مشکل ۱۵ ساله تصفیه‌خانه فاضلاب اهواز
غلامرضا شریعتی دوشنبه در پنجاه و دومین نشست شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون در سالن اجتماعات استانداری، با انتقاد از طولانی شدن فرآیند اجرای تصفیه خانه فاضلاب اهواز گفت: در استان و اهواز، همه مسائل به کمبود پول و اعتبار مرتبط نیست، این را می شود در عدم اجرای تصفیه خانه فاضلاب اهواز مشاهده کرد که در ۱۵ سال گذشته منابع اعتباری زیادی از جمله وام بانک جهانی به آن اختصاص داده شده اما به سرانجام نرسیده است، این در حالیست که شیراز، اصفهان و تبریز با همین وام توانستند تصفیه خانه های خود را به اتمام برسانند.
وی تصریح کرد: در خوزستان به نوعی «مسمومیت پول» دچار شده ایم، به این معنی که طرح ها تامین اعتبار می شود اما هیچ کاری انجام نمی شود.
شریعتی با اشاره به محقق نشدن وعده شرکت آب و فاضلاب استان در اتمام عملیات اجرایی پنج تصفیه خانه، گفت: شرکت آبفا استان متعهد شده بود که تا نیمه نخست امسال پنج تصفیه خانه را به اتمام برساند اما اکنون اعلام می کند که تنها تصفیه خانه فاضلاب شادگان را تا آبان به بهره برداری می رساند.
وی افزود: شرکت آبفا باید برای تکمیل نیمی از این طرح ها در سال جاری اقدام کند تا بتوان از سال آینده پنج تصفیه خانه فاضلاب شهری دیگر را نیز اجرایی کرد.
شریعتی اظهار داشت: در حالی که پنج تصفیه خانه فاضلاب شهری به اتمام نرسیده، اعتبارات فاینانس این طرح ها محقق شده و باید اقساط آن را پرداخت کنیم؛ تصفیه خانه غرب اهواز در سال ۹۳ در شورای اقتصاد مصوب شد اما تا سال ۹۵ هیچ کاری برای آن انجام نشده بود؛ مجوز اجرای کلکتور فاضلاب اهواز را در سال ۹۶ گرفتیم ولی حتی پیمانکار نیز انتخاب نشده که این مساله گلایه سازمان برنامه و بودجه را نیز به دنبال داشته است؛ بنابراین به نظر می رسد که این مشکلات فقط به اعتبار محدود نمی شود و قسمت عمده آن ناشی از سوء مدیریت هاست زیرا مدیران، دلسوز و جسور نیستند و این طرح ها را پیگیری نمی کنند.
وی با تاکید بر تعیین تکلیف پیمانکار تصفیه خانه شرق اهواز تصریح کرد: اهواز مهمترین شهر خوزستان است اما از نظر فاضلاب و از نظر مدیریت بدترین شرایط استان را دارد و مشکلات جدی آن باید مرتفع شود که انتظار است با مدیریت جدید راهکاری برای آنها پیدا شود.
به گفته وی در صورت داشتن برنامه مدون، ۸۰ تا ۹۰ درصد مشکل فاضلاب اهواز تا سه سال آینده قابل حل است.
ضرورت آمادگی سدها برای سیلاب
استاندار خوزستان همچنین با تاکید بر اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با سیلاب احتمالی افزود: سازمان آب و برق در سدهای خوزستان ظرفیت قابل ملاحظه ای برای وقوع سیلاب در نظر بگیرند زیرا مطابق برنامه ریزی ها و پیش بینی ها امسال نیز ممکن است سیل رخ دهد.
وی اضافه کرد: با آغاز فصل پائیز نشست ها برای هماهنگی مقابله با سیلاب در استان نیز از سرگیری می شود.
شریعتی با بیان اینکه مشکل کانال سلمان هنوز ادامه دارد افزود: سازمان آب و برق باید برای اصلاح این کانال اقدام کند تا مرکز استان از نظر آب شرب مشکلی نداشته باشد و زمینه برای اجرای فاز دوم طرح غدیر و تامین آب همه اهواز از این طرح فراهم شود.
وی با بیان اینکه مسائل زیست محیطی به دلیل اهمیت، سایر مسائل را تحت الشعاع قرار می دهد، اظهار داشت: با توجه به اینکه خوزستان در سال های اخیر دستخوش مسائل جدی در حوزه محیط زیست بوده، انتظار است در نشست های مرتبط با این حوزه همه مدیران حضور یابند و مشارکت فعال داشته باشند
کارون اعتبار ندارد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز نیز در این نشست با اظهار نگرانی از تکرار مشکلات متروی اهواز در تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز گفت: برنده نهایی مناقصه بخشی از طرح تصفیه خانه شرق اهواز، شرکت کیسون است که به دلیل تاخیر و مشکلات اجرایی طرح متروی اهواز توسط آنها اطمینانی به واگذاری کار به این پیمانکار نداریم.
بهنام مریدی افزود: کلکتور اصلی تصفیه خانه شرق اهواز به طول ۲۳ کیلومتر تا کنون چهار بار به مناقصه رفته و برنده نهایی آن شرکت کیسون (مجری قطارشهری اهواز) است که به همین دلیل فعلا متوقف مانده است.
وی افزود: تصفیه خانه فاضلاب شرق اهواز که با ظرفیت کم اغاز به کار کرده بود، اکنون تعطیل است و راه اندازی مجدد آن در حال پیگیری است، مساله فاینانس تصفیه خانه فاضلاب غرب اهواز نیزحل شده است.
مریدی با بیان اینکه شرکت آبفا متعهد شده بود پنج نقطه از خروجی فاضلاب شهری به رودخانه کارون را مسدود کند، تصریح کرد: در سه سال گذشته هیچ اعتباری برای این طرح به شرکت آبفا اختصاص داده نشده است.
وی ادامه داد: با توجه به دستور ویژه رهبری برای ساماندهی فاضلاب اهواز، این موارد به دفتر رهبری نیز اعلام شده است.
به گفته وی بر اساس مصوبه طرح علاج بخشی و احیای کارون قرار بود بیش از یک هزار میلیارد ریال در سال های ۹۵ تا ۹۷ برای جلوگیری از ورود فاضلاب به کارون اختصاص یابد که این اعتبار محقق نشده است، در سال ۹۸ نیز اعتباری برای این طرح اختصاص نیافته است.
مریدی ریزش ۳۰ نقطه از فاضلاب اهواز در سیل اخیر را یادآور شد و افزود: با توجه به احتمال ترسالی در سال آبی جاری، در حال احداث گیت هایی برای جلوگیری از سرریز فاضلاب به سطح شهر هستیم.
دیون هزار میلیاردی
مدیر اجرایی طرح های فاضلاب استان نیز در این نشست گفت: عملیات اجرای تصفیه خانه فاضلاب پنج شهر استان شامل آبادان، خرمشهر، ماهشهر، بندرامام و شادگان، ۸۰ درصد پیشرفت دارد که پیش بینی می شود تا پایان امسال ۲ تا سه تصفیه خانه فاضلاب وارد مدار شود.
رضا عباسیان اضافه کرد: طرح تصفیه خانه فاضلاب پنج شهر دیگر نیز شامل بهبهان، بستان، اندیمشک، شوش و ایذه نیز جزء سهمیه فاینانس پیش بینی شده است که باید در شورای اقتصاد مصوب شود.
وی با اشاره به بدهی این شرکت به پیمانکاران افزود: این شرکت یک هزار میلیارد ریال دیون دارد و اختصاص اعتبار و یا تعیین زمان فروش اوراق مشارکت می تواند به اجرای طرح ها کمک کند.
عباسیان اظهار داشت: تقی زاده خامسی معاون وزیر نیرو طی نامه ای به زیرمجموعه های این وزارتخانه از جمله شرکت های آبفا اعلام کرده که در صورت مشکل مالی و اعتراض پیمانکاران، آنها را متوقف کرده و خاتمه طرح ها را اعلام کنید اما این شرکت با عامل با پیمانکاران، نه تنها هیچ طرحی را متوقف نکرده بلکه تلاش دارد طرح های جدیدی را نیز اجرایی کند.
حیات دوباره کارون با سیلاب
نماینده سازمان آب و برق خوزستان نیز در این نشست از افزایش دبی و بهبود کیفیت آب رودخانه کارون بعد از سیلاب بهار خبر داد و گفت: دبی رودخانه کارون در مقطع اهواز در تابستان امسال بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ مترمکعب درثانیه بوده، این در حالیست که در تابستان ۹۷ دبی این رودخانه بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ مترمکعب نوسان داشته است.
هوشنگ حسونی زاده افزود: شوری آب کارون در مقطع اهواز نیز که در تابستان پارسال بین ۲ هزار و ۵۰۰ تا سه هزار و ۷۰۰ میکروموس بوده در تابستان امسال به یک هزار و ۴۵۰ تا ۲ هزار میکروموس رسیده که نشاندهنده بهبود کیفیت آب این رودخانه است.
به گفته وی عمده شوری رودخانه مربوط به تخلیه پساب های کشاورزی است که به رودخانه بازمی گردد.
رکوردشکنی تابستانه
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی خوزستان همچنین در این نشست با اشاره به ثبت رکورد تولید ۳.۷ میلیون تن در کشت تابستانه در این استان گفت: پیش بینی شده است که در کشت پائیزه ۱۳.۴ میلیون تن محصول زراعی در استان تولید شود.
محمد قاسمی نژاد افزود: با توجه به وقوع سیل و خشکسالی شدید در فصول گذشته و خسارت به کشاورزان، مقرر شده بود که سطح زیر کشت تابستانه بدون محدودیت انجام شود که نتیجه آن ۳.۵ برابر شدن سطح کشت نسبت به سال قبل از آن بوده است.
وی نیاز کشت های پائیزه به کود را ۳۰۲ هزار تن عنوان کرد و گفت: پتروشیمی ها برای عرضه کود با مشکلاتی مواجه هستند که این مساله تبعات اجتماعی و اقتصادی به دنبال خواهد داشت.
قاسمی نژاد با اشاره به تشکیل کمیته نظارت بر مصرف کود اظهار داشت: مصرف کود نسبت به متوسط کشوری ۳۰ درصد کمتر است.
سرپرست آب و خاک جهاد کشاورزی خوزستان نیز گفت: راندمان آبیاری کشاورزی در استان از ۳۰ درصد به ۴۲ درصد رسیده است.
علیرضا بناوند افزود: دستیابی به راندمان ۷۰ درصدی را می توان به مدینه فاضله ای تشبیه کرد که بسیار دور از دسترس است.
وی با اشاره به تجهیز و نوسازی ۷۷۱ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان، اضافه کرد: ۳۵۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان مجهز به سیستم آبیاری مدرن شده است.
بر اساس مطالعات طرح جامع کاهش آلودگی کارون، فاضلاب های شهری و پساب های کشاورزی مهمترین آلاینده های این رودخانه به شمار می روند.
اهواز با بیش از ۱.۴ میلیون نفر جمعیت، تنها دارای یک تصفیه خانه فاضلاب در غرب شهر است که با ظرفیت ۳۰ هزار مترمکعب در شبانه روز نمی تواند پاسخگوی حجم فاضلاب تولیدی باشد.
در حال حاضر فاضلاب از ۲۳ نقطه به رودخانه کارون در اهواز تخلیه می شود. مقرر شده بود شرکت آبفا اهواز تا سال ۱۳۹۶ پنج نقطه بحرانی که حدود ۴۰ درصد از فاضلاب اهواز از طریق آنها وارد رودخانه می شود را به عنوان اولویت اجرا کنند.
شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون به پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۸۱ به تصویب هیات وزیرات رسید. هدف آن هماهنگی در جلوگیری از آلودگی رودخانه کارون و بهبود کیفیت آب این رودخانه بوده، تا حدی که آب شرب مردم شهرهای آبادان و خرمشهر را با کیفیت مناسب تأمین کند. همچنین این شورا در راستای ایجاد تعادل پایدار بین فعالیت‌های توسعه‌ای در بخش‌های کشاورزی، صنعت و اسکان جمعیت با حیات رودخانه کارون، شورای حفاظت کیفی رودخانه کارون تشکیل شده است.
