نمیشود مخاطب تلویزیون باشید و اسم «مختارنامه» به گوشتان نخورده باشد یا حتی یك بار هم كه شده حتی اتفاقی قسمتی از آن را ندیده باشید، چرا كه بعد از چند سال (سال 89) كه این مجموعه برای اولین باز از شبكه یك روی آنتن رفت تا امروز بارها و بارها قسمتهایی از آن پخش شده است و مدتی پیش هم آیفیلم برای چندمین بار پخش آن را به پایان رساند. مجموعهای 40 قسمتی به كارگردانی داوود میرباقری كه جزو كارهای الف ویژه تلویزیون محسوب میشود.
تصویربرداری این مجموعه حدود هشت سال زمان برد و بعد هم تا پایان مراحل فنی، آمادهسازی آن به حدود ده سال نیز رسید. از همان سالها تا الان از آنجا كه این مجموعه یكی از پربازیگرترین سریالهای سیماست، اخبار مختلفی از آن به گوش میرسید، یكی از این موارد خبر رفتن چهرههایی است كه هركدام سهم و نقشی در آن مجموعه داشتند، كسانی كه امروز از آنها تنها به اندازه چند سكانس و خاطره باقی مانده است. با همه اینها پخش چندین باره مختار، این مجموعه پرسابقه و ماندگار باعث شد تا ما هم سراغ تعدادی از این چهرهها كه امروز بین ما نیستند برویم.
زبیریان:
نصرت دستمردی
نقش: پیشكار عبدا... بن زبیر
كارنامه: دستمردی، علاه بر بازیگری، در بسیاری از پروژههای سینمایی دستیار كارگردان و جانشین مدیر تولید نیز بود. این بازیگر در فیلمها و سریالهایی مثل فرار بزرگ، میگرن، سالهای مشروطه و روزی روزگاری بازی داشته است.
درگذشت: دستمردی كه به بیماری آلزایمر مبتلا شده بود، سال95 در ۷۷سالگی رخ در نقاب خاك كشید.
عباس امیری
نقش: عامر بن مسعود (اولین حاكم زبیری كوفه بعد از مرگ یزید)
كارنامه: نقشآفرینی او در نقش آنخمائو، رهبر كاهنان معبد آمون در مجموعه یوسف پیامبر(ع) و بازی در نقش ابوموسی اشعری در سریال امام علی(ع) از شاخصترین آثار این بازیگر است. شبكه، قاعده بازی، رستگاران، روز شیطان، عروس، شوق پرواز و راز شیوا از دیگر فیلمها و سریالهایی است كه امیری در آنها به ایفای نقش پرداخته است.
درگذشت: او در ۷ اسفند ۸۹ در پی تصادف و سكته قلبی پس از آن به دیار باقی شتافت.
عباس وفایی
نقش: خادم عبدا... بن زبیر
كارنامه: وفایی از سال 1350 فعالیت هنریش را آغاز كرد. امام علی(ع)، شیخ مفید و مومیایی برخی از كارهاییاند كه او در آنها حضور داشته است.
درگذشت: وفایی در تیر 93 در سن
57 سالگی از این دنیا رفت.
همراهان مختار:
احمد علامه دهر
نقش: عبدالرحمن بن شریح، او سرداری بود كه علیرغم پشت كردن بسیاری از همراهان مختار، به همراه شخصی به نام سائب تا آخر به دفاع از قیام مختار پرداخت و توسط سربازان ابن زبیر كشته شد.
كارنامه: او علاوه بر حضور در مجموعههایی مثل پهلوان اكبر نمیمیرد، چشم در برابر چشم، سلطان مار، پدرانه، رابعه، پردهنشین، تفنگ سرپر، میوه ممنوعه و...، در زمینه طراحی، نقاشی و كاشیگری هم مهارت داشت.
درگذشت: علامه دهر سر صحنه مجموعه تلویزیونی پردهنشین به كارگردانی بهروز شعیبی دچار عارضه مغزی میشود و پس از ماهها بستری سرانجام ۱۱ مرداد ۹۴ در سن ۶۲ سالگی از دنیا رفت.
محمدقاسم پورستار
نقش: حبیب بن مظاهر (او از یاران امام علی(ع) بود و در كربلا نیز با امام حسین(ع) شهید شد)
كارنامه: او از بازیگرانی است كه از اواسط دهه 50 كارش را آغاز كرد و در فیلمها و مجموعههایی مثل مردان آنجلس، مریم مقدس، یوسف پیامبر، بشارت منجی و... ایفای نقش كرده است.
درگذشت: پورستار بعد از سكته قلبی كه باعث شد مدتی در بیمارستان بستری شود، در سن 78 سالگی درگذشت.
سیروس تقینژاد
نقش: پیرمرد نابینا (قاتل حصین بن نمیر)
كارنامه: این بازیگر پیشكسوت تئاتر، سینما و تلویزیون در آثاری چون راز شیوا و تاكسی برگشتی حضور داشت و در سریال معمای شاه هم در نقش قوام شیرازی بازی كرده بود.
درگذشت: تقینژاد، بهمن 94 در سانحه تصادف در اتوبان تهران و كرج دیده از جهان فرو بست.
فاضل اجبوری
نقش: ابوذاكر پیرمرد قبیله نشین (بیعتكننده با مختار)
كارنامه: اجبوری كه جزو هنرمندانی است كه بعد از مدتی تدریس وارد تئاتر و بعد هم سینما و تلویزیون شد. او در كارهایی چون روزی روزگاری، تفنگ سرپر، شیخ بهایی، بوعلی سینا، محیا، افراطیها و... ایفای نقش كرده است و در مقطعی ارتباط زیادی با اصفهانیها در این حوزه داشت.
درگذشت: او سال 91 ، در سن صد سالگی به دلیل كهولت سن از دنیا رفت.
توابین:
انوشیروان ارجمند
نقش: رفاعه بن شداد (یكی از رهبران توابین)
كارنامه: این بازیگر كه پدر برزو و بهار ارجمند از بازیگران سینما و تلویزیون است، در آثاری چون روزی روزگاری و همچنین سریال امام علی(ع) در نقش اشعث كندی بازی كرده بود و در فیلم سینمایی «دوئل» هم حضور داشت.
درگذشت: ارجمند مدتی به دلیل بیماری قلبی در بیمارستان پارسیان تهران بستری بود و ۲۳ آذر 93 در ۷۳سالگی به دیار باقی شتافت.
رضا آقاربی
نقش: عبدا... بن وال (یكی از توابین)
كارنامه: او از سال ۶۰ فعالیت هنری خود را با بازی در تئاتر آغاز كرد و نخستین تجربه سینماییاش بازی در فیلم پرچمدار بود. آقاربی در مجموعه یوسف پیامبر(ع) نیز در نقش پادیامون، ملازم معبد آمون به ایفای نقش پرداخت، اما اغلب بازیهای سینمایی او در حوزه دفاع مقدس بود. دایره سرخ، عروس حلبچه، همسفر و فرمان آتش از آثار این بازیگر است.
درگذشت: آقاربی مرداد ۸۷، پیش از روی آنتن رفتن سریال در ۵۰ سالگی بر اثر سكته قلبی از دنیا رفت.
دیگر درگذشتگان:
داوود رشیدی
نقش: نعمان بن بشیر انصاری، امیر كوفه (پدر عمره، زن مختار ثقفی)
كارنامه: این هنرپیشه كهنهكار كه بازی او در نقش شش انگشتی در سریال هزاردستان در خاطر بسیاری از هنردوستان مانده، در آثاری چون خانه عنكبوت، شیلات، گلهای داودی، خستهدلان، روزهای زندگی، ولایت عشق و كوچك جنگلی به ایفای نقش پرداخته است.
درگذشت: رشیدی در سالهای پایانی زندگیاش دچار آلزایمر شده بود و در بامداد ۵ شهریور 95 در ۸۳ سالگی به خاطر ایست قلبی در منزلش به دیار باقی شتافت.
عزیزا... هنرآموز
نقش: ابومفلس (رئیس تشریفات و كاتب دارالاماره كوفه)
كارنامه: مسافر ری، امام علی(ع)، سی امین روز، خانهای در تاریكی، سفر به چزابه، مدرسه پیرمردها و... برخی از فیلمها و مجموعههای خاطره انگیزی اند كه هنرآموز در آنها ایفای نقش كرده است. او از اوایل دهه 50 پایش به دنیای تصویر باز شد.
درگذشت: هنرآموز در شامگاه جمعه 15 اسفند ۹۳ به دلیل ابتلا به بیماری ریوی در تهران درگذشت.
پروین سلیمانی
نقش: سلیمه
كارنامه: او پیش از دهه 40 كار بازیگری را با تئاتر شروع كرد و بعد هم آثار زیادی مثل داستان یك شهر، آینه، عروس خاك، گل پامچال، تفنگ سرپر و... را از خود به جا گذاشت.
درگذشت: سلیمانی بعد از 86 سال زندگی به دلیل كهولت سن و تومور مغزی در 12خرداد 88 درگذشت. آن هم زمانی كه پخش سریال مختار هنوز شروع نشده بود.
مهدی تقینیا
نقش: عبدا... ابن وهب
كارنامه: او بازیگر و منتقد پیشكسوت عرصه تئاتر ، سینما و تلویزیون بود كه آثاری چون كیف انگلیسی، یك مشت پر عقاب و فیلمهای سینمایی از دوردست، ازدواج صورتی، رستگاری در 8و 20 دقیقه، مهمان مامان و... را در كارنامه خود دارد.
درگذشت: او در مهر 97 دار فانی را وداع گفت.
محمدرضا غیاثآبادی
نقش: مرد كوفی
كارنامه: وی علاوه بر نقشآفرینی در سریال مختارنامه، در مجموعههایی مثل شیدایی، شاید برای شما هم اتفاق بیفتد، پنج كیلومتر تا بهشت، شهریار و فاصلهها نیز ایفای نقش كرده است.
درگذشت: او 17 فروردین 95 بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان امام حسین(ع) از دنیا رفت.
سایرین: داوود آریا، ابوالقاسم پورشكیبایی، یوسف نوروزی، رحیم سعادتی متین، خداداد مجلسی و مجید مقدم نیز از دیگر بازیگران درگذشته این مجموعه تلویزیونی هستند.
اشقیا:
رضا خندان
نقش: سنان بن انس نخعی از قاتلین امام حسین(ع)
كارنامه: خندان، بازیگری را از تئاتر در اهواز آغا كرد و سال 66 وارد سینما شد. دندان مار، رویای جوانی، شور عشق، دو زن و گمشدگان از آثار این بازیگر در عرصه هنرهای نمایشی است.
درگذشت: این هنرمند شامگاه ۱۰ مهر ۸۹، زمانی كه یك قسمت از سریال روی آنتن رفته بود، بر اثر بیماری كلیوی در ۵۷ سالگی از دنیا رفت.
ولیا... مومنی
نقش: شُرحبیل (فرمانده سپاه شام در جنگ با توابین)
كارنامه: او، گوینده و بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون بود كه صدای خاص و پرصلابتش هنوز در خاطرهها مانده است. مومنی در فیلمهای سالهای حادثه در نقش امام خمینی، سردار جنگل در نقش میرزا كوچكخان و در سریال ولایت عشق در نقش طاهر ذوالیمینین بازی كرده بود.
درگذشت: این هنرمند، دی 94 در روزهایی كه مشغول بازی در سریال «معمای شاه» بود، بر اثر عارضه قلبی دارفانی را وداع گفت.
محمود بنفشهخواه
نقش: طبیبِ شمر
كارنامه: دردسرهای والدین، پاییز پدرسالار، مدرسه پیرمردها، باغچه مینو، بانكیها و سرنخ از جمله آثار بنفشهخواه است. این بازیگر برادر رضا بنفشهخواه و عموی بیژن بنفشهخواه بود.
درگذشت: بنفشهخواه در نخستین ساعات روز ۱۸ فروردین 89 پیش از آغاز پخش سریال، بر اثر ایست قلبی درگذشت.
ایرج خدری
نقش: سردسته شرطههای كوفه
كارنامه: خدری، عضو سابق تیم ملی بسكتبال ایران بود و قد بلندی داشت. او به واسطه فیزیكش برای بازی در نقش سردسته شرطههای كوفه انتخاب شد. این ورزشكار همچنین در چند فیلم و سریال دیگر نیز بازی كرده بود.
درگذشت: خدری كه سالهای پایانی عمر كوتاهش با بیماری و مشكلات معیشتی دست و پنجه نرم میكرد، 19 تیر 95 در 45 سالگی در بیمارستان امامحسین دار فانی را وداع گفت.
نقی سیف جمالی
نقش: طبیبِ ابن زیاد
كارنامه: سیف جمالی از اوسط دهه شصت جلو دوربین رفت. او كه بخش زیادی از فعالیتهایش به حوزه سینما اختصاص دارد، در آثاری مثل معمای شاه، آااادت نمیكنیم، مارمولك، كنعان، پذیرایی ساده، خداحافظی طولانی، خانوم و... حضور داشته است.
درگذشت: او هم به دلیل سكته قلبی در4 اردیبهشت 96، در 58 سالگی دار فانی را وداع گفت.
ویژه:
بازیگر شهید
حبیب جنتمكان، یكی از بازیگران سریال مختارنامه بود كه در سكانسهایی از این مجموعه مقابل دوربین رفت. درگذشت او اما با دیگران قصه خیلی متفاوتی دارد.
جنت مكان متولد سال 40 در اهواز بود؛ در دوران جنگ تحمیلی در گردان جعفر طیار اهواز حضور داشت و به درجه جانبازی رسید.
او سالها بعد، در جریان جنگ علیه گروههای تكفیری هم خود را به جبهه رساند و ۲۷ فروردین ۹۴ در جریان جنگ با داعش در سامرا به شهادت رسید.