طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار با هدف برآورد متوسط هزینه ها و درآمد یک خانوار شهری و یک خانوار روستایی هر سال در سطح کشور و استان ها انجام می شود.
این طرح امکان بررسی ترکیب هزینه و درآمد و چگونگی توزیع آن در خانوارها را فراهم می آورد. همچنین امکان بررسی ترکیب هزینه و درآمد و چگونگی توزیع آن در خانوارها را فراهم می آورد. همچنین امکان بررسی ترکیب هزینه و درآمد و چگونگی توزیع آن ، شناخت الگوی مصرف خانوارها، ضریب اهمیت هر کالا در سبد مصرفی خانوار ها، تعیین خط فقر و مطالعه در برابر نابرابری امکانات، درآمد و تسهیلات در خانواده ها را ایجاد می نماید.
*یافته ها
نتایج نشان می دهد در سال 97 خانوارهای شهری ایران سالیانه به طور متوسط 393227 هزار ریال خانواده روستایی 214472هزار ریال برای خرید و بهرهمندی از کالاها و خدمات مصرفی هزینه کرده اند.
این مبلغ برای خانواده های شهری رشدی مثبت برابر 19.3 درصد و برای خانوارهای روستایی 20درصد رشد نسبت به نتایج به دست آمده سال 96 را نشان می دهد. همچنین در سال 97 درآمد کل سالانه خانوارهای شهری 434905هزارریال و درآمد کل خانوارهای روستایی 233114 هزار ریال می باشد که این مقدار نسبت به سال 96در خانوارهای شهری 18.5 درصد درآمد خانوار روستایی 15.5 درصد رشد داشته است.
باتوجه به متوسط هزینه کل خانواده شهری در سال97 استانهای تهران با 584676 هزار ریال، البرز با 432509 هزار ریال و کهگیلویه و بویراحمد با390648 هزار ریال بیشترین متوسط هزینه کل و استانهای کرمان با237415 هزار ریال، خراسان جنوبی با 241436 هزار ریال و آذربایجان غربی با 251709 هزار ریال کمترین متوسط هزینه کار را در بین خانه استانهای کشور داشتهاند.
از سوی دیگر متوسط درآمد یک خانوار شهری در سال 97، نشان می دهد استان های تهران با 640303 هزار ریال، البرز با 500170 هزار ریال و مازندران با 461803 هزار ریال بالاترین و استان های آذربایجان غربی با 264711 هزار ریال،سیستان و بلوچستان با 284699 هزار ریال و کرمان با 300711 هزار ریال، پایین ترین مقدار را در بین استان ها به خود اختصاص داده اند.
این بررسی در خانوارهای روستایی موید این است که استان های البرز با 321.357 هزار ریال، مازندران با 314926 هزار ریال و یزد با 299575 هزار ریال و بیشترین و استان های سیستان و بلوچستان با 77748 هزار ریال ،کرمان با 125195 هزار ریال و خراسان جنوبی با 127242 هزار یال کمترین هزینه را برای خرید و بهره مندی ازکالاها و خدمات مصرفی را داشته اند.
از سوی دیگر با توجه به متوسط درآمد کل یک خانوار روستایی در سال 97، می توان گفت: استان های البرز با 372029 هزار ریال و مازندران با 360731 هزار ریال و تهران با 333264 هزار ریال بیشترین و استان های سیستان و بلوچستان با 89586 هزار ریال، کرمان با 157412 هزار ریال و خراسان جنوبی با 161383 هزار ریال کمترین متوسط درآمد کل سالانه را در بین استان های کشور، به خود اختصاص داده اند.
شکاف متوسط هزینه و درآمد کل خانوار شهری و روستایی استان های کشور نشان میدهد که در بین استانهای کشور اختلاف بالاترین متوسط هزینه و پایینترین متوسط هزینه در بین درآمدهای خانوار شهری 347261هزار ریال و در بین خانوادههای روستایی221609 هزار ریال می باشد.
همچنین در استانهای کشور اختلاف بین بالاترین متوسط درآمد و پایینترین متوسط درآمد در بین خانواده های شهری 375592 هزار ریال و در بین خانوادههای روستایی282.443 هزار ریال می باشد. به عبارت دیگر شکاف در متوسط درآمد خانوار شهری و روستایی از شکاف متوسط هزینه بیشتر است.
در سا ل97، سهم هزینه های «خوراکی و دخانی»،«غیرخوراکی»،« خالص خانوارهای شهری از هزینه کل» به ترتیب 24.0 و 76.0 درصد بوده است و برای خانوارهای روستایی سهم هزینه های خوراکی و دخانی و غیر خوراکی خالص از هزینه کل به ترتیب 37.4 و 62.6 درصد بوده است.
سهم انواع منابع درآمدی از درآمد کل خانوار شهری و روستایی
با توجه به تفکیک درآمدی در سال 97، حدود 34.4درصد از درآمد کل خانوارهای شهری از طریق مشاغل مزد و حقوق بگیری،17.0 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و 49.6 درصد از منابع متفرقه به دست می آید. این سهم در خانوارهای روستایی به صورت 30.7 درصد از مشاغل مزد و حقوق بگیری،31.9 درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی و 37.4 درصد از منابع متفرقه می باشد.