اوج گرفتن اینفلوئنسرها و حاشیهساز شدن آنها، اتفاقی که اولین بار نیست و آخرین بار هم نخواهد بود. هر بار که موجی از واکنشها شروع میشود و اتفاقی بحثبرانگیز میشود، بیشتر مشخص میشود که اینفلئونسرها و سلبریتیها در خانهای شیشهای زندگی میکنند که حرف و عملشان میتواند یک شبه اعتباری که مدتها کسب کرده بودند را از خاطرها ببرد.
زنان دیگر جایگاه «آزارپذیر» ندارند
موضوع فحاشی و آزار کلامی تیستر مشهور، این روزها موضوع داغ اینفلوئنسرها شده است. این اتفاقات اما از چالشهایی حکایت میکند که پیش روی جامعه ماست. مسأله زنان و آزارهای کلامی جنسی اگر قبلاً در خیابان با متلک گفتن همراه بود، امروز میتواند در مسیج نوشتن با همان ادبیات و محتوا همراه باشد. در این اتفاق انتقاد یک کاریکاتوریست گیاهخوار زن باعث عصبانیت و توهین و تهدیدهای کلامی جنسی شده است. نمایش فرهنگ زن ستیز و مردسالار آن هم امروز که شبکههای اجتماعی جریانساز هستند نقطه مهلک برای هر اینفلوئنسر میتواند باشد. اتفاقی که افتاده است حکایت میکند که زنان دیگر سکوت نمیکنند و در شبکههای مجازی حتی فیلم و عکس نوشتههایشان را منتشر میکنند. به عقیده بسیاری از افرادی که این ماجرا را تحلیل کردهاند، این اتفاق ماجرای جدیدی در فرهنگ ایرانی نیست، آنچه اتفاق جدیدی است سکوت نکردن زنان در قبال این رفتارها است. به قول این افراد دورهای که مظلوم باشیم و سکوت کنیم سرآمده و اعلام این رفتارها، ما را بیآبرو نمیکند. برای زنان شکستن سکوت و مطالبه گام مهمی است که در سالهای اخیر رو به تقویت است.
شاید وقت آن رسیده باشد که در مورد آسیبهای اینفلوئنسرهایی با فالورهای چندصد هزارتایی و یا میلیونی صحبت کنیم. اینفلوئنسرها میتوانند به واسطه معرفی رستوران مشهور شده باشند و یا به واسطه نمایش لحظههایی از کودکشان، طرفداران خودشان را داشته باشند. اینفلوئنسرها هرچند با ذائقه و سلایق مردم پرطرفدار شدهاند اما این اعتبار و شناخت در بسیاری از مواقع سطحی است و پس از مدتها موجب خشم و ناراحتی مردم میشود. چه بسیار پیجهایی که با گسترش جمعیت هواداران هر انتقادی را با تهدید به سرازیر کردن هواداران به پیج منتقد جواب دادند. اینفلوئنسرها قدرتشان در تبلیغات را از تعداد فالور و میزان فعالیت فالورهایشان میگیرند. در بسیاری از مواقع تهدیدهای آنها را دیدهایم که در درگیری و اختلافی گفتهاند که فلان پیج را ریپورت کنید و نتیجهبخش هم بوده است. حالا اینبار هم رد پای این پشتوانه را در پیامها میبینیم. تهدید منتقدان به سرازیر کردن هواداران اتفاقی است که بیش از پیش نشان میدهد یک آسیبشناسی جدی در این زمینه باید انجام شود و مخاطرات فضای مجازی را بیش از پیش بشناسیم.
مردان همراه زنان شدهاند
شاید اگر سالها پیش از حقوق زنان صحبت میکردیم مردان دغدغه چندانی نداشتند تا به تحقیرهای کلامی واکنش عمومی و خصوصی نشان دهند و موضوعات زنان به خودشان واگذار میشد. اما سالهای اخیر به خوبی میبینیم که مردان دغدغههای مشابه دارند. اگر مردان در گذشته به مزاحمت خیابانی واکنش نشان میدادند، اکنون مردان به نحوی دیگر در فضای مجازی ظاهر میشوند. این آزارها را بیان میکنند و میخواهند شفافیت برقرار شود تا امنیت روانی زنان بالاتر برود.