محمود علی بخشی جزئیات بیمه خویشفرما در تامین اجتماعی را تشریح و اظهار کرد: به طور کلی در مقررات تامین اجتماعی سه روش جهت پرداخت حق بیمه پیش بینی شده است؛ نخست افراد شاغل در موسسات و کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی که رابطه استخدامی و مزد بگیری با کارفرما دارند. در این صورت طبق قانون کارفرما و شخص شاغل مکلفاند هرکدام سهم حق بیمه خود را به تامین اجتماعی بپردازند و به عبارتی این قبیل از افراد مشمول، «بیمه اجباری» هستند.
وی افزود: در نوع دوم، فرد مدتی در موسسات و کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی اشتغال به کار داشته اما به دلایلی از جمله استعفا، باز خرید و ... ارتباط استخدامی وی با کارفرما قطع میشود. در این صورت فرد میتواند به اعتبار سابقه بیمه قبلی خود نسبت به ادامه بیمهپردازی در قالب «بیمه اختیاری» اقدام کند.
رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری اداره کل امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: در روش سوم نیز فرد ممکن است فاقد سابقه بیمه باشد ولی بر اساس حرفه و شغلی که در آن اشتغال به کار دارد میتواند در چارچوب مقررات «بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد» با انعقاد قرارداد راسا نسبت به پرداخت حق بیمه اقدام کند.
علی بخشی افزود: در مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد؛ امکان بهرهمندی از تعهدات بلند مدت شامل بازنشستگی، فوت، از کارافتادگی و درمان وجود دارد اما متناسب با تعهد انتخابی باید حق بیمه متفاوتی را پرداخت کرد. در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سه نرخ حق بیمه ۱۴، ۱۶ و ۲۰ درصد داریم که البته دو درصد نرخهای پرداخت حق بیمه را دولت تقبل کرده است.
وی افزود: نرخ پرداخت حق بیمه ۱۴ درصد شامل تعهد بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی است. نرخ پرداخت حق بیمه ۱۶ درصد شامل بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و نرخ پرداخت حق بیمه ۲۰ درصد شامل تعهد بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی است.
نحوه محاسبه حق بیمه مشاغل آزاد و اختیاری
رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری اداره کل امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی درباره نحوه محاسبه این حق بیمه گفت: میزان حق بیمه بر اساس نرخ پرداخت حق بیمه و دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه محاسبه و تعیین میشود. طبق ضوابط افرادی که کمتر از پنج سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند مختار هستند بین حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار تا حداکثر دستمزد مصوب (که معادل هفت برابر حداقل دستمزد است) دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خود را انتخاب کنند که در این صورت نرخهای انتخابی سهم بیمه شده شامل ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد در دستمزد ماهانه مبنای پرداخت حق بیمه ضرب میشود و حق بیمه یک ماه به دست میآید.
علی بخشی ادامه داد: هرچقدر دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه افزایش یابد، میزان حق بیمه نیز افزایش مییابد. البته برابر مقررات مربوطه چنانچه بیمه شده با رعایت مقررات مربوطه دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه خود را بالا انتخاب کند به همین نسبت از سطح بالاتری از تعهدات بلند مدت سازمان شامل بازنشستگی و از کار افتادگی و فوت برخور دار میشود.
وی درباره میزان حق بیمه افراد با بیش از پنج سال سابقه پرداخت حق بیمه نیز گفت: اگر متقاضی پنج و یا بیش از پنج سال سابقه داشته باشد، دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه وی بر اساس میانگین دستمزد آخرین ۳۶۰ روز قبل از تقاضا به انتخاب متقاضی خواهد بود.
رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری اداره کل امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به اینکه برخی تصور میکنند با افزایش دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه در دو سال آخر بیمه پردازی میتوانند از مستمری بیشتری برخوردار شوند عنوان کرد: دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه بر اساس ضوابطی که به آن اشاره شد تعیین می شود.
وی افزود: طبق مقررات بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد افرادی که بیش از پنج سال سابقه بیمه دارند مختار نیستند که هر مبلغی را به عنوان دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه انتخاب کنند. بنابراین این موضوع که بیمه شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد بتوانند دو سال آخر قبل از بازنشستگی حق بیمه بیشتری را بپردازند شدنی و امکان پذیر نیست؛ زیرا انتخاب میزان دستمزد مبنای پرداخت حق بیمه بستگی به میزان سابقه پرداخت حق بیمه متقاضی در زمان عقد قرارداد بیمه دارد.