حمله به "آرامکو"، اتهام دولت ترامپ علیه ایران و پیام تند تهران به آمریکا| آیا جنگی در راه است؟

سرویس سیاسی- پس از حمله سنگین پهپادی به تأسیسات شرکت نفتی سعودی آرامکو، مقامات آمریکایی تلاش کرده‌اند ایران را در پس پرده این حمله جلوه دهند.(اینجا) این در حالی است که حوثی‌های یمن این حملات را برعهده گرفته‌‌ بودند. سخنگوی نیروهای مسلح یمن وابسته به انصارالله اعلام کرده بود که یگان پهپادی ارتش و کمیته‌های مردمی این کشور صبح روز شنبه برابر با ۱۴ سپتامبر با ۱۰ پهپاد، دو پالایشگاه نفت بقیق و خریص در شرقی‌ترین نقطه عربستان را در قالب عملیات دوم "توازن بازدارندگی" هدف گرفته است.

به گزارش آفتاب‌نیوز؛ با این حال و در حالی که مقامات ایران، قاطعانه ادعاهای مقامات آمریکایی را رد کرده‌اند، آمریکایی‌ها هنوز اصرار دارند که ایران عامل این حملات بوده است و خواهان بررسی این مسئله در شورای امنیت ملی سازمان ملل هستند.(جزئیات بیشتر)

مقامات آمریکایی به شبکه خبری "سی بی اس" گفته‌‌اند که این حملات از نقطه‌ای در شمال خلیج فارس صورت گرفته است. رسانه‌ها به نقل از مقامات آمریکایی نوشته‌اند که این کشور منشا حملات را شناسایی کرده و ادعا شده است که تعدادی موشک و پهپاد از جنوب ایران، تاسیسات نفتی عربستان را هدف قرار داده‌اند.

واکنش و هشدار ایران

در پی اتهامات مقامات آمریکایی در خصوص دست داشتن ایران در حمله پهپادی یمنی‌ها به تاسیسات نفتی عربستان سعودی، جمهوری اسلامی ایران در یک یادداشت رسمی از طریق سفارت سوئیس، حافظ منافع آمریکا در ایران، به دولت آمریکا نسبت به هرگونه اقدامی علیه ایران هشدار داده و هرگونه دخالت در این قضیه را نیز رد کرده است. تهران در این یادداشت ضمن محکوم کردن ادعاهای مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا و دیگر مقامات آمریکایی علیه ایران، اعلام کرده که اگر حمله‌ای علیه ایران صورت بگیرد، واکنش جمهوری اسلامی فوری و شدید خواهد بود و ممکن است دامنه وسیعتری از منشا حمله را نیز در بر بگیرد.(جزئیات بیشتر)

حسن روحانی، رئیس جمهور نیز در واکنش به اتهامات آمریکا علیه ایران با تأکید بر اینکه ایران هرگز خواهان درگیری در منطقه نبوده و نخواهد بود، تصریح کرد: باید بدانیم که ملت یمن آغازگر درگیری‌ها نبودند، بلکه عربستان سعودی، امارات، آمریکایی‌ها، برخی کشورهای اروپایی و رژیم صهیونیستی بودند که در منطقه جنگ را به راه انداخته و یمن را ویران کرده‌اند. چگونه است که وقتی مردم یمن مورد حمله قرار گرفته و سیل اسلحه و مهمات به منطقه روانه می‌شود، هیچ‌کس نباید سخنی بگوید؟ اما وقتی مردم یمن در برابر این همه تجاوز، یک عکس‌العملی نشان داده و نقطه‌ای را زدند، این همه ناراحتی و عصبانیت ایجاد می‌شود. یمنی‌ها، مدرسه، بیمارستان یا بازار را مورد اصابت قرار ندادند، بلکه به یک مرکز صنعتی حمله کردند تا به دشمنان خود هشدار دهند.(جزئیات بیشتر)

امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز امروز (چهارشنبه) در حاشیه جلسه هیئت دولت، ضمن رد اظهارات برخی در مورد نقش ایران در این عملیات گفت: موضوع بسیار روشن است یک درگیری بین دو کشور اتفاق افتاده است. یک طرف درگیری یمنی ها هستند که به صراحت اعلام کردند این کار را انجام داده‌اند... به لحاظ نظامی حدود دو سال قبل یمنی‌ها چنین عملیاتی را انجام داده بودند و به یک فرودگاه در امارات حمله کرده و موشک با برد ۱۲۰۰ کیلومتر شلیک کرده بودند.(جزئیات بیشتر)

«علی شمخانی»، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز روز چهارشنبه تأکید کرد که سیاست راهبردی ایران، کاهش تنش و اجتناب از هرگونه درگیری و رفع بحران‌های منطقه‌ای از طریق گفتگو است، لیکن با آمادگی کامل هرگونه قصد و اقدامی برای تعرض به کشور و یا منافع جمهوری اسلامی را زیر نظر داشته و به شدید‌ترین وجه که می‌تواند موجب شگفتی متجاوزان باشد، به شرارت‌های احتمالی پاسخ قاطع و همه جانبه خواهد داد.(جزئیات بیشتر)

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز به اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا و یکی از سناتورهای آمریکایی در خصوص حملات پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان واکنش نشان داد و اظهار داشت: چنین اتهام‌زنی‌ها و اظهارنظرهای کور و بی‌حاصل در چارچوب دیپلماتیک غیرقابل درک و بی‌معنی است. در روابط بین المللی حتی "خصومت‌ورزی" هم دارای حداقلی از باورپذیری و چارچوبهای منطقی است که مقامات آمریکا این اصول حداقلی را نیز درنوردیده‌اند. اینگونه اظهارنظرها و اقدامات بیشتر شبیه برنامه‌ریزی سازمانهای مخفی و اطلاعاتی برای تخریب وجهه کشوری به منظور زمینه‌سازی برای اقداماتی در آینده است. آمریکایی‌ها سیاستی به نام "فشار حداکثری" در پیش گرفتند که ظاهرا به دلیل ناکامی‌ها به سمت "دروغ حداکثری" گرایش پیدا کرده است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان نیز در پیامی توییتری در واکنش به ادعای پمپئو علیه ایران نوشت: مایک پمپئو که در «فشار حداکثری» شکست خورده است، به «دروغ حداکثری» روی آورده است. آمریکا و مشتریانش به دلیل این توهم که برتری تسلیحاتی به پیروزی نظامی منجر خواهد شد، در یمن گیر افتاده‌اند. مقصر دانستن ایران، به فاجعه خاتمه نخواهد داد. پذیرفتن طرح پانزدهم آوریل ما برای پایان دادن به جنگ و آغاز مذاکرات ممکن است به آن پایان دهد.

پیام ظریف به کشورهای منطقه

ظریف در توئیت‌هایی دیگر نوشت: «..شاید آمریکا خجالت‌زده از آن است که صدها میلیارد دلار سلاح‌هایی که به عربستان سعودی فروخته، نتوانستند آتش یمنی‌ها را رهگیری کنند.اما مقصر قلمداد کردن ایران چیزی را عوض نمی‌کند. پایان دادن به جنگ، تنها راه‌حل برای همه است. فقط تصور کنید که آمریکا از اینکه متحدانش با بی‌رحمی برای بیش از چهار سال کودکان یمنی را با سلاح‌ها و کمک نظامی آمریکا بمباران می‌کنند ناراحت نیست. اما وقتی که قربانیان (یمنی‌ها) به تنها طریقی که می‌توانند - یعنی علیه پالایشگاه‌های نفت متجاوز - واکنش نشان می‌دهند، ناراحت می‌شود.

ظریف همچنین امروز، چهارشنبه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر این که پیام ایران به کشورهای منطقه چیست، گفت: همه ما در این منطقه هستیم و در این منطقه خواهیم ماند دیگران می‌آیند و می‌روند و از دیگران نمی‌شود امنیت خرید. آنها دیده‌اند که هر مقداری که هزینه تسلیحاتی کنند این برایشان امنیت ایجاد نمی‌کند لذا بهتر است که این کشورها به منطقه برگردند به خودشان و همسایگانشان نگاه کنند ما باید با همکاری هم امنیت را در منطقه تولید کنیم و قطعا در این شرایط بهتر می‌توانیم زندگی کنیم.

ظریف در واکنش به این سوال که پاسخ ایران به اتهامات مقامات آمریکایی به ایران در ارتباط با موضوع آرامکو چیست؟ اظهار کرد: متاسفانه آمریکایی‌ها ثابت کردند که حساسیت بیشتری به یک پالایشگاه نفت نسبت به کشته شدن بچه‌ها و جنایتی که علیه آنها صورت می‌گیرد دارند و این نشان‌دهنده دیدگاه غلط آمریکا نسبت به مقام و شخصیت انسانهاست آنها باید در نگاه خود در این زمینه تغییر ایجاد کنند...اکنون می‌بینند که بعد از چندین سال وضعیت چگونه است چنان چه که سیستم های پیشرفته دفاعی قدرت رهگیری موشک‌ها و پهپادهای یمن را ندارد و برای این که این شرمساری را جبران کنند به دیگران تهمت می‌زدند. هنوز دیر نیست و هنوز این امکان وجود دارد که با راه حل صلح آمیز و با مذاکره بحران یمن را پایان دهیم تا این جنایات انسانی خاتمه پیدا کنند.(جزئیات بیشتر)

ترامپ: مایلم از جنگ با ایران بپرهیزم

بعد از این حملات، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ادعا کرد که در مورد دست داشتن ایران در حمله اخیر به تأسیسات نفتی شرکت آرامکو در عربستان سعودی «اطلاعات زیادی در اختیار دارد»، اما می‌خواهد «بطور قطع و یقین» بفهمد که چه گروه یا کشوری عامل اصلی این حمله بوده است. به گزارش الجزیره، وی در پاسخ به این پرسش خبرنگاران که آیا معتقد است ایران عامل این حمله بوده، ادعا کرد: «در حال حاضر اینگونه به نظر می رسد. با وجود تمام حرفهای گفته شده، ما مطمئناً تمایل داریم که از جنگ [با ایران] بپرهیزیم. با آنکه بیش از هرکسی آمادگی داریم، اما نمی خواهم با هیچ طرفی وارد جنگ شوم». ترامپ همچنین در یک پیام توئیتری نوشت: «حمله‌ای که به عربستان شد، به عربستان بود. به ما نبود. من نمیخواهم درگیر شوم. اما بعضی وقتها مجبوریم. حالا ببینیم نتیجه تحقیقاتمان چه می شود. نگران جنگ نیستم. ما ارتش مجهزی داریم. کلی هم سلاح میفروشیم.»(جزئیات بیشتر)

اختلاف در آمریکا

روزنامه «واشنگتن پست» نیز در گزارشی نوشته که مقام‌های وزارت دفاع آمریکا "پنتاگون" در پی حملات هوایی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی، به علت نگرانی از رخ دادن درگیری گسترده در منطقه خاورمیانه و به ویژه خلیج فارس، خواستار خویشتنداری دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور شده‌اند.(جزئیات بیشتر)

از سویی دیگر، لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه آمریکایی که ابتدا در واکنش به حمله پهپادی حوثی‌ها به «آرامکو، انگشت اتهام را به سمت ایران نشانه گرفته و خواستار حمله به پالایشگاه‌های ایران شده بود، در پیام توئیتری دیگری تصمیم ترامپ مبنی بر انصراف از حمله به ایران در پی سقوط پهپاد آمریکایی در تنگه هرمز را زیر سوال برد. گراهام در این‌باره مدعی شد: ایران پاسخ سنجیده رئیس‌جمهور ترامپ در واکنش به ساقط شدن پهپاد آمریکایی را نشانه‌ ضعف (آمریکا) تلقی کرد. ترامپ هم در پاسخ به وی توئیت کرد: نه لیندسی، این نشانه‌ای از قدرت بود اما موضوع این است که عده‌ای آن را درک نمی‌کنند!(جزئیات بیشتر)

«میت رامنی» سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی نیز هرگونه درگیری مستقیم نظامی این کشور با ایران را «اشتباهی بزرگ» خوانده و نوشت: «مداخله مستقیم ارتش آمریکا در پاسخ به حملات ایران به زیرساخت‌های نفتی سعودی، یک اشتباه بزرگ خواهد بود. ایالات متحده به فروش تسلیحات به عربستان سعودی ادامه داده است تا این کشور بتواند از خودش دفاع کند.اگر عربستان سعودی به حملات ایران پاسخ دهد، ایالات متحده باید برای حمایت غیرمستقیم از این کشور آماده باشد».

ایلهان عمر نماینده مسلمان کنگره آمریکا از ایالت مینه سوتا نیز در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان درباره اظهارات اخیر دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اینکه در صورت مشخص شدن عامل حمله به تاسیسات عربستان، واشنگتن آماده پاسخگویی است و اینکه آیا اقدام نظامی واکنش مناسبی است، تاکید کرد: این کنگره است که طبق قانون اساسی اختیار اعلام جنگ دارد. رئیس جمهور چنین اختیاری ندارد.

ترامپ در حال بررسی گزینه‌ها

در حالی که برخی مقامات آمریکایی راهی عربستان شده‌اند(اینجا) تا در دیدار با مقامات سعودی، مسئله حمله به آرامکو را بررسی کنند، ان بی سی نوشت: در مورد نحوه برخورد با ایران در کاخ سفید اختلاف‌هایی وجود دارد. برخی مقام‌های دفاعی آمریکا خواهان استفاده از گزینه‌هایی مانند حمله به تاسیسات نفتی ایران برای مقابله با ایران و در پاسخ به اتفاقات اخیر شده‌اند. این در حالی است که در جلسه اخیر سران دفاعی آمریکا و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با گزینه‌هایی که به درگیری نظامی منجر می‌شد، مقابله کرده و خواهان استفاده از رویکردی شده که به درگیری نظامی با ایران منجر نشود. بر این اساس خواستار صبر و بررسی‌های بیشتر در این خصوص شد.(جزئیات بیشتر)

از این رو بسیاری از مقام‌های آمریکایی شایعاتی مبنی بر اینکه درگیری نظامی میان ایران و آمریکا خطری نزدیک باشد را رد کرده و اعلام کردند ترامپ خواهان درگیری نظامی با ایران نیست. اما از سوی دیگر وزارت دفاع آمریکا در حال تقویت نیروهای خود در خلیج فارس است. به نظر می‌رسد در مورد نحوه برخورد با ایران در کاخ سفید اختلاف‌هایی وجود دارد.

آشفتگی شدید در بازارهای جهانی

حملات پهپادی به تاسیسات پالایش نفت آرامکوی سعودی در ابقیق و خریص، تولید نفت عربستان سعودی را به میزان ۵.۷ میلیون بشکه در روز متوقف کرد. عربستان سعودی درصدد آرام کردن بازارها برآمد و روز سه شنبه اعلام کرد تولیدش تا پایان ماه جاری به طور کامل احیا خواهد شد. عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان، روز سه شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در جده اعلام کرد میانگین تولید نفت در سپتامبر و اکتبر ۹.۸۹ میلیون بشکه در روز خواهد بود و این کشور عرضه کافی نفت به مشتریانش در ماه میلادی جاری را تضمین خواهد کرد.

واکنش عربستان

همچنین محمد بن سلمان ولیعهد عربستان روز دوشنبه در نخستین واکنش به حملات پهپادی نیروهای یمنی به تاسیسات نفتی آرامکو در شرق این کشور تاکید کرد: "عربستان توان مقابله با این تجاوز تروریستی" را دارد.(جزئیات بیشتر)

سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی نیز گفته که کشورش توان دفاع از خود را دارد. وی همچنین از جامه جهانی خواست تا اقدام لازم برای جلوگیری از ادامه این حملات را به عمل آورد. به گزارش خبرگزاری دولتی عربستان (واس ) سلمان در جلسه شورای وزیران این کشور گفت که حملات تلافی‌جویانه به تاسیسات نفتی آرامکو نه تنها عربستان بلکه اقتصاد جهانی را تهدید می‌کند. سلمان همچنین گفت عربستان توان دفاع از خاک و تأسیسات خود در برابر هر گونه تهاجمی، از هر جایی که باشد را دارد.

واکنش‌های جهانی

ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه نیز گفته فرانسه نمی‌داند حمله به تاسیسات نفتی عربستان از کجا انجام شده و این کشور "تا این لحظه شواهدی ندارد که نشان دهند این پهپادها از اینجا یا آنجا آمده‌اند و من نمی‌دانم آیا کسی این شواهد را دارد. مقامات عربستان پیشنهاد کرده‌اند که کارشناسان بین‌المللی و سازمان ملل را در تحقیقات درباره واقعیت‌ها و منشا حملات مشارکت داشته باشند."

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز با بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا تلفنی گفتگو کرد و طبق بیانیه دولت بریتانیا، دو رهبر بر اهمیت تنش‌زدایی در منطقه تاکید و توافق کردند که با همکاری با یکدیگر و متحدانشان واکنشی مشترک به حمله به تاسیسات نفتی عربستان نشان دهند.

صدر اعظم آلمان همچنین در دیدار با عبدالله دوم پادشاه اردن گفت که «آلمان همیشه خواهان تنش‌زدایی است و عمیقا باور دارد که راه‌حل‌های درازمدت از مسیر سیاسی می‌گذرند. ترجیح ما دیپلماسی است و می‌کوشیم چنین فرایندی را پیش ببریم.»