای قدیمی
مدیرمسئول روزنامه «کیهان» سحر خدایاری را بیماری عصبی دانسته است که در حال مداوا بوده و به گمان او، خودسوزی خدایاری «با واکنش هماهنگ و سؤالبرانگیز طیفی از نانبهنرخروزخورها که برخی از آنها نیز سوابق سیاهی در کارنامه خود دارند، روبهرو شد».
او در ادامه به رسانههایی که اخبار مرتبط را منتشر کردند و چهرههای مشهور نیز حمله کرده است. در ادامه شریعتمداری اتهامهایی را علیه دو نماینده مجلس مطرح کرده است. او نوشته «اقدام این دو نماینده را نمیتوان در حد و اندازه یک «خطا» ارزیابی کرد؛ چراکه وقتی خطا به تکرار مینشیند، دیگر نامش خطا نیست؛ «خط» است! و نباید از سوی مراجع ذیصلاح نادیده گرفته شود. چند سال قبل در یکی از یادداشتهای کیهان، با اشاره به نمونههای مشابه آورده بودیم «نمایندگی مجلس آش کشک خاله نیست» که مردم و نظام به مصداق آن ضربالمثل معروف چارهای جز تحمل آن نداشته نباشند!».
مدیرمسئول «کیهان» نوشته: «مگر دروغپردازی و تشویش اذهان عمومی و زمینهسازی برای آتش تهیه دشمن، آنهم نه یک بار و دو بار و ۱۰ بار، بلکه انجام پیدرپی این حرکت سخیف، جرم نیست؟!».
مطابقت رویکرد کیهان و صداوسیما
رویکردی که مدیرمسئول کیهان در نوشته خود دنبال کرده است، با برنامه شبکه سه سیما یعنی «پرونده ویژه» مطابقت زیادی دارد. برنامهای که با وجود انتقادها ادامه پیدا کرد. محور برنامه دوم نیز بررسی موضوع «دختر آبی» بود؛ اما به لزوم تدوین قوانین محدودکننده برای کاربران شبکههای مجازی اعم از مردم و مسئولان پرداخت. مجری برنامه نیز بر همین موضوع تأکید میکرد. او که در برنامه صبحگاهی «سلام صبح بخیر» هم اجرا میکند، همان کسی است که ۱۲ تیرماه مسیر حرکت نفتکش ایرانی تا بندری در چین را در همین برنامه صبحگاهی نمایش داد. هرچند بعد از گستردهشدن انتقادها، در اطلاعیه این برنامه گفته شد اطلاعات نفتکش را پیشتر روزنامه «فایننشالتایمز» منتشر کرده است؛ اما نکته اینجا بود که در گزارش روزنامه انگلیسی هیچ مقام ایرانی، آمریکایی و چینی وجود نداشت که اطلاعات منتشرشده را تأیید کند؛ اما برنامه شبکه سه بهعنوان رسانه رسمی، مسیر حرکت نفتکش و اطلاعات آن را در راستای تقویت روحیه جمعی نمایش داد.
مجری این برنامه اجرای «پرونده ویژه» را هم بر عهده داشت. وقتی غلامحسین اسماعیلی روی خط آمد نیز مجری بر لزوم برخورد با نمایندگان مجلس و رسانههایی که از دیدگاه او نشر اکاذیب کردهاند، تأکید کرد. پاسخهای اسماعیلی البته حاوی نکات تازهای بود.
سحر خدایاری بازجویی شده بود
اسماعیلی در بخشی از این برنامه گفت: سحر خدایاری بازجویی شده است. او که خطاب به رسانهها، چهرههای اجتماعی و افراد دارای مسئولیت صحبت میکرد، گفت: «حداقل در این موضوع از همین مرحومه سحر خدایاری یاد میگرفتند که علیرغم اینکه اشتباهی را مرتکب شده بود، نه صرفا در بحث ورود به ورزشگاه بلکه درگیرشدن و اهانت به مأموران و مطالب دیگری که از او سر زده بود؛ اما در بازجوییها بهصراحت به اشتباه خود اعتراف و آن را پذیرفته و ابراز ندامت کرده است، با وجود اینکه دارای شخصیت متعادلی نبوده است، ولی آنقدر از خودش شخصیت نشان داده که اشتباه خود را بپذیرد؛ حالا چگونه است که کسانی که ادعاهایی در جامعه ما دارند، اشتباهات خود را نمیپذیرند و نسبت به جبران آن اقدام نمیکنند».
به گزارش «ایسنا» سخنگوی قوه قضائیه در این برنامه گفت: «نسبت به اصل موضوع باید بار دیگر تصریح کنم که این مرحومه در مراجع قضائی بههیچعنوان محکومیت کیفری نداشته است و اصلا دادگاهی برای رسیدگی به پرونده او تشکیل نشده است تا بخواهد محکومیتی برای او صادر شده باشد».
در ادامه اسماعیلی در پاسخ به اصرارهای مجری مبنی بر اینکه قوه قضائیه برای جلوگیری از تکرار این سناریو چه برنامهای دارد، گفت: «اولا قوه قضائیه انتظار اقدام مناسب از ناحیه نهادهای شبهقضائی که دارای مسئولیت حقوقی و قانونی هستند را دارد». او به هیئت نظارت بر مطبوعات و هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان اشاره کرده و افزود که «اگر این نهادها وظیفه خودشان را بهخوبی انجام دهند، ممکن است اصلا ضرورتی به اقدام قضائی نباشد یا اگر آنها تشخیص دادند که در ادامه اقدامات آنها مرجع قضائی باید ورود پیدا کند، با انعکاس موضوع به مرجع قضائی حتما وظیفه قانونی خودمان را انجام خواهیم داد»
صادق زیباکلام: شبکه ۳ میخواهد جریان سوم راه بیندازد
شخصیتها و چهرههایی هستند که، چون برخی نهادها از آنان حمایت میکند، به قول اروپاییها این تصور را دارند که هر کار و هر تهمتی که بخواهند میزنند، چون خود را مورد وثوق و اطمینان آن نهادها میدانند. اکثر این افراد هم جوان و جویای نام هستند؛ ازجمله این افراد علی فروغی، مدیر شبکه سوم سیما است که جدا از نسبتی که با یکی از چهرههای مشهور دارد، از فارغالتحصیلان دانشگاه امام صادق نیز هست. فارغالتحصیلان این دانشگاه که مورد تأیید هستند معمولا از سال اولی که وارد دانشگاه میشوند جایگاه محکمی خواهند داشت و زیر نظر هستند. اغلب نیز در صداوسیما و مکانهای حساس گمارده میشوند؛ بنابراین آنها نگران این نیستند که اگر به نمایندگان مجلس یا به محمدجواد ظریف و حسن روحانی توهین کنند، مشکلی برایشان پیش بیاید یا از آنها شکایتی شود. اما به نظر میرسد یک دور جدید هجمه علیه همه کسانی که جزء اصولگرایان و تندروها نیستند، شروع شده است.
من فکر میکنم هدف عمده آنها این است که، چون عموما انسانهای باهوشی هستند، میدانند که اصولگرایان اصلا محبوبیتی در جامعه ندارند، بنابراین با حمله و توهین به اصلاحطلبان و همچنین اصولگرایان معتدل مثل علی لاریجانی و ناطق نوری میخواهند به مردمی که سرخورده هر دو جریان اصولگرا و اصلاحطلب هستند بگویند که ما با آنها نیستیم و جریان دیگری هستیم. بخشی از این تخریبها برای این است که میخواهند خود را جوانانی قهرمان و چهرههای بدون وابسته معرفی کنند و بهدنبال سرخوردگی بهوجودآمده از آب گلآلود ماهی بگیرند. البته احمدینژاد و حتی قالیباف نیز با طرح نئواصولگرایی به دنبال این طرح بودهاند. چیزی که آنها میخواهند القا کنند این است که ما هم مثل مردم از این جریانات دلخوریم و بیاید و دست به دست ما دهید تا چهرههایی جوان مانند یامینپور و وحید جلیلی و مهرداد بذرپاش را راهی مجلس کنیم.
در اصل آنها میخواهند جریان سومی به وجود بیاورند، اما این را که چقدر موفق خواهند شد، نمیدانم. گرچه برخی ناراضیها را به سمت خود خواهند کشاند، مطلقا در میان جریانات دانشجویی و تحصیلکردهها و متدین جامعه نفوذی نخواهند داشت.